W klasztorze Ojców Bernardynów w Kole przechowywanych jest kilkadziesiąt zabytkowych ornatów z XVIII i XIX w., używanych do sprawowania liturgii przed II Soborem Watykańskim. Bogato haftowane, starannie poukładane leżą na półkach. Mają wartość historyczną i muzealną.
- Szaty kościelne - mówi br. Grzegorz Koźmic, zakrystianin - wzorowane są na ubiorach Rzymian z IV i V w., symbolicznie określają cnoty i obowiązki kapłana.
Szata liturgiczna podkreśla godność kapłańską. Wkładając ją, kapłan wyraża swoje posłannictwo i godność oraz zaznacza świętość czynności, którą będzie spełniał. Szata odróżnia kapłana od wiernych, dla których jest on przewodnikiem. Ponadto szata jest symbolem łaski Chrystusowej. Szaty liturgiczne przyczyniają się do podkreślenia uroczystego nastroju i zaznaczenia rozmaitych okresów roku kościelnego. Stąd różne barwy liturgiczne.
- Ornat jest szatą używaną wyłącznie przy odprawianiu Mszy św. - kontynuuje br. Grzegorz - Powstał z rzymskiego wierzchniego płaszcza, zwanego "penula", który w V w. zastępował togę. Pierwotnie ornat był szeroki, kloszowy, obejmował całą postać kapłana, układając się w bogate, głębokie fałdy. W XIII w., prawdopodobnie z powodu oszczędności, gdy większa ilość kolorów liturgicznych wymagała większej ilości ornatów, okrojono boczne brzegi tej szaty, zostawiając odkryte przedramię.
Dla kroju gotyckiego ornatu charakterystyczne było zamiłowanie do owalu. W ornatach czasu baroku zaczęto używać bogatszych i cięższych materiałów, np. brokatu. Ornat barokowy okrywał już tylko piersi i plecy kapłana. Brzegi szaty były proste lub krojone owalnie. Po II Soborze Watykańskim powrócono dopierwotnego kroju szerokiego ornatu rzymskiego. Współczesne ornaty nawiązują do stroju ludowego, a nawet podkreślają cechy charakterystyczne, związane z folklorem danego kraju czy regionu. Ozdoby ornatów nie są objęte przepisami. Najczęściej jednak jest na nich wyhaftowany krzyż, symbol jarzma Chrystusowego, które dźwigać ma kapłan.
- Ornatów używa się do najważniejszych czynności: sprawowania Mszy św. i do funkcji bezpośrednio związanych z Eucharystią. Podczas innych nabożeństw, np. Nieszporów, a w szczególności w czasie pogrzebu, kapłan używa kapy - wyjaśnia br. Grzegorz.
Kapa, najstarsza z szat liturgicznych, jest szerokim okryciem, zarzucanym na ramiona i spiętym na piersiach. Używano jej pierwotnie w środowiskach monastycznych IV w. Na plecach kapy znajduje się niewielki, półkolisty kaptur, obszyty frędzlami lub taśmą. Zapięcie jest najczęściej ozdobne, zdarzają się zapięcia wykonane z cennego materiału. W zakrystii kolskiego klasztoru zachowały się tylko trzy zabytkowe kapy. Trzy ornaty i jedna kapa zostały wypożyczone do Muzeum historii Przemysłu w Opatówku.