W czwartek 6 listopada w Sokołowskim Ośrodku Kultury na kolejnym spotkaniu Sokołowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku gościł ks. Paweł Rytel-Andrianik. Zaprezentował on wykład „Od ojczyzny Jezusa do ojczyzny sokołowskich Żydów. Jerozolima – Sokołów Podlaski”. Z bardzo licznej frekwencji zadowolony był i prelegent, i koordynator SUTW Paweł Kryszczuk.
Wprowadzeniem do wykładu była bardzo ciekawa prezentacja multimedialna – spacer po Ziemi Świętej. Następnie prelegent przypomniał historię narodu żydowskiego i jego drogę do Polski. W naszym kraju znaleźli nie tylko schronienie, ale też miejsce do rozwoju; statystyki mówią, że w Rzeczpospolitej Obojga Narodów (XVII-XVIII wiek) mieszkało 70% ogólnej populacji narodu żydowskiego. Uważali oni Polskę za swoją ziemię obiecaną i nazywali Polskę „Polin”, co w dosłownym tłumaczeniu znaczyło: tu spocznę.
Znaczna część wykładu poświecona była Żydom sokołowskim. Należy tu zaznaczyć, że od 1850 r. do czasów holokaustu stanowili oni ponad 50% społeczności naszego miasta. Prelegent, ilustrując wykład zdjęciami i zestawieniami, przekazał bardzo wiele interesujących informacji. W Sokołowie mieszkał Jicchak Zelig Morgenstern (pochodzący z rodziny słynnych rabinów z Kocka) – od 1899 r. rabin chasydzki, a od 1905 r. – cadyk. Wielkim skarbem Sokołowa jest unikalny fragment Tory należącej do dynastii rabinów z Kocka. Obecnie znajduje się ona w I LO, przekazana w 1991 r. do biblioteki szkolnej razem z innymi zbiorami przez nauczyciela tej placówki Zygmunta Kamińskiego. Warto też wiedzieć, że w Izraelu powstała Księga Pamięci Żydów Sokołowskich licząca ponad 800 stron. Aktualnie jest ona tłumaczona na język polski.
Reklama
W dalszej części wykładu ks. Rytel-Andrianik mówił o Treblince i zagładzie sokołowskich Żydów, przedstawił obszerne informacje o Polakach ratujących Żydów, jak również o potomkach tych uratowanych. Za pomoc Żydom Niemcy w powiecie sokołowskim zabili 44 osoby. Po wojnie 40 osób z naszego powiatu, w tym 11 z Sokołowa, otrzymało medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, przyznawany przez Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu Yad Vashem w Jerozolimie. Liczba tych, którzy w różny sposób pomagali, narażając życie, jest znacznie większa. Wzruszające uzupełnienie wykładu stanowił film – relacje tych, którzy ratowali Żydów lub byli świadkami ich zagłady. Wykład spotkał się z wielkim zainteresowaniem zebranych, nie zabrakło spontanicznych opowieści osób pamiętających czasy wojny.
Po wykładzie była możliwość nabycia książki „Dam im imię na wieki” oraz innych wydawnictw. Następnie wszyscy czekali w kolejce po osobistą dedykację od autora.
