Reklama

Symbolika Liturgii Eucharystycznej

Rozumieć liturgię

Uroczystość Ciała i Krwi Pańskiej wraz z oktawą, gromadząca liczniej niż zwykle wiernych wokół tajemnicy Eucharystii jest doskonałą okazją, aby podjąć tematykę symboli i znaków spotykanych podczas celebracji eucharystycznych.

Niedziela podlaska 23/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Liturgia Eucharystyczna rozpoczyna się przygotowaniem darów. Kapłan wychodzi przed ołtarz po dary, które niosą wierni, względnie przynosi je ministrant do ołtarza. Podnosząc patenę z hostią, kapłan rozpoczyna modlitwę uwielbienia Boga.
Przyjrzyjmy się dzisiaj paramentom służącym do liturgii eucharystycznej, zagłębmy się w symbolikę chleba, wina i wody, które podczas Mszy św. przemieniają się w Ciało i Krew Pana Jezusa.

Kielich i patena

Reklama

Kielich i patena należą do najgodniejszych naczyń liturgicznych, w nich bowiem spoczywają postacie eucharystyczne. Przez pierwsze tysiąclecie chrześcijaństwa Komunii św. udzielano wszystkim pod obiema postaciami, dlatego naczynia te wtedy były znacznie większe. Kielich zaopatrzony był w dwa uchwyty dla podtrzymywania go, zwykle przez diakona. Zanikanie Komunii św. pod obiema postaciami powodowało zmniejszanie się kielicha i pateny do dzisiejszych rozmiarów. Symbolika kielicha i pateny związana jest z ich stosowaniem w liturgii. Według dawnego pontyfikatu patena i kielich symbolizują nowy grób Pański, ponieważ służą do składania w nich Ciała i Krwi Chrystusa eucharystycznego. Ponadto naczynia te przypominają Wieczernik: „A gdy jedli, wziął chleb, odmówił błogosławieństwo, połamał i dał im mówiąc: Bierzcie, to jest Ciało moje. Potem wziął kielich i odmówiwszy dziękczynienie dał im, i pili z niego wszyscy. I rzekł do nich: To jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana” (Mk 14, 22-24).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Chleb i wino

Reklama

We Mszy św. do przeistoczenia używa się niekwaszonego chleba pszennego i wina z małą domieszką wody. Chleb w życiu człowieka jest niezastąpiony i wielka jest jego wymowa także w liturgii. Chleb jest darem Bożym. Początkowo wierni przynosili ze sobą na zgromadzenie eucharystyczne normalne, domowe chleby, często kwaszone, w kształcie pełnego koła lub wieńca. Od VIII w. na Zachodzie zaczęto konsekrować chleb wyłącznie niekwaszony, naśladując Ostatnią Wieczerzę. Do przeistoczenia starano się zawsze używać chleba lepszego gatunku. Chleb konsekrowany łamano na mniejsze kawałki, stosownie do ilości przystępujących do Komunii św. Od IX w., a powszechnie od XII w. wypiekano hostie. Z wielkiego szacunku dla ich przeznaczenia, wytłaczano na nich wizerunek Chrystusa lub inne symbole związane z Jego Ofiarą, a przy ich wypiekaniu, szczególnie w klasztorach, brali udział kapłani oraz diakoni ubrani w alby i śpiewający psalmy.
Wino w starożytności należało do artykułów koniecznych do życia, jak chleb i woda. W Starym Testamencie czytamy, iż Bóg powierzył troskę o winnice człowiekowi. Ich owoce radują serce, pozwalają zapomnieć o trudzie i zmęczeniu. Stąd do naczyń uroczystych uczt należał kielich z winem, nad którym odmawiano specjalną modlitwę dziękczynną. Dlatego też nie zabrakło kielicha także podczas Ostatniej Wieczerzy, będącej uroczystą ucztą paschalną.
Oprócz tego, że chleb i wino symbolizują pracę i trud człowieka wkładany w ich produkcję, symbolizują także Chrystusa, który sam, zapowiadając ustanowienie Eucharystii, nazwał siebie chlebem żywym (por. J 6,48) i winnym szczepem z tkwiącymi w nim licznymi gałązkami (por. J 15,1), symbolizującymi zjednoczenie wiernych z Chrystusem i udział w Jego Bóstwie.

Woda

Woda, jako jeden z elementów koniecznych do życia, odgrywa ważną rolę także w kultach religijnych. Szczególnie w wodzie żywej, to znaczy tryskającej ze źródeł i płynącej w rzekach, dopatrywano się czegoś świętego i leczącego. Ludy krajów pustynnych dobrze wiedzą co znaczy życiodajna woda. Na pustynnym Wschodzie w starożytności istniał kult źródeł i rzek, w których zanurzano się dla oczyszczenia wewnętrznego, moralnego. Obmycia rytualne o charakterze religijnym istniały również u Greków, Rzymian i Żydów. Do tego nurtu włączyli się również chrześcijanie, dokonując symbolicznych obmyć rąk, co stało się powszechnym zwyczajem.
W epoce pokonstantyńskiej, w oparciu o wzory antyczne, chrześcijanie zakładali własne baseny przy bazylikach, dla obmyć sakramentalnych. W chrześcijaństwie najważniejsze było obmycie z grzechów w sakramencie chrztu świętego. W wodzie chrztu widziano rodzicielkę użyźnioną przez Ducha Świętego i wydającą na świat dzieci Kościoła.

Woda święcona

Woda święcona miała zastosowanie w różnych czynnościach liturgicznych. Najstarsza wzmianka o wodzie święconej znajduje się w Aktach Piotra i Tomasza, pochodzących z III w. Natomiast tekst modlitwy na poświęcenie wody zachował się w Eulogium Serapiona (biskupa z Thumis) z IV w., oraz w Konstytucjach Apostolskich. Na Zachodzie wiadomość o wodzie święconej sięga VI w. Już wtedy do wody święconej wsypywano sól. Starożytni Rzymianie upatrywali w tym siłę odpędzającą choroby i demony. Widziano w tym również podobieństwo do opowiadania biblijnego, według którego Elizeusz wrzucił sól do źródeł Jerycha i wody zostały uzdrowione.
Początkowo wody święconej używano do skraplania mieszkań, aby odpędzić złe moce. Dopiero w VIII w. wprowadzono aspersję niedzielną jako przypomnienie chrztu - jego skutków i zobowiązań. Pierwotnie poświęcano wodę w mieszkaniach wierzących, a od VI w. w kościołach. W niektórych parafiach istnieje zwyczaj, że na głównej Mszy św. niedzielnej, w miejsce aktu pokuty, kapłan dokonuje pokropienia wiernych wodą święconą „na pamiątkę chrztu”.

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Boże ojców naszych, wielki i miłosierny! Panie życia i pokoju, Ojcze wszystkich ludzi. Twoją wolą jest pokój, a nie udręczenie. Potęp wojny i obal pychę gwałtowników. Wysłałeś Syna swego Jezusa Chrystusa, aby głosił pokój bliskim i dalekim i zjednoczył w jedną rodzinę ludzi wszystkich ras i pokoleń.
CZYTAJ DALEJ

Fałszywe konta na Facebooku wykorzystują wizerunek abp. Galbasa

2025-09-15 12:47

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Karol Porwich/Niedziela

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

Archidiecezja warszawska ostrzega przed fałszywymi profilami abp. Adriana Galbasa w mediach społecznościowych. Oszuści podszywają się pod metropolitę warszawskiego, aby wyłudzać pieniądze i dane osobowe.

W ostatnim czasie na Facebooku pojawiły się konta wykorzystujące wizerunek abp. Adriana Galbasa. Archidiecezja warszawska poinformowała, że są one zakładane w celu oszustwa.
CZYTAJ DALEJ

Papież do ofiar wykorzystywania: Kościół klęka razem z wami przed Matką Bożą

2025-09-15 18:48

[ TEMATY ]

Watykan

Vatican News

Papież Leon XIV w poniedziałek, podczas czuwania modlitewnego w Watykanie, zwracając się do ofiar wykorzystywania, oświadczył, że Kościół, którego niektórzy członkowie niestety ich zranili, dziś klęka razem z nimi przed Matką Bożą.

W homilii wygłoszonej w bazylice Świętego Piotra papież stwierdził, że Kościół wezwany jest do dzielenia się Bożym pocieszeniem z tymi, którzy przeżywają słabość, smutek i cierpienie.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję