Reklama

Jak budowała się wolna polska

Kalendarium Niepodległości

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Tydzień III 
26 listopada – 2 grudnia 1918

Powstawaniu polskiej państwowości towarzyszyło niebezpieczeństwo wybuchu rewolucji społecznej. Dużą popularność zyskiwały na wsi hasła podziału ziemi z dużych majątków ziemskich, w miastach postulowano upaństwowienie fabryk, banków, środków transportu. Polscy politycy nie chcieli dopuścić do wybuchu rewolucji na wzór rosyjski – przekreśliłaby ona odrębność państwową Polski.

W listopadzie i grudniu 1918 r. na ziemiach polskich powstawały Rady Delegatów Robotniczych. W całym byłym Królestwie Polskim było ich ok. 100, szczególnie silne były w Zagłębiu Dąbrowskim. Radykalne partie lewicowe – SDKPiL i PPS-Lewica nawoływały, wzorem bolszewików, do oddania całej władzy w ręce Rad. Jedyną przeciwwagę dla tych idei widziano w Sejmie, który mógł uchwalić daleko idące reformy społeczne.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

28 listopada Tymczasowy Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego – jednoizbowego organu parlamentarnego, którego najważniejszym zadaniem było przygotowanie konstytucji dla nowego państwa polskiego. Ogłoszono, że wybory odbędą się 26 stycznia 1919 r., i przyjęto pierwszą ordynację wyborczą.

Prawo wyborcze miał mieć każdy obywatel państwa, który w dniu głosowania ukończył 21 lat, bez różnicy płci. Polska była jednym z pierwszych państw w Europie, które przyznały kobietom pełne prawa wyborcze.

Reklama

Ordynacja ustalała okręgi wyborcze na ziemiach polskich w granicach Królestwa Polskiego, ziemi białostockiej, Galicji, a także tam, gdzie tylko istniała nadzieja na powstanie realnej polskiej władzy. Okręgi wyborcze wyznaczono m.in. na Śląsku Opolskim, Pomorzu i Warmii oraz Mazurach.

29 listopada Józef Piłsudski oficjalnie objął urząd głowy państwa jako Tymczasowy Naczelnik Państwa. Urząd ten piastował do 20 lutego 1919 r., kiedy to Sejm Ustawodawczy zatwierdził go jako Naczelnika Państwa. Tego samego dnia został opublikowany pierwszy numer „Dziennika Praw Państwa Polskiego”.

1 grudnia, rozkazem szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Stanisława Szeptyckiego, oznaką polskiego lotnictwa wojskowego stała się biało-czerwona szachownica. Tak oznakowanym samolotem przyleciał z meldunkiem z oblężonego Lwowa do Warszawy, 15 listopada 1918 r., porucznik Stefan Stec. Szachownica spełniała wszystkie kryteria oznaczenia przynależności państwowej i łatwo można ją było namalować na skrzydłach i kadłubie samolotu. W 1921 r. zostały wprowadzone dodatkowo obwódki w barwach odmiennych od koloru szachownicy.

2018-11-21 10:42

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Krótki przewodnik po wykazie lektur szkolnych - zniknęła np. „Legenda o św. Aleksym” czy „Kwiatki św. Franciszka z Asyżu”

2025-09-17 20:04

[ TEMATY ]

edukacja

lektura

Adobe Stock

W szkolnej rzeczywistości już dość dawno nastąpiło odejście od rozumienia kanonu kultury, w tym kanonu literackiego, jako wzorca i miary, z którą należy się wciąż na nowo konfrontować na naszej drodze ku mądrości. W tzw. wykazie lektur, zawartym w podstawie programowej języka polskiego, tylko niektóre tytuły można byłoby uznać za kanoniczne w tym właśnie sensie. Kwestia zawartości owego spisu lektur od dawna budzi emocje i rodzi szereg pytań w tej materii - pisze Artur Górecki na stronie Ordo Iuris.

Zmiany, które przygotowało i częściowo już wdrożyło Ministerstwo Edukacji Narodowej pod kierownictwem Barbary Nowackiej (dalsze zmiany są zapowiadane jako „Reforma26”) to prawdziwa destrukcja tego, co ze spraw ważnych, związanych z kulturą zakorzenienia, jeszcze w polskiej szkole zostało.
CZYTAJ DALEJ

Święty, który się nie starzeje

To właśnie św. Stanisław Kostka (1550-68), który dokonał swojego żywota jako 18-letni młodzieniec w rzymskim nowicjacie Towarzystwa Jezusowego. Jego liturgiczne wspomnienie przypada 18 września.

Patron Polski, polskiej młodzieży przemawia i dziś nie tylko do młodych, ale również do tych nieco starszych. Trzeba tylko na nowo odkryć jego przesłanie. Jest to ważne zwłaszcza w Roku św. Stanisława Kostki, który został ogłoszony przez naszych biskupów z racji 450. rocznicy jego śmierci, oraz w roku 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
CZYTAJ DALEJ

Izrael: Dwie osoby zginęły w ataku terrorystycznym przy granicy z Jordanią

2025-09-18 15:01

[ TEMATY ]

Izrael

Jordania

atak terrorystyczny

Adobe Stock

Ataki na chrześcijan w Afryce przybierają na sile

Ataki na chrześcijan w Afryce przybierają na sile

Dwóch Izraelczyków zostały śmiertelnie postrzelonych w ataku terrorystycznym przy przejściu granicznym z Jordanią - poinformowało w czwartek izraelskie pogotowie ratunkowe. Siły bezpieczeństwa „zneutralizowały” dwóch sprawców, którzy otworzyli ogień - przekazał portal Ynet. Przejście graniczne zamknięto.

Wojsko podało, że prowadzi śledztwo w sprawie ataku; tożsamość i pochodzenie terrorystów jest na razie nieznane - dodał Ynet.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję