2018-10-24 10:55

Małgorzata Czekaj
Edycja małopolska 43/2018, str. I

Jak powinny wyglądać relacje Kościoła i państwa? Czy katolicki nacjonalista głosi herezję? Czy możliwy jest patriotyzm wśród kibiców? – to tylko niektóre z kwestii poruszonych podczas pierwszych po wakacjach „Dialogów” z abp. Markiem Jędraszewskim. Spotkanie pt. „Stulecie niepodległości. Kościół a państwo” odbyło się 18 października w parafii Matki Bożej Różańcowej.

W sondzie ulicznej, przeprowadzonej przez organizatorów, przechodniów pytano o relacje Kościoła i państwa. Komentując te opinie, Metropolita Krakowski powiedział: – We wszystkich wypowiedziach była mowa o tym, że powinien istnieć rozdział Kościoła od państwa. I słusznie. Abp Jędraszewski wskazał, że najbardziej istotne pytanie dotyczy zasad tego rozdziału; kwestią zajmował się już Sobór Watykański II, który wyróżnił trzy modele funkcjonowania Kościoła i państwa: na zasadzie wrogości, obojętności lub autonomii, przy jednoczesnej współpracy w obszarach, w których chodzi o wspólne dobro, czyli np. w szkolnictwie czy systemie wartości, gwarantującym dobre, społeczne życie. Arcybiskup zaznaczył, że łatwo jest rzucić oskarżenie, iż Kościół „robi” politykę, ale potrzeba ostrożności i zastanowienia, czy te zarzuty są rzeczywiście słuszne. Choć Jezus nie wygłaszał politycznych wystąpień, został skazany ze względów politycznych – ogłaszając się królem, stał się wrogiem cezara.

W drugiej części spotkania Arcybiskupowi zadano pytania nadesłane przez internautów. M.in.: „Czy katolicki nacjonalista popada w herezję?”. – Czy herezją nie jest już samo to sformułowanie? – zauważył abp Jędraszewski. I wyjaśnił: – Katolik to ktoś związany z Kościołem katolickim, czyli powszechnym; otwartym na cały świat. Katolicyzm wiąże się z gotowością głoszenia Ewangelii zawsze i wszędzie. Jak taki ktoś może być równocześnie nacjonalistą, czyli człowiekiem, który uważa, że jego naród jest najważniejszy, a inne gorsze? – pytał Metropolita.

Pytania zadawali także zgromadzeni w kościele na Piaskach Nowych. Jedno z nich dotyczyło m.in. odniesień Młodzieży Wszechpolskiej do nauczania Prymasa Wyszyńskiego oraz akcji organizowanych przez środowiska kibiców. Abp Jędraszewski wyjaśnił, że rozumienie nacjonalizmu kard. Stefana Wyszyńskiego pokrywało się ze współczesnym pojęciem patriotyzmu, czyli umiłowania Ojczyzny i tego, co z nią związane, z jednoczesnym szacunkiem do innych narodów. Opowiedział też, że był świadkiem zorganizowanej przez kibiców kwesty na rzecz renowacji grobów powstańców wielkopolskich. – Wśród nich są także prawdziwi patrioci – zaznaczył Arcybiskup. Po raz kolejny zalecił ostrożność, szczególnie w szafowaniu inwektywami, ponieważ łatwo kogoś zranić, przesadzić i zniekształcić obraz dość złożonej rzeczywistości. Jednocześnie Hierarcha stanowczo odciął się od wszelkich haseł ksenofobicznych, sprzecznych z Ewangelią.

Mimo wakacyjnej przerwy i zmiany miejsca, na „Dialogach” wierni wypełnili cały kościół. Transmisję można obejrzeć na stronie: www.diecezja.pl. Następne spotkanie pt. „Liturgia – sprawnie czy godnie?” odbędzie się 15 listopada w kościele św. Anny.

2019-10-16 12:28

O. Krzysztof Osuch SJ
Niedziela Ogólnopolska 42/2019, str. 25

W dzisiejszej Ewangelii Jezus kreśli dwie postacie. Jedną z nich jest uboga wdowa. W czasach Jezusa wdowa była skrajnym przykładem osoby uciśnionej. Często nie posiadała środków do zaspokojenia elementarnych potrzeb życiowych. Taka właśnie wdowa jest ofiarą podwójnego bezprawia: aroganckiej siły przeciwnika, który jest bogaty i może opłacić i przekupić sądy, oraz niewzruszonej obojętności sędziego.

Sędzia to druga postać przypowieści. Jest obojętny i cyniczny wobec cierpienia kobiety. Jest praktycznym ateistą, nie liczy się z Bogiem ani przykazaniami. W konsekwencji nie liczy się z ludźmi. Jest zamknięty w skorupie własnego egoizmu, nie interesują go sprawiedliwość ani cierpienie człowieka niesłusznie skrzywdzonego.

Jezusowi w tej przypowieści zapewne nie chodzi o napiętnowanie korupcji i niesprawiedliwości sędziów. Nie chodzi Mu też zapewne jedynie o wzbudzenie empatii i solidarności z ubogimi. Pragnie On nam raczej uświadomić ogromną moc cierpliwej modlitwy i zaufania Bogu.

Kobieta, chociaż wydaje się na przegranej pozycji, nie poddaje się. Odkrywa słaby punkt sędziego – egoizm, snobizm. I wykorzystuje go, nieustannie nachodząc sędziego, naprzykrzając się mu. Arogancki sędzia wysłuchuje jej, aby go więcej nie zadręczała.

Postawa kobiety wskazuje na podwójną „broń”, którą możemy stosować wobec Pana Boga. Pierwszą jest ludzka słabość. Kobieta nie ma nic do stracenia, może więc z całą determinacją walczyć. Jej słabość ostatecznie zwycięża z siłą niesprawiedliwego sędziego. Pan Bóg ceni słabość, ubóstwo, pokorę. One sprawiają, że nie pozostaje obojętny wobec ludzkich próśb.

Drugą bronią tej kobiety są upór i cierpliwość. Kto potrafi czekać i nalegać jak ona, zostanie wysłuchany, choćby z tego względu, by się już nie naprzykrzał i nie zawracał głowy. Przypowieść Jezusa ukazuje tajemniczą siłę modlitwy. Nawet jeśli wyczerpiemy wszystkie możliwości, pozostaje cierpliwość modlitwy. Tajemnica zmian jest ukryta w nieskończonej cierpliwości.

2019-10-20 17:44

dab / Lublin (KAI)

Bez wiedzy może dojść do zastąpienia obiektywnej prawdy własnymi życzeniami, dlatego tak ważne jest kształtowanie własnego sumienia. Sprzeciw sumienia jest podstawowym prawem lekarzy - powiedział prof. Łukasz Szumowski. Minister zdrowia wygłosił wykład podczas uroczystej inauguracji roku akademickiego na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Nowy semestr rozpoczęło ponad 10 500 studentów, w tym 1203 doktorantów i 924 studentów zagranicznych.

W swoim wykładzie prof. Łukasz Szumowski mówił o roli, jaką humanistyczne i katolickie uniwersytety odrywają w dyskursie naukowym. Zauważył, że coraz częściej w naukach empirycznych kwestie dotyczące oceny prawdy i fałszu są traktowane relatywnie. – Te decyzje są szczególnie ważne w tak wrażliwych dziedzinach jak seksuologia, psychiatria i psychologia. Pojawia się pytanie czy prawda to demokratyczny wybór większości czy może jest niezmienna i obiektywna? – pytał lekarz.

Profesor zwrócił uwagę na zagrożenia, jakie mogą płynąć z uprawiania nauki bez kręgosłupa moralnego i religijnego. - Wiara daje poczucie pokory w zdobywaniu wiedzy, a rozum i prawda pozwala kształtować wiarę i ją odczytywać. Pytanie o etykę w poznawaniu wiedzy rodzi następne pytanie: Quo Vadis? Atlasy anatomiczne używane na Uniwersytecie Wiedeńskim były tworzone na podstawie ciał zabitych Żydów w obozach zagłady. Rodzi się pytanie o wiedzę, która powstaje z gruntu nieetycznych działań. Czy ona może nam służyć i w jaki sposób – mówił członek Rady Ministrów.

Minister Zdrowia podkreślił znaczenie sumienia, jako form bezpieczeństwa przed relatywizacją prawdy o człowieku. - Sumienie nie jest prywatnym drogowskazem każdego z nas, dlatego, że ma silne umocowanie w prawodawstwie. Sprzeciw sumienia, jako podstawowe prawo lekarzy potwierdził Trybunał Konstytucyjny, co niesie za sobą bardzo konkretne implikacje dla życia i funkcjonowania pacjentów i lekarzy. Bez wiedzy może dojść do zastąpienia obiektywnej prawdy własnymi życzeniami, dlatego tak ważne jest kształtowanie własnego sumienia – tłumaczył Szumowski.

W swoim przemówieniu rektor KUL ks. prof. Antoni Dębiński przypomniał, że jednym z ważnych zadań katolickiego uniwersytetu, o którym pisał św. Jan Paweł II, i na który wskazuje dziś również papież Franciszek, jest współtworzenie chrześcijańskiej kultury. Uniwersytet ma być miejscem rzetelnej debaty, autentycznego dialogu i prawdziwej wspólnoty, a także ma kształtować ludzi wyposażonych w kulturę intelektualną i moralną, zdolnych poprzez twórczy dialog przemieniać świat w duchu wartości chrześcijańskich.

- Są różne sposoby potencjalnego partycypowania uniwersytetu w tworzeniu takiej kultury; może on być opiekunem i strażnikiem prawdy, kulturowym laboratorium problemów mających fundamentalne znaczenie dla życia społecznego oraz kuźnią elit. Za tymi metaforycznymi wyrażeniami stoją określone idee. Wbrew współczesnym modom intelektualnym, uniwersytet ma trwać przy ideale pełnej prawdy i bronić prawdy przed ośmieszaniem, deformowaniem i mieszaniem z fałszem – mówił rektor KUL.

Wielki Kanclerz Uczelni abp Stanisław Budzik przypomniał zasłużone dla KUL postacie: pierwszego rektora uczelni ks. Idziego Radziszewskiego oraz kard. Stefana Wyszyńskiego. Zauważył, że jako młody student, ks. Wyszyński doświadczył w Lublinie ducha i atmosfery zakorzenionej przez założyciela uczelni.

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II powstał w 1918 r. Obecnie uniwersytet tworzy 8 wydziałów (Wydział Teologii; Filozofii; Nauk Humanistycznych; Nauk Społecznych; Prawa, Prawa kanonicznego i Administracji; Biotechnologii i Nauk o Środowisku oraz Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu w Lublinie oraz Wydział Nauk Inżynieryjno-Technicznych w Stalowej Woli), badania naukowe prowadzone są w ramach 20 instytutów, odzwierciedlających dyscypliny naukowe uprawiane na uczelni. To nowy podział wynikający z wdrażania reformy szkolnictwa wyższego i nauki.

Kolejną nowością jest Szkoła Doktorska KUL. Prowadzi ona kształcenie w 11 dyscyplinach: filozofii, historii, językoznawstwie, literaturoznawstwie, naukach o sztuce, naukach prawnych, naukach socjologicznych, pedagogice, prawie kanonicznym, psychologii i naukach teologicznych. Naukową karierę rozpoczęły w niej 33 osoby.

Łącznie na KUL studiuje ponad 10 500 studentów, w tym 1203 doktorantów i 924 studentów zagranicznych. I rok rozpoczyna ponad 3400 studentów, wśród których jest 341 cudzoziemców – najwięcej osób pochodzi z Ukrainy i Białorusi, po raz pierwszy są studenci z Albanii, Azerbejdżanu, Bośni i Hercegowiny oraz Dominikany.

W tegorocznej rekrutacji największym zainteresowaniem kandydatów cieszyły się te kierunki, które od lat wybierane są najchętniej: psychologia, prawo i filologia angielska. Nowym kierunkiem, prowadzonym od tego roku akademickiego jest antropologia stosowana (applied antrophology), studia w jęz. angielskim.