Reklama

„PRL - życie ściśle kontrolowane”

To wszystko jest w naszej pamięci

„Są sprawy, które raz jeszcze trzeba przemyśleć i przedyskutować, ale czy potrafimy mówić o nich, zamykając w sobie emocje?” - zastanawiał się dr hab. Roman Doktór, prorektor KUL-u, otwierając 23 listopada sesję naukową pt. „PRL - życie ściśle kontrolowane”. Sympozjum zorganizowane przez Koło Naukowe Historyków Studentów KUL, IPN oraz Katedrę Historii Najnowszej i I Katedrę Historii Nowożytnej wpisało się w szereg inicjatyw, które ułatwiają spotkanie z przeszłością.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W ostatnich dniach listopada w gmachu KUL-u umieszczono ekspozycję dokumentów, pt. „Z archiwum IPN...”, „przekazującą na przykładzie Lubelszczyzny charakter zasobu archiwalnego pozostawionego przez byłe służby specjalne Polski Ludowej i instytucje pozostające na ich usługach”. Obok informacji o genezie i przeznaczeniu struktur „bezpieczeństwa”, działających w okresie Polski Ludowej, np. UB, przemianowanego w latach 50. na SB, jednostek MO, ORMO i innych, znalazły się tam więc archiwalia pozyskane od policji, aresztów śledczych i aresztów zakładów karnych, sądów, prokuratur, byłych OKBZpNP (Oddziałowych Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu), unikatowe zdjęcia oraz opisy losów ofiar i współpracowników systemu. Historia Polski w okresie 1939-89 obfitowała w wydarzenia, które dziś trudno udokumentować, z racji, jak informowali autorzy wystawy, prowadzonej przez SB planowej akcji niszczenia dokumentów na przełomie lat 1989/90. Dlatego też pozostało mniej materiałów z czasu po 1956 r.: dowodów walki z Kościołem, opozycją i członkami „Solidarności”.
Wystawa uzupełniała treść obrad, które, jak mówił prof. dr hab. Mirosław Piotrowski z KUL-u, zorganizowano dzięki „inicjatywie oddolnej”, tzn. pochodzącej od studentów. Korzystając z pomocy wykładowców, nawiązali oni kontakt z lubelskim oddziałem IPN, który udostępnił materiały na wystawę oraz filmy do prezentacji w dniu sesji. Były to m. in.: Grupa D - o inwigilacji księży, Uderzyć w aktorów, Rozpoznawać! Wykrywać! Zapobiegać! Pod okiem bezpieki 1956-89 i Poznań 1956 r. Joanna z Koła Historyków dodała, że pomysł na taką „prawdziwą” sesję zrodził się po zorganizowanym w poprzednim roku spotkaniu pt. „Obywatelu, co ty wiesz o PRL-u?”. Wykładowcy, zaproszeni wówczas „na zwierzenia”, chętnie dzielili się swoimi wspomnieniami z tamtego okresu. Aby „zarazić zebranych klimatem politycznym” i zachęcić do udziału w sesji, Koło zorganizowano kilka dni wcześniej projekcję dokumentu Jacka Kurskiego Nocna zmiana. Zainteresowanie było ogromne, bo film, jak mówiła Joanna, wzbudzał kontrowersje. Przygotowania do tegorocznego zagłębienia się w atmosferę życia kontrolowanego trwały kilka miesięcy. Wysłano zaproszenia i niemal do ostatniej chwili organizatorom towarzyszyła niepewność co do aktualności ostatecznej listy prelegentów. Był dreszczyk emocji, bo goście to znakomici naukowcy, pracownicy IPN i uczelni, także lubelskich.
Obrady podzielono na 4 części. Wykładowcy starali się przystępnie opisywać specyficzną atmosferę PRL-u, zwłaszcza dlatego, że wśród rzeszy słuchaczy byli też licealiści. Mówili m.in.: prokurator Andrzej Witkowski z Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Lublinie (Przestępcza działalność w ramach struktur Resortu Spraw Wewnętrznych PRL) i prof. M. Piotrowski, który opowiadał o środowiskach tzw. katolików społeczno-postępowych, przybliżając specyfikę „misji” organizacji powołanych do rozbijania jedności Kościoła. Teatralizacja życia politycznego, cenzura, likwidacja prywatnej własności, próby walki z Kościołem to wiele mówiące hasła, dokładnie omówione przez prof. dr. hab. Janusza Wronę z UMCS.
Szczególnie przejmująco wybrzmiał w murach uczelni Jana Pawła II wykład Marka Lasoty Działalność Wydziału IV SB wobec kard. Karola Wojtyły. Pracownik krakowskiej sekcji IPN wypowiedział najważniejsze kwestie dotykające metod inwigilacji przyszłego papieża. Odczytał m.in. dokument zawierający do absurdu szczegółowe instrukcje dla agenta, któremu „pod opiekę” przydzielono ks. Karola Wojtyłę. W kontekście tematu religia - władza plasowały się przedstawione przez dr. hab. Jana Zaryna z Warszawy refleksje na temat listu biskupów polskich do niemieckich, wystosowanego 18 listopada 1965 r. Fakt wysłania listu, jak wskazał Prelegent, szczególnie obciążył prymasa S. Wyszyńskiego. Gnębiono go psychicznie, kształtując mu negatywną opinię wśród społeczeństwa. Przedstawiano jako zdrajcę narodowego, który lekceważy pamięć o II wojnie światowej i nie jest godny nazywania siebie Polakiem. Wciągającą lekcją historii okazał się wykład dr. Sławomira Poleszaka z Lublina, który szczegółowo przedstawił problem walki władz komunistycznych z polskim podziemiem niepodległościowym. Pracownik IPN nakreślił fakty ukazujące w porządku chronologicznym politykę władz Związku Sowieckiego wobec trzech form organizacji: AK, podziemia poakowskiego (istniejącego po 1945 r.) i samodzielnych grup partyzanckich. Były one planowo niszczone przez aparat bezpieczeństwa przy pomocy NKWD i UB.
Klamrą spinającą obrady były wystąpienia profesorów, którzy skupili uwagę na czasach żywych w pamięci słuchaczy: Jerzego K. Eislera z warszawskiego oddziału IPN, który mówił o Sierpniu 1980 r., Andrzeja Paczkowskiego - Wiceprzewodniczącego Kolegium IPN (Stan wojenny w świetle najnowszych badań) i dr. hab. Antoniego Dudka z warszawskiego IPN. Prof. A. Dudek, reprezentujący także UJ, poddał refleksji rok 1989, patrząc z perspektywy szesnastu lat.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bulwesujące sceny w kościele. Wokalistka zatańczyła w wyzywającym stroju przed obrazem Jezusa Miłosiernego

Nagranie piosenkarki tańczącej na tle ołtarza, zawiera treści „budzące skojarzenia bluźniercze oraz naruszające szacunek należny przestrzeni sakralnej” – przekazał rzecznik archidiecezji warszawskiej ks. Przemysław Śliwiński. Dodał, że tego rodzaju materiały nie powinny być realizowane w kościele.

Na nagraniu udostępnionym przez piosenkarkę na TikToku widać, jak Luna Wielgomas tańczy w kościele na tle obrazu Jezusa Miłosiernego.
CZYTAJ DALEJ

Papież: w procesach o stwierdzenie nieważności małżeństwa miłosierdzie i sprawiedliwość niech się uzupełniają

2025-11-21 16:19

[ TEMATY ]

nieważność małżeństwa

Papież Leon XIV

@Vatican Media

Papież Leon XIV podczas audiencji dla uczestników Międzynarodowego kursu zorganizowanego przez Trybunał Roty Rzymskiej.

Papież Leon XIV podczas audiencji dla uczestników Międzynarodowego kursu zorganizowanego przez Trybunał Roty Rzymskiej.

Procesów o stwierdzenie nieważności małżeństwa nie można traktować jako dziedziny czysto technicznej, interesującej wyłącznie specjalistów, ani jako środków, które mają jedynie uzyskać stan wolny osób. Obejmują one bowiem wymiar prawny, eklezjologiczny i pastoralny, wzajemnie ze sobą powiązane - zaznaczył Papież Leon XIV podczas audiencji dla uczestników Międzynarodowego kursu zorganizowanego przez Trybunał Roty Rzymskiej: „Dziesięć lat po reformie procesu kanonicznego dotyczącego małżeństwa”.

W swoim przemówieniu Papież zaprasza do refleksji najpierw nad dwoma założeniami eklezjologicznymi procesów sądowych w Kościele: „świętą władzą” - „uczestnictwem” we władzy „Chrystusa”, która jest wykonywana w służbie prawdzie, jako drodze ku poznaniu i przyjęciu ostatecznej Prawdy, którą jest sam Chrystus”, oraz „misterium przymierza małżeńskiego.
CZYTAJ DALEJ

Prezydent: to Ukraińcy, przy wsparciu USA oraz UE, muszą mieć decydujący głos w rozmowach pokojowych

2025-11-21 22:42

KPRM

Prezydent Karol Nawrocki podkreślił w piątek, że to Ukraina padła ofiarą zbrodniczej agresji Putina i to Ukraińcy, przy wsparciu Stanów Zjednoczonych oraz krajów UE, muszą mieć decydujący głos w rozmowach pokojowych. Dodał, że agresorem była i jest Rosja.

„Pojawiające się propozycje zakończenia rosyjskiej wojny przeciw Ukrainie muszą uwzględniać fakt, że Rosja jest państwem niedotrzymującym umów” - zaznaczył prezydent Nawrocki we wpisie na platformie X.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję