Jak korzystać z mediów, aby nie stać się tylko ich konsumentem? Co czynić, aby się nie uzależnić od ich zaborczego wpływu? Jakie przyjąć postawy, aby odbiór mediów przyczyniał się do pełnego rozwoju człowieka? Oto pytania, które powinien sobie stawiać każdy odbiorca prasy, radia i telewizji. Dobrych rad i wskazań na ten temat udzielają instrukcje Stolicy Apostolskiej podejmujące problematykę mediów. Jedną z nich jest Instrukcja duszpasterska "Aetatis novae" . Od 10 lat jest ona kompetentnym i wiarygodnym przewodnikiem po trudnym świecie mediów.

Czego uczy "Aetatis novae"?

Przede wszystkim przypomina stanowisko Kościoła na temat mediów. Są one dobrem, ponieważ zdolne są jednoczyć ludzkość i czynić z niej " światową wioskę". Należy też widzieć w nich siłę wywierającą wielki wpływ na człowieka. "Nie ma dziś takiego miejsca, w którym nie daje się odczuć wpływu środków przekazu na postawy religijne i moralne, na systemy polityczne i społeczne czy na wychowanie" (AN 1).
Wpływ mediów potęgowany jest dzięki doskonalonej stale technice. Dziś należy już mówić o "erze komputerów". To, co się stało w mediach, Instrukcja nazywa przewrotem.
Jednocześnie dokument zwraca uwagę na dwojakie oblicze w działalności mediów: "mogą być bowiem używane zarówno do głoszenia Ewangelii, jak i do wypierania jej z ludzkich serc" (AN 4). Dlatego Instrukcja przestrzega przed różnorakimi zagrożeniami, które płyną z funkcjonowania mediów. Są to: ideologiczna i polityczna manipulacja, nieuczciwa reklama, wypaczona wizja wartości podstawowych (życia, rodziny, religii, moralności, osoby ludzkiej), sekularyzm, konsumpcjonizm.
Mimo wszystko jednak, media mogą dobrze służyć nowej ewangelizacji. Jest to tak oczywiste dla autorów dokumentu, że stwierdzają wprost: "Ewangelizacja w dzisiejszych czasach powinna czerpać środki i możliwości z aktywnej i otwartej obecności Kościoła w świecie środków przekazu" (AN 11).
Media zdolne są służyć ludziom, kulturze i dialogowi ze światem. Są motorem postępu. Jednym z wielkich dobrodziejstw, które należy przypisać mediom, jest ich istotna rola w realizowaniu prawa człowieka do informacji oraz pomoc udzielana jednostce i społeczeństwu w ich poszukiwaniu prawdy.

Do czego zachęca "Aetatis novae"?

Zarówno duszpasterzy, jak i wiernych świeckich zachęca Instrukcja do wypełnienia konkretnych zadań w stosunku do świata mediów. Oto najważniejsze z nich:

Należy podejmować pogłębioną refleksję nad problemami związanymi z mediami.

Okazywać uznanie tym, którzy działają na polu mediów, jest to bowiem "kluczowa dziedzina apostolstwa".

Media, a szczególnie treści przez nie publikowane, powinny być przedmiotem rozmów, dyskusji i spotkań osób, które z nich korzystają.

Media nie mogą nigdy zastąpić osobistego kontaktu ludzi ze sobą.

Chrześcijanie powinni zabierać głos we wszystkich mediach.

Wobec mediów należy wykazywać zmysł krytyczny.

Kościół powinien się domagać, aby wszyscy mieli sprawiedliwy dostęp do mediów.

Należy tworzyć własne środki masowego komunikowania.

Kształcenie w dziedzinie mediów powinno się stać integralnym składnikiem formacji przyszłych duszpasterzy.

Osoby pracujące w mediach powinny być objęte stosowną opieką duszpasterską.

Należy podejmować trud wychowania do mediów dzieci i młodzieży.

Chrześcijanie powinni pełnić funkcję prorocką przez publiczne wypowiadanie ocen i opinii wobec zjawisk, które występują w świecie mediów.

Narzędzie pracy i zachęta

Instrukcję duszpasterską Aetatis novae ogłoszono 22 lutego 1992 r. jako dokument Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu. Wyrażono w niej nadzieję, że stanie się "narzędziem pracy" i "zachętą" dla wszystkich, którzy znajdują się w obliczu nowej sytuacji w świecie mediów.
W podobnej sytuacji jest każdy z nas, gdy obcuje z prasą, radiem, telewizją i Internetem.
Niech praktyczne wskazania zawarte w tej ważnej Instrukcji pomagają nam we właściwym odbiorze mediów, jak również w naszym oddziaływaniu na ich funkcjonowanie i pozytywny rozwój.