Częstochowa zaczęła stawać się ważnym ośrodkiem przemysłowym dopiero pod koniec XIX w. Wówczas niewielka osada przemieniła się szybko w duże, rozwinięte gospodarczo miasto stając się jednym
z największych centrów przemysłowych w Królestwie Polskim. W 1850 r. została zniesiona wewnętrzna granica celna pomiędzy królestwem a Cesarstwem Rosyjskim,
co wpłynęło na nieograniczoną możliwość zbytu artykułów w Rosji. Uwłaszczenie chłopów w 1864 r. spowodowało pojawienie się taniej siły roboczej.
Częstochowa posiadała dogodne warunki do powstania i rozwoju przemysłu. Niezwykle korzystne było położenie miasta nad Wartą i jej dopływami oraz rozgałęzieniami: Kucelinką, Stradomką
i Konopką. Dużą rolę odegrały złoża rudy żelaza, a także pokłady wapienia, który oprócz wypalania wapna służył jako tani materiał budowlany. W latach 1897-1914 istniało
w rejonie częstochowskim 21 kopalń. Zatrudnienie w przemyśle górniczym sięgało 6 tys. osób, a wydobycie rud żelaza w końcu XIX w. przekroczyło 100 tys. ton.
Występująca w obfitości glina była używana do produkcji cegły, kafli i innych produktów ceramicznych.
O lokalizacji zakładów przemysłowych decydowały bliskość wody i kolei. Od 1847 r. funkcjonowała w Częstochowie kolej zwana "warszawsko-wiedeńską". Fabryki zgrupowały się
więc w południowych dzielnicach miasta. Zaczęło rozbudowywać się przedmieście Zawodzie, powstały nowe osady fabryczne: Ostatni Grosz, Raków, Stradom, Zacisze włączone później do miasta. W latach
siedemdziesiątych XIX w. zaczęły działać na terenie Częstochowy niemal każdego roku nowe manufaktury i fabryki m.in. drukarnia i litografia, manufaktury zapałczane, wyrobów metalowych,
pończosznicze, fabryka papieru, młyny. Mechanizacja w latach osiemdziesiątych XIX w. objęła prawie wszystkie gałęzie przemysłu w Częstochowie.
Do miasta zaczął napływać kapitał zagraniczny: francuski, belgijski, niemiecki. Główną rolę zaczął odgrywać przemysł włókienniczy a także metalowy, chemiczny i galanteryjny.
Zaczęła rosnąć znacznie liczba zakładów przemysłowych od 18 w 1891 r. do ponad 70 w 1904 r. Towary eksportowano głównie do Rosji: Moskwa, Petersburg, Kijów, Odessa, Charków.
Surowce dla przemysłu włókienniczego sprowadzano z Rosji, Ameryki i Indii drogą morską przez Hamburg, Szczecin, Gdańsk następnie koleją do Herb i Częstochowy. Od 1903 r.
istniała kolej wąskotorowa Herby-Częstochowa, która w 1911 r. została przedłużona do Kielc już jako kolej normalna.
W 1895 r. pojawiło się oświetlenie uliczne lampami elektrycznymi obok latarni naftowych. Dwa prywatne banki nie zaspokajały w pełni potrzeb przemysłu i handlu. W 1897 r.
powstał w Częstochowie oddział Warszawskiego Banku Handlowego, rok później Towarzystwo Kredytowe Miejskie, a w 1900 r. Towarzystwo Pożyczkowo-Oszczędnościowe. Istniał także
Rosyjski Bank Państwa.
Pomóż w rozwoju naszego portalu