Od 26 stycznia do 28 lutego br. w gmachu Biblioteki Publicznej
im. dr. Wł. Biegańskiego w Częstochowie można zobaczyć ekspozycję
pt. Czasopiśmiennictwo Częstochowy w XX w. Jest ona przeglądem tytułów
wydawanych w naszym mieście od 1901 r. Jak zaznaczyła organizatorka
Anna Woźnicka, ekspozycja ogranicza się do wybranych czasopism (60-70
tytułów), bowiem w minionym, XX stuleciu istniało ich w naszym mieście
- krócej lub dłużej - ponad 200. Periodyki, tygodniki, dzienniki
dowodzą, że częstochowski rynek był pod tym względem w ostatnim stuleciu
niezwykle bogaty i różnorodny. Wśród nich wyróżnia się Niedziela.
Z bogatej historii naszego tygodnika (w tym roku mija 75 lat od jego
powstania) pokazano na wystawie Dekret biskupa częstochowskiego Stefana
Bareły o wznowieniu działalności Niedzieli z 19 marca 1981 r.; także
zezwolenie cenzury z 1981 r. na wydawanie 8-stronicowego tygodnika
w 100 tys. egzemplarzy. Chyba najciekawszy na wystawie jest dokument
ingerencji cenzury z 19 lipca 1984 r. Dotyczy on mającego się ukazać
w Niedzieli Komunikatu Konferencji Episkopatu Polski zatytułowanego
Praktyki religijne młodzieży wyjeżdżającej na kolonie wakacyjne (
chodzi także o kolonie poza granicami kraju). Cenzor pisze m.in.,
iż w tekście Komunikatu Episkopat ingeruje w zawarte z Rządem PRL
porozumienia międzypaństwowe; argumentuje, że "udział w Mszy św.
mógłby narazić na szwank bezpieczeństwo dzieci", a uczęszczanie na
nabożeństwa "może mieć ujemne reperkusje dla polskich sojuszy". Cenzor
optuje za "zdjęciem" tekstu z łamów Niedzieli.
Z pism katolickich - oprócz Niedzieli - pokazano na wystawie
miesięcznik Jasna Góra i pisma parafialne z Częstochowy.
Wśród pism świeckich wydawanych w Częstochowie w XX w.
warto wymienić m.in. Dzwonek Częstochowski - pismo wydawane w latach
1901-1915 pod redakcją ks. Józefa Adamczyka, Goniec Częstochowski
- najbardziej znany w mieście dziennik, który ukazywał się przez
wiele lat, pod różnymi tytułami, począwszy od 1906 r. Dodatkiem do
niego była w latach 1906-1939 Gazeta Częstochowska (ukazująca się
jako samodzielny tytuł od 1956 r.).
Zdarzało się, że niektóre tytuły ukazywały się przez
pewien okres czasu, potem przestawano je wydawać i znów wznawiano.
Przykładem jest pismo Częstochowianin - PPS-owski tygodnik z czasów
międzywojnia.
W okresie I wojny światowej w Częstochowie czytano m.in.
Gazetę Powiatową oraz Wojnę. Swoje gazety miała liczna w naszym mieście
społeczność żydowska; na wystawie w Bibliotece Publicznej pokazano
pismo żydowskie pt. Dos Naje Wort.
W okresie II wojny światowej w Częstochowie wydawane
były przez niemieckiego okupanta, tzw. "gadzinówki": Kurier Częstochowski,
Goniec Częstochowski i Gazeta Narodowa.
Po 1945 r. dostępne u "kioskarzy" w Częstochowie były
m.in.: Życie Częstochowy (jego poprzednik to Głos Narodu), Trybuna
Robotnicza i jej kontynuator Trybuna Śląska oraz Dziennik Zachodni
i Dziennik Częstochowski 24 godziny.
W latach 80. pojawiło się w tzw. drugim obiegu wiele
pisemek wydawanych przez opozycję antykomunistyczną, m.in.: Biuletyn
Informacyjny Solidarności Regionu Częstochowa, Nadzieja, Impuls,
Wytrwamy.
Wśród tytułów zaprezentowanych na wystawie są także pisma
dla dzieci i młodzieży, np. przedwojenny Sztubak - pismo Gimnazjum
Państwowego im. Romualda Traugutta, Świat szkolny, Student czy sympatyczny
Nasz Światek - tygodnik dla dzieci starszych z 1945 r. Są też pisma
literackie: Wolna Krytyka, Satyr Częstochowski, Świat Rozrywkowy,
Czasopismo literackie, Młoda Polska i inne.
Pomóż w rozwoju naszego portalu