Reklama

Trzeba, by świat wiedział (2)

Niedziela łomżyńska 29/2001

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Oczyścić, opłukać, natrzeć solą, odsłonić. Wypatroszyć, pokroić, dusić na średnim ogniu. Wrzucić do gorącej wody, mieszać rozcierając, podawać wieczorem, kiedy wszyscy zgromadzą się przy ognisku. Dzieci zagonią kozy do zagrody, a mężczyźni wrócą z pola lub targu.

Przepisy kulinarne mają wiele wspólnych słów na całym świecie. Podawane są tylko w różnych językach i w każdym zakątku świata odnoszą się do innych przypraw i potraw.

Nadchodzi wieczór, z garnka ustawionego na trzech kamieniach unoszą się smakowite, kłujące nozdrza zapachy. Wszyscy są nieco podekscytowani, czekają zniecierpliwieni na zaproszenie przygotowującej posiłek kobiety. Najczęściej jest to kasza (może być z prosa: czerwonego, żółtego, białego). By ją przygotować, trzeba zagotować wodę i wsypać mąkę. Następnie pałką (tzn. grubszym kijem) rozcierać zawiesinę, aż kasza zagęści się na dobre. Staje się wtedy dość twardą masą, którą z powodzeniem można kroić. Od swego wyglądu zwana jest kulą. Dzieli się ją na części i podaje siedzącym. Oddzielnie mężowi (i jego gościom), dzieciom i kobietom. Je się rękoma, siedząc na ziemi lub kamieniu. Ugniata się w palcach nieco kaszy i macza w sosie z liści lub orzeszków ziemnych, baobabu, gambo, sezamu. Zależnie od pory roku, możliwości i zdolności kulinarnych kobiety. Kiedy dłoń z kaszą umoczoną w sosie wędruje do ust, trzeba nie lada sztuki, by sos nie kapał na spodnie czy nagie nogi.

I to wszystko? Ktoś by zapytał: tylko kasza i sos?

W dzień powszedni to wszystko. Zwykle nie je się mięsa. Kogo na to stać? W święto jest inaczej. Znajduje się kura, koza, byk. Wtedy to dopiero jest prawdziwa uczta. Tłuszcz wymyka się z rąk, a język szczypią niezwykle ostre przyprawy. To dla wszystkich wspaniały bodziec do śpiewu i tańca.

Po posiłku mężczyźni zwykle piją wodę, obmywają ciało i kładą się spać. Nieco inaczej jest w porze suchej, kiedy na polu nie ma pracy. Wszyscy wstają nieco później. Mężczyźni spokojnie ubijają tytoń, wyplatają z traw seko lub powrozy (materiał na zadaszenie), zajmują się wróżeniem lub polowaniem. Mają wiele czasu na pogawędki z sąsiadami, odwiedziny, picie piwa z prosa i świętowanie. Pora sucha, kiedy słońce szybko wypala i niszczy bujną zieleń, jest dla kobiet czasem odpoczynku. Zajmują się już tylko obowiązkami czysto domowymi.

Wieczór to tylko głos tam-tamów, których rytm podnosi wszystkich ludzi. W Afryce uwielbiają tańczyć i śpiewać. Są bardzo radosnym narodem.

Jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki raptem wszystko cichnie. Pojawiają się już pierwsze gwiazdy. Cała wioska zasypia. Usypiają tam-tamy, śpiew i tańce. Jest cisza. Gdzieniegdzie słychać już tylko cichnące chóry zwierzęce i dławiące szczekanie psów. Wszyscy odpoczywają, by wczesnym rankiem powitać nowy dzień.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2001-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozpoczęła się faza wstępna procesu beatyfikacyjnego kapelanów katyńskich

2025-07-07 17:10

[ TEMATY ]

Katyń

beatyfikacja

Karol Porwich/Niedziela

Bp Wiesław Lechowicz

Bp Wiesław Lechowicz

Jak informuje Stowarzyszenie Pamięć Kapelanów Katyńskich, Biskup Polowy Wojska Polskiego, bp dr Wiesław Lechowicz wydał dekret powołujący ks. prałata płk. Straży Granicznej dr. Zbigniewa Kępę na postulatora fazy wstępnej sprawy beatyfikacyjnej kapelanów katyńskich. Postępowaniem wstępnym zostało objętych 29 kapelanów armii II RP, to jest 26 księży rzymskokatolickich i 1 ksiądz greckokatolicki - mianowanych duszpasterzy z lat 1919 -1939 oraz 2 kleryków rzymskokatolickich - sanitariuszy września 1939 r.

Dekret powołujący ks. dr. Zbigniewa Kępę na postulatora fazy wstępnej sprawy beatyfikacyjnej kapelanów katyńskich wydany został 18 czerwca br. Dekret został publicznie odczytany przez kanclerza Kurii Polowej ks. mjr Rafała Koneckiego 26 czerwca 2025 r. w katedrze polowej WP w Warszawie w czasie Mszy św. . o godz. 18.00. Następnie bp Lechowicz wręczył dokument księdzu postulatorowi.
CZYTAJ DALEJ

IMGW: mogą pojawić się podtopienia. Sytuacja nie jest w 100% bezpieczna

2025-07-08 15:17

[ TEMATY ]

IMGW

opady

podtopienia

Adobe.Stock

Kulminacyjny moment opadów przypadnie w nocy z wtorku na środę; prognozy są korzystniejsze niż te z września 2024 roku - poinformowały we wtorek na konferencji IMGW i Wody Polskie.

W poniedziałek strażacy odnotowali 2200 interwencji w związku z burzami. W najbliższych dniach niż przemieszczający się nad Polską przyniesie intensywne opady deszczu.
CZYTAJ DALEJ

Oman otwiera się na katolików, powstało centrum duszpasterskie

2025-07-08 12:47

[ TEMATY ]

Oman

Vatican Media

Biskup Paolo Martinell

Biskup Paolo Martinell

Zdaniem wielu, to wydarzenie historyczne – w Omanie uroczyście otwarto nowe centrum duszpasterskie dla katolików. To miejsce, położone przy parafii Ducha Świętego w Ghala, części stolicy kraju – Maskatu - ma służyć formacji chrześcijańskiej, katechezie oraz jako dom dla kapłanów. Inicjatywa ta została zrealizowana dzięki zaangażowaniu lokalnej wspólnoty i duchowieństwa z Wikariatu Apostolskiego Arabii Południowej.

„Otwarcie tego centrum to wydarzenie historyczne, które rozpoczyna nowy rozdział – powiedział biskup Paolo Martinelli, wikariusz apostolski Arabii Południowej, franciszkanin kapucyn. Jak zaznaczył, budowa była tego miejsca, przy kościele Ducha Świętego, była odpowiedzią na długo wyczekiwane pragnienie wiernych z Ghala i całego wikariatu.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję