Bo Piękno na to jest, by zachwycało do Pracy.
Praca, by się zmartwychwstawało

Te głębokie i jakże wymowne słowa C. K. Norwida, czytane na kartach Promethidiona, mimo upływu lat, nie straciły swej głębi i znaczenia. Wręcz przeciwnie - współczesny człowiek wyczyta z nich najważniejsze prawdy, wyznaczające sens ludzkiej egzystencji. Skłaniają one bowiem do głębokiej zadumy nad samym sobą, mówią o znaczeniu człowieka w świecie i roli, jaką powinien w nim odgrywać. Warto zaznaczyć, że praca to wartość, która dziś nabrała nowego znaczenia. Nie może być ona traktowana jako zło konieczne, wówczas bowiem straci swą moc i ponadczasowy wymiar. Nie należy również mówić o pracy tylko w sensie fizycznym. Praca to coś więcej. To wartość posiadająca uświęcającą moc, to najważniejszy element w procesie samodoskonalenia się człowieka, to nasz duchowy rozwój oraz bogactwo świata wewnętrznych przeżyć. Piękno natomiast, to jedna z transcendentalnych wartości, która nierozdzielnie łączy się z dobrem i prawdą. Istnienie tych wartości jest tak ściśle powiązane pasmem zależności, że nie można ich oddzielić. Prawda wypływa z dobra, dobro rodzi piękno, a ono łączy się z prawdą. Stąd triada tych wartości powinna odgrywać najważniejszą rolę w życiu człowieka, a przede wszystkim stanowić podwaliny naszego światopoglądu. Ale czy tak rzeczywiście jest? Czy istnieją współcześnie wartości i autorytety kultywowane przez dorosłych i uznawane przez młodzież? Czy w zdeformowanym świecie, w którym psychologowie biją na alarm ze względu na dewaluację pojęć i norm moralnych, jest szansa, by ocalić przed relatywizmem i pustką młode pokolenie? Czy ponownie potrzeba - mówiąc słowami Tadeusza Różewicza - „nauczyciela i mistrza, który nazwie rzeczy po imieniu”? Kto spełni rolę niepodważalnego autorytetu, właściwie ukierunkuje młodego człowieka i zaopatrzy go w bagaż słusznych poglądów?
To tylko nieliczne pytania, które cisną się na usta w dobie głębokich przemian społeczno-ekonomicznych, przed którymi postawione zostało współczesne pokolenie młodych ludzi. Jednym ze sposobów, pozwalających na głęboką analizę zaistniałej sytuacji są badania sondażowe, które pozwalają na uchwycenie kluczowych problemów, z którymi boryka się młodzież.
Zastanawiając się nad poruszanymi zagadnieniami warto nadmienić, że ważne jest także uchwycenie określonych zjawisk, nie tylko w formie jednostkowej, ale przede wszystkim potraktowanie ich jako elementu całego cyklu licznych zależności. Przeprowadzane przeze mnie od 1998 r. badania ankietowe zaowocowały wyeksponowaniem kilku kluczowych priorytetów, które niezmiennie zajmują czołowe miejsce w hierarchii wartości uczniów szkół ponadgimnazjalnych z terenów byłego województwa tarnobrzeskiego. Badania prowadzano na reprezentatywnej grupie maturzystów, a wiec uczniów, którzy wkrótce, po zakończeniu szkoły, mieli zrobić przysłowiowy krok w dorosłość. Sondaż ponawiano co trzy lata (1998, 2001 i 2004 r.), zachowując jednakowe determinanty. Analiza przeprowadzonych badań pozwoliła na wysnucie ciekawych wniosków, dotyczących przede wszystkim wartości i autorytetów uznawanych bądź odrzucanych przez młodzież.
Jednym z zagadnień, który poddano analizie było określenie wartości, które odgrywają najważniejszą rolę w hierarchii uczniów. Dla przejrzystości zebrane wyniki zestawiono poniżej.

cdn.