Benedykt XVI napisał list do włoskiego matematyka i popularyzatora nauki Piergiorgia Odifreddiego. Jest on znany z agresywnej walki z chrześcijaństwem oraz propagowania ateizmu. Nieobce są mu zapędy totalitarne. Domagał się na przykład przymusowej aborcji w sytuacjach, gdy płód ma małe szanse o osiągnięcie życiowej pomyślności. Przed dwoma laty napisał książkę, w której zestawia swój ateizm z głównymi tezami „Wprowadzenia do chrześcijaństwa” Josepha Ratzingera.

Benedykt XVI dziękuje za wnikliwą lekturę tego tekstu. Przyznaje, że w książce Odifreddiego znalazł fragmenty, które czytało się przyjemnie i z pożytkiem. Nie ukrywa jednak, że jest zdziwiony pewną agresywnością i nieprzemyślaną dostatecznie argumentacją, które napotkał w tej książce. Odpowiadając na niektóre zarzuty włoskiego pisarza, Papież senior zgadza się, że w najściślejszym ujęciu nauką jest jedynie matematyka. Dodaje jednak, że każda szczegółowa dziedzina wiedzy ma swoją specyficzną formę naukowości.

„Powinien Pan przynajmniej uznać, że na polu historii i myśli filozoficznej teologia ma trwałe rezultaty” – pisze Benedykt XVI. Precyzuje, że zadaniem teologii jest podtrzymywanie więzów religii z rozumem i rozumu z religią. „W dialogu z Habermasem wykazałem, że zarówno religia, jak i rozum mają swoje patologie, niekiedy bardzo niebezpieczne – przypomina Papież senior. – Dlatego też potrzebują one siebie nawzajem”.

Polemizując z tezami Odifreddiego, Benedykt XVI pokazuje, że promowany przez niego ateizm jest w istocie religią matematyczną, która zastępuje Boga bliżej nieokreśloną naturą. Religia ta milczy jednak na temat trzech podstawowych dla człowieka kwestii: wolności, zła i miłości. Niezależnie od tego, czy neurobiologia mówi nam coś o wolności, jest ona obecna w dramacie naszych dziejów jako czynnik decydujący i zasługujący na uwagę – pisze Papież senior.

Odnosząc się również do tych części książki, które w jego przekonaniu nie są godne Odifreddiego jako naukowca, Benedykt XVI odsyła autora do poważnych publikacji na temat Jezusa jako postaci historycznej. Zaś instrumentalne posługiwanie się skandalami obyczajowymi w Kościele takimi jak pedofilia uważa za nieuczciwe. Tym niemniej dziękuje mu, że zechciał zmierzyć się z jego książką i wiarą, by w ten sposób nawiązać dialog.

Piergiorgio Odifreddi udostępnił papieski list dziennikowi La Repubblica, który opublikował go jedynie we fragmentach. Integralną wersję tekstu Benedykta XVI włoski matematyk zamierza zamieścić w nowym wydaniu swej książki.