IZABELA MATJASIK: - Jak się ma nasza pokuta do dzieła odkupienia?

BP KAZIMIERZ ROMANIUK: - Nasza mała ludzka pokuta ma być: dobrowolnym włączeniem się w cierpienia Jezusa i wyrazem naszego współczucia, zgodnie z tym, co On sam powiedział: "Płaczcie z płaczącymi"; może też oznaką wdzięczności za to, czego On dokonał dla nas; dowodem zapanowania nad sobą aż do bólu, co oznaczałoby działanie wprost przeciwne grzechowi, który jest uleganiem naszym popędom.

- Czy Wielki Post jest okresem smutku?

- W pewnym sensie tak: przykro nam przecież i smutno, że Jezus cierpiał z naszej winy, że inni ludzie cierpieli, a może nadal cierpią wskutek naszych grzechów, które w Wielkim Poście sobie przypominamy.

Ale w pierwszym rzędzie to chyba czas powagi i gotowości rozpoczęcia innego życia. Jest to bowiem wezwanie do nawrócenia, a prawdziwe nawrócenie polega przede wszystkim na zmianie dotychczasowego sposobu myślenia o Bogu, o nas samych i o naszych bliźnich.

- Dlaczego w Wielkim Poście mamy pościć? Czy wynika to z nakazów Ewangelii?

- To wynika z wielu tekstów już także Starego Testamentu, ale z Ewangelii również. Jezus mówi na przykład: "Czy goście na uczcie godowej mogą uprawiać post?" (Mk 2, 9); "żeby twój post był widziany nie przez ludzi lecz przez Ojca" (Mk 6, 18); o Annie prorokini mówi Łukasz: "postami i modlitwami służyła Bogu we dnie i w nocy" (2,37) . Post był zawsze wyrazem wspomnianych przed chwilą uczuć: dobrowolnego zasmucenia, współczucia, wdzięczności, chęcią sprawienia choć w taki sposób ulgi Jezusowi Cierpiącemu. Pamiętać jednak należy, żeby się tymi postnymi uczuciami nie obnosić przed ludźmi, bo Jezus wyraźnie przestrzega: "Kiedy pościcie nie bądźcie smutni jak obłudnicy, by ludzie widzieli, że oni poszczą" (Mt 6, 16). Wszelkie umartwienia tracą bardzo wiele, gdy się im nadaje zbyt dużo rozgłosu.

- Czy nie należy sądzić, że człowiek dzisiejszy zatracił poczucie winy?

- Oczywiście, że zatracił. Bardzo trzeba nam nad tym ubolewać i szukać sposobów zaradzenia takim stanom ludzkiego ducha. Jak to zrobić?

Może poddawać ludziom pod rozwagę życie Świętych Pańskich, szczególnie wrażliwych na dobro i zło? Może głośniej apelować do rodziców, żeby od początku w innej atmosferze wychowywali swoje dzieci? Może częściej mówić o potrzebie większej wrażliwości na zło w naszych mediach? Nic tak nie działa zgubnie na naszą psychikę, jak świadomość, że tak wielu ludzi żyje jakby nie było Boga, głosu sumienia, ludzkiej godności itp. Uświadamianie sobie złego stanu rzeczy, jego zdecydowanie krytyczna ocena, to już coś - to skromny początek żmudnego procesu naprawy.

- Co jest najważniejsze w naszym przeżywaniu Wielkiego Postu?

- To przeżywanie Wielkiego Postu ma charakter dość subiektywny, ale generalnie jest to, oprócz wspomnianych ograniczeń i zapanowania nad swoimi zwłaszcza złymi skłonnościami, czas corocznego porządkowania naszego wnętrza, podejmowania kolejnych prób podniesienia się z ludzkich słabości, czas rachunków sumienia, rekolekcji i spowiedzi. Bez tych ostatnich trudno mówić o dobrym, chrześcijańskim przeżyciu Wielkiego Postu. Warto też może pamiętać, że każdy rachunek sumienia polega nie tylko na przypomnieniu sobie i policzeniu grzechów, lecz także jest to okazja do przyjrzenia się otrzymanym dobrodziejstwom Bożym i podziękowania za nie.

- Czy Ksiądz Biskup może się podzielić z Czytelnikami " Niedzieli" swoimi postnymi wspomnieniami z dzieciństwa?

- Przypominam sobie przede wszystkim bardzo drastyczne ograniczenia w sposobie wielkopostnego odżywiania się:

- pokarmy mięsne były tylko w niedzielę;

- w środy, w piątki i w soboty nie spożywało się nawet mleka;

- tłuszczem najczęściej używanym w Wielkim Poście był olej z siemienia lnianego - zapach i smak tego oleju, obficie posolonego, pamiętam do dzisiaj;

- w piątki chodziło się do kościoła na Gorzkie Żale i na Drogę Krzyżową;

- często śpiewało się w domu także Gorzkie Żale i różne wielkopostne pieśni.

Myślę, że to wszystko pozostawiło jakiś ślad w moim przynajmniej myśleniu o religijno-ascetycznych treściach Wielkiego Postu.

- Dziękuję za rozmowę.