Z historii kościoła i parafii

W miejscu dzisiejszej Oksy istniała w początku XVI wieku wieś Tworów, będąca własnością Hieronima Rzeszowskiego, należąca do parafii Konieczno, archidiakonatu w Kurzelowie, archidiecezji gnieźnieńskiej. W 1554 r. od Hieronima Rzeszowskiego drogą zamiany na Chyczę i Besk (dzisiaj Brzostki) uzyskał Tworów i Pawiązów (dzisiaj Pawęzów) Mikołaj Rej. W tymże roku Zygmunt August pozwolił mu na założenie w miejscu wsi Tworów miasta Okszy, upamiętniając za pomocą tej nazwy herb Rejów i Orzechowskich.
W 1554 r. Mikołaj Rej wydał dokument fundacyjny dla nowego miasta Okszy. Pod koniec życia rozpoczął budowę świątyni (zmarł w 1569 r. pojednany z Kościołem rzymskokatolickim). Jego syn Andrzej w 1570 r. kontynuował budowę świątyni, ale jako zboru kalwińskiego.
Ks. kan. Tadeusz Marczewski, proboszcz parafii, podkreśla unikalność tej świątyni - jednej z najstarszych w Europie, wzniesionej specjalnie dla celów wyznania kalwińskiego i zachowanej do naszych czasów.
- W końcu XVI wieku i w pierwszej poł. XVII okszański zbór stał się jednym z głównych ośrodków małopolskiego kalwinizmu, goszcząc wielu wybitnych kaznodziei - opowiada ks. Marczewski. - Kilkakrotnie odbywały się w nim synody ewangelików małopolskich.
W 1678 r. świątynia została przejęta przez Cystersów z Jędrzejowa i zamieniona na kościół katolicki. Katolicy przebudowali kościół, wznosząc w 1770 r. nową zakrystię z ołtarzem głównym. Konsekracji kościoła w 1914 r. dokonał biskup kielecki Augustyn Łosiński. Parafia w Oksie powstała w początkach XVIII wieku. Zachowały się źródła świadczące o jej istnieniu z 1723 r. Budynek plebanii liczy 100 lat. Patronem parafii w Oksie jest św. biskup Mikołaj, którego obraz znajduje się w ołtarzu bocznym.
Kościół jest murowany, wzniesiony na planie krzyża greckiego, złożonego z jednoprzęsłowych, prostokątnych ramion: nawy, kaplic bocznych i prezbiterium. Do ciekawszych zabytków należy dobrze zachowana charakterystyczna ambona z czasów, gdy kościół pełnił funkcję zboru kalwińskiego. Są też epitafia z XVII wieku.

Oksa dzisiaj

Do parafii należą: Oksa, Błogoszów, Rzeszówek, Pawęzów i Popowice. Obecnie liczy ona 1745 wiernych. Z każdym rokiem wyludnia się, zdecydowanie przeważa liczba zgonów w stosunku do urodzin.
Ks. Marczewski jest tutaj proboszczem od 8 lat. Jego zdaniem, duża i z każdym rokiem większa umieralność ludzi oraz brak perspektyw zawodowych źle rokują dla stabilności takich parafii, jak Oksa. - Tutaj mamy zaledwie kilka gospodarstw z prawdziwego zdarzenia, szkołę, ośrodek zdrowia, urząd gminy - mówi Ksiądz Proboszcz. - Prosperowała kiedyś spółdzielnia produkcyjna, ale upadła; rolnictwo jest niewielkie, dla własnych potrzeb. Jaki może więc być rynek pracy, jakie możliwości?
Na terenie parafii są 2 szkoły podstawowe: w Oksie i Białogonie oraz gimnazjum publiczne w Oksie. Bardzo dobrze układa się współpraca parafii z dyrekcjami szkół i gronem pedagogicznym. Katechizują: Elżbieta Cholerzyńska i Sebastian Knap, który zarazem opiekuje się scholą dziecięco-młodzieżową. Schola w każdą niedzielę prowadzi śpiew w czasie Mszy św. Przy ołtarzu posługuje 30 ministrantów, są wśród nich lektorzy. Parafialne koła różańcowe powstały w: Oksie, Błogoszowie, Rzeszówku. Jest nadzieja, że koło zostanie założone także w Popowicach. Trzeba też podkreślić doskonałą współpracę parafii z miejscowym samorządem. Ogromna w tym zasługa wójta gminy Zdzisława Adamczyka.

Wspólnymi siłami

Wszelkie prace materialne w parafii udało się zrealizować dzięki życzliwości i zrozumieniu ze strony parafian, co z wdzięcznością podkreśla Ksiądz Proboszcz.
Oto wykonane prace:
Gruntownemu remontowi została poddana zabytkowa wieża kryta gontem, znajdująca się nad wejściem do kościoła. Do 1998 r. były w niej zamontowane dzwony. W 1999 r. wybudowano nową dzwonnicę i w niej umieszczono dzwony. W 2000 r. wykonano nową elewację zewnętrzną kościoła. W 2001 r. zbudowano nowe schody prowadzące do parafialnej świątyni, w latach 2002-2004 zostało wykonane ogrodzenie cmentarza kościelnego. Wszystkie prace remontowo-budowlane prowadził z dobrym skutkiem Jerzy Orłowski z Kielc. Kute, metalowe przęsła przy ogrodzeniu wykonał Stanisław Zatorski z Nagłowic. W dalszej perspektywie jest m.in. poszerzenie cmentarza grzebalnego.

A w przyszłości

Są fakty i rzeczy, które budzą optymizm, choćby zasięg i sprawny przebieg prac konserwatorsko-remontowych. Efekty widać w kościele i na zewnątrz - piękne schody, kunsztowne ogrodzenie, starannie odnowiona wieża o unikatowej architekturze.
Radosnym wydarzeniem ostatnich lat było pierwsze powołanie kapłańskie w historii parafii. Pochodzący z Oksy ks. Łukasz Zygmunt 6 czerwca 2004 r. odprawił w parafialnym kościele prymicyjną Mszę św. Spora w tym zapewne zasługa licznego grona przyjaciół Seminarium Duchownego w Kielcach, którego członkowie w każdy pierwszy czwartek miesiąca modlą się o powołania kapłańskie i w intencji kieleckiego seminarium.
W okresie Wielkiego Postu parafia przeżywać będzie misje parafialne, które poprowadzi ks. dr Zbigniew Trzaskowski. - Bardzo liczę, że misje przyczynią się do wzrostu życia religijnego oraz do poczucia jeszcze większej odpowiedzialności za Kościół - mówi Ksiądz Proboszcz.