Książę Kościoła, kardynał - jako najbliższy współpracownik papieża - ma największy urzędowy wpływ na sprawowanie władzy w Kościele. W okresie Państwa Kościelnego godność ta miała również charakter polityczny i dlatego zainteresowane nią były rody panujące, które ubiegały się o to, aby można było zostać kardynałem nie będąc kapłanem. W Polsce sejm piotrkowski w 1451 r. zabraniał starania się o tę godność bez zezwolenia króla. Powodem tego było m.in. przekonanie, że nominacje kardynalskie zagrażają równości szlacheckiej. Osłabiało to stosunki ze Stolicą Apostolską oraz utrudniało polskim duchownym udział w najwyższych władzach Kościoła. Im bliżej czasów współczesnych, tym urząd ten bardziej oczyszczał się z tych elementów, nabierając cech religijno-duszpasterskich.
Na dzień 21 lutego 2001 r. (IX konsystorz Jana Pawła II) Kolegium Kardynalskie Kościoła rzymskokatolickiego liczy 184 kardynałów. W tej liczbie są: 1 kardynał wyniesiony do tej godności przez Jana XXIII, 23 - przez Pawła VI, pozostali, łącznie z 44 nowymi kardynałami - przez Jana Pawła II. Są to hierarchowie połączeni z namiestnikiem Chrystusa na ziemi przez purpurę na chwile triumfu i cierpienia.
Poza komżą wszystkie części stroju kardynała utrzymane są w kolorze czerwonym. Jest to znak całkowitego oddania kardynała, który w służbie papieżowi gotów jest nawet zginąć śmiercią męczeńską. Kolor ten nawiązuje też do tradycji bizantyjskiej purpury dostojników, w którą mógł się w Konstantynopolu ubierać tylko "basileus" (cesarz) oraz najwyżsi dostojnicy państwowi i kościelni.
Każda nominacja kardynalska jest radością dla całego Kościoła powszechnego. Można powiedzieć, że każdy kardynał jest nasz, niezależnie od tego, z jakiego kraju pochodzi, jakiego jest obrządku i koloru skóry. W Polsce szczególnie mamy prawo być dumni z ostatnich nominacji dwóch wybitnych kapłanów-pasterzy, arcybiskupów: Zenona Grocholewskiego i Mariana Jaworskiego. Ich oddanie Stolicy Apostolskiej jest powszechnie znane.
Kościół realizuje swoje posłannictwo w świecie. Jest to możliwe, jak wierzymy, przez wstawiennictwo Tej, która dana nam została przez Jezusa na Kalwarii. Historia dostarcza wielu dowodów Jej oddziaływania. Ta świadomość istnieje w Kościele od wieków, wyraz temu dał papież Pius VII, który po powrocie do Rzymu z niewoli awiniońskiej powiedział: "Dziękujmy Bogu przez Maryję Wspomożycielkę Wiernych", a także Kardynał Prymas Stefan Wyszyński, który nie krył, że w czasie jego konsekwentnej walki o Kościół polski "wsparciem była Maryja Wspomożycielka Wiernych". Niech Wspomożycielka Wiernych będzie i dziś Gwiazdą i Przewodniczką na drogach życia Kardynałów Kościoła katolickiego.