Ps 21 [20], 2-8. 14 - z Nieszporów na wtorek I tygodnia
Audiencja generalna, 17 marca 2004 r.

1. Z Psalmu 21 [20] liturgia Nieszporów zaczerpnęła część, której przed chwilą wysłuchaliśmy, pomijając inną, mającą znamiona złorzeczenia (por. ww. 9-13). Część zachowana mówi w czasie przeszłym i przyszłym o łaskach, jakimi Bóg obdarzył króla, podczas gdy część pominięta mówi o przyszłych zwycięstwach króla nad swymi wrogami.
Tekst, który jest przedmiotem naszego rozważania (por. ww. 2-8.14), należy do rodzaju Psalmów królewskich. W centrum więc znajduje się dzieło Boże, w którym ma udział żydowski król, ukazany najprawdopodobniej w dniu swej uroczystej intronizacji. Na początku (por. w. 2) i na końcu (por. w. 14) zdaje się rozbrzmiewać wiwatowanie całego zgromadzenia, serce hymnu zaś ma tonację pieśni dziękczynnej, którą Psalmista kieruje do Boga za łaski, jakimi obdarzył króla: „pomyślne błogosławieństwa” (w. 4), „długie dni” (w. 5), „chwała” (w. 6) i „radość” (w. 7).
Łatwo zrozumieć, że pieśń ta - jak to już miało miejsce w przypadku innych Psalmów królewskich z Psałterza - znalazła nową interpretację, kiedy w Izraelu wygasła monarchia. Już w judaizmie stała się ona hymnem na cześć króla-Mesjasza: ułatwiało to drogę do interpretacji chrystologicznej, którą przejęła liturgia.

2. Przyjrzyjmy się najpierw tekstowi w jego pierwotnym znaczeniu. Przebija z niego atmosfera radości i śpiewu, związanych z uroczystym wydarzeniem: „Panie, król się weseli z Twojej potęgi, jak bardzo się cieszy z Twojej pomocy! (...) Chcemy śpiewać i moc Twoją sławić” (ww. 2. 14). Następnie mówi się o darach Bożych dla władcy: Bóg wysłuchał jego próśb (por. w. 3), nałożył mu złotą koronę na skronie (por. w. 4). Splendor króla związany jest ze światłem Bożym, które otula go niczym chroniący płaszcz: „Ozdobiłeś go blaskiem i dostojeństwem” (w. 6).
Na starożytnym Bliskim Wschodzie uważano, że król ma świetlistą aureolę, świadczącą o jego uczestnictwie w samej istocie bóstwa. Naturalnie, dla Biblii władca jest, owszem, „synem” Boga (por. Ps 2, 7), ale jedynie w przenośni i przybranym. Musi on zatem być namiestnikiem Pana w obronie sprawiedliwości. Właśnie w związku z tą misją Bóg otacza go swym dobroczynnym światłem i swym błogosławieństwem.

3. Błogosławieństwo jest tematem znaczącym dla tego krótkiego hymnu: „Bo go uprzedzasz pomyślnymi błogosławieństwami (...). Bo go czynisz błogosławieństwem na wieki” (Ps 21 [20], 4.7). Błogosławieństwo jest znakiem obecności Bożej w działaniach króla, który staje się tym samym odbiciem światła Boga pośród ludzkości.
W tradycji biblijnej błogosławieństwo obejmuje także dar życia, którym obdarzony jest sam konsekrowany: „Prosił Ciebie o życie: Ty go obdarzyłeś długimi dniami na wieki i na zawsze” (w. 5). Również prorok zagwarantował Dawidowi to błogosławieństwo, źródło stabilności, istnienia i bezpieczeństwa, i Dawid tak się modlił: „...racz teraz pobłogosławić dom Twojego sługi, aby trwał przed Tobą na wieki, boś Ty, mój Panie, Boże, to powiedział, a dzięki Twojemu błogosławieństwu dom Twojego sługi będzie błogosławiony na wieki” (2 Sm 7, 29).

4. Gdy odmawiamy ten Psalm, widzimy rysujące się za wizerunkiem żydowskiego króla oblicze Chrystusa, króla mesjańskiego. On „jest odblaskiem chwały” Ojca (por. Hbr 1, 3). On jest Synem w pełnym tego słowa znaczeniu i dlatego jest doskonałą obecnością Boga wśród ludzkości. On jest światłością i życiem, jak głosi św. Jan w Prologu swej Ewangelii: „W Nim było życie, a życie było światłością ludzi” (J 1, 4). Idąc tym śladem, św. Ireneusz, biskup Lyonu, komentując ten Psalm, powiązał temat życia (por. Ps 21 [20], 5) ze zmartwychwstaniem Chrystusa: „Dlaczego psalmista powiada: «Prosił Ciebie o życie», skoro Chrystus umierał? Psalmista ogłasza zatem wskrzeszenie umarłych i że On, zmartwychwstały, jest nieśmiertelny. Przyjął bowiem życie, by zmartwychwstać, a długi czas w wieczności, aby stać się niezniszczalnym” (Esposizione della predicazione apostolica, 72, Mediolan 1979, s. 519).
Na podstawie tej pewności także chrześcijanin zachowuje nadzieję na dar życia wiecznego.

(KAI/Watykan)