Drodzy bracia i siostry!

W tym roku obchody Światowego Dnia Misyjnego zbiegną się z obradami zgromadzenia generalnego Synodu Biskupów poświęconego formacji kapłanów we współczesnym świecie. Wszyscy zdajemy sobie sprawę z wagi, jaką ten temat ma dla całego Kościoła i jego misji ewangelizacyjnej. Kościół istnieje po to, aby ewangelizować: a skoro takie jest jego specyficzne zadanie, wszyscy, którzy doń należą, powinni mieć żywą świadomość własnej odpowiedzialności za szerzenie Ewangelii.

1. Obowiązek misyjny kapłanów

Troska o głoszenie Ewangelii w komunii z Następcą Piotra i pod jego przewodnictwem spoczywa przede wszystkim na kolegium biskupów wspieranych cenną współpracą kapłanów, którzy „spełniając urząd Chrystusa, Pasterza i Głowy (...), zgromadzają rodzinę Bożą” i „uwidaczniają Kościół powszechny na swoim terenie” (por. Lumen gentium, 28).

Duchowy dar święceń kapłańskich „przygotowuje ich (...) do najszerszej i powszechnej misji zbawienia „aż po krańce ziemi” (Dz 1,8); każda bowiem posługa kapłańska uczestniczy w owym uniwersalnym zasięgu misji powierzonej przez Chrystusa Apostołom” (Presbyterorum ordinis, 10). Dlatego wszyscy kapłani winni „dobrze zrozumieć, że ich życie jest poświęcone również na służbę misjom” (Ad gentes, 39): każdy kapłan, z natury i z powołania, jest misjonarzem. Jak pisałem w 1979 r. w pierwszym Liście na Wielki Czwartek, „powołanie pasterskie kapłanów jest wielkie i - zgodnie z nauką Soboru - powszechne; jest skierowane do całego Kościoła, a zatem jest także misyjne”. W przemówieniu wygłoszonym w kwietniu 1989 r. do członków Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów przypominając, że „każdy kapłan na swój sposób jest misjonarzem dla świata”, wezwałem wszystkich prezbiterów Kościoła, by „w sposób konkretny okazali wobec Ducha Świętego i swojego biskupa gotowość udania się poza granice własnego kraju, ażeby tam głosić Ewangelię”.

W tym Orędziu pragnę podkreślić inny aspekt misji naszych czasów, który bezpośrednio dotyczy zarówno Kościołów dawnych, jak i młodych, to jest spoczywający na miejscowych duszpasterzach obowiązek ewangelizacji niechrześcijan żyjących na terenie diecezji lub parafii. Niech więc prezbiterzy sami się angażują i włączają swoich wiernych w przepowiadanie Ewangelii tym, którzy jeszcze pozostają poza wspólnotą kościelną.

Większość kapłanów przeżywa misyjny wymiar swego powołania w Kościele partykularnym czy to przez zaangażowanie w istniejące na jego terenie misyjne sytuacje, czy to przez wychowywanie i pobudzanie swojej wspólnoty do udziału w powszechnej misji Kościoła.

2. Pasterze wspólnot ukształtowanych dla misji powszechnego miłosierdzia

W wychowaniu przyszłych kapłanów w duchu misyjnym zawiera się i to, że kapłan powinien - wszędzie gdzie się znajdzie - czuć się i działać jak proboszcz świata w służbie całego misyjnego Kościoła. To on, z natury rzeczy, jest animatorem i tym, na którym spoczywa główna odpowiedzialność za budzenie świadomości misyjnej wiernych.

Dekret Ad gentes (por. n. 39), do którego chciałbym raz jeszcze się odwołać w 25. rocznicę jego ogłoszenia, wyraźnie wskazuje kapłanom, co powinni czynić, aby w wiernych budzić umiłowanie misji. Mają więc rozniecać i podtrzymywać w nich zainteresowanie ewangelizacją świata; uświadamiać chrześcijańskim rodzinom konieczność pielęgnowania powołań misyjnych swych synów i córek oraz ukazywać, jak wielkim jest to zaszczytem; podtrzymywać w młodych ludziach misyjny zapał, tak by z nich wyrośli przyszli zwiastunowie Ewangelii; wszystkich uczyć modlitwy za misje oraz prosić o wielkoduszne, materialne wspieranie misji, stając się niejako żebrakami dla zbawienia dusz.

Ale po to, by wkładać w to serce i angażować się w tak szeroką działalność duszpasterską, potrzebna jest solidna formacja misyjna, którą w okresie przygotowania przyszłych kapłanów powinno zapewnić przede wszystkim seminarium. Trzeba koniecznie, aby w programach studiów teologicznych misjologia zajmowała ważne miejsce. Tak uformowani księża będą z kolei mogli formować chrześcijańskie wspólnoty w duchu prawdziwego zaangażowania misyjnego. Dobrze będzie, jeśli kapłani tworzący ze swoim biskupem jedno prezbiterium będą mogli brać udział w spotkaniach poświęconych refleksji misyjnej oraz w misyjnych kongresach, rekolekcjach i dniach skupienia.

Nie należy zapominać, że poza inicjatywami podejmowanymi przez biskupów w celu ciągłej formacji misyjnej kapłanów, istnieją dostępne dla wszystkich chrześcijan cenne i wypróbowane drogi misyjnego zaangażowania, czy to w Papieskiej Unii Misyjnej Kleru, Zakonników i Zakonnic, czy to w Papieskich Dziełach Misyjnych: Rozkrzewiania Wiary, św. Piotra Apostoła i Świętego Dziecięctwa. Każde z tych dzieł ma swoje własne pole działania na rzecz misyjnej współpracy i wszystkie starają się o to, by wierni czynnie brali w niej udział.

Co do Papieskiej Unii Misyjnej założonej przez czcigodnego Paolo Manna, to idąc w ślady moich poprzedników gorąco polecam ją jako sposób dawania świadectwa i wyrażania miłości wobec misji. Korzystając z okazji, której dostarcza mi najbliższy Synod Biskupów, pragnę potwierdzić również to, co śp. papież Paweł VI napisał w liście apostolskim Graves et increscentes ogłoszonym we wrześniu 1966 r.: „Unię Misyjną należy uważać za „duszę” Papieskich Dzieł Misyjnych (...), ona im pomaga w tym, by same z kolei stały się szkołą formacji misyjnej, dzięki niej są znane i wspomagane w swoich inicjatywach i w realizowaniu celów, którym służą”.

Dla wszystkich Światowy Dzień Misyjny powinien być ważnym dorocznym spotkaniem, ale przede wszystkim powinien być nim dla Papieskich Dzieł Misyjnych, będących wybranym narzędziem następcy Piotra i kolegium biskupów w posłudze głoszenia Ewangelii.

Pragnę jeszcze przypomnieć, że ten Dzień został ustanowiony w 1926 r. przez papieża Piusa XI na wyraźną prośbę Papieskiego Dzieła Rozkrzewiania Wiary. Do tego Dzieła napływają składane w tym dniu przez wiernych na całym świecie ofiary, z których młode Kościoły otrzymują znaczną pomoc pozwalającą zaspokoić ich potrzeby związane z formacją kleryków, przygotowaniem katechistów, budową kościołów i seminariów i utrzymaniem misjonarzy.

Potrzeby, którym muszą sprostać misjonarze, są naprawdę liczne, wkład więc tych, którzy im mogą pomóc, musi być hojny i stały. Jakże zresztą nie odpowiedzieć ochoczym i radosnym sercem na ten apel, w którym ujawnia się siła i młodość Kościoła? Wśród różnych form ludzkiej solidarności, miłosierdzie misyjne wyróżnia się pełnym obietnic ładunkiern nadziei: misja bowiem jest przyszłością Kościoła.

3. Misja kościoła pięćdziesiątnicy zdążającego ku trzeciemu milenium

Przesyłam to Orędzie w uroczystość Zesłania Ducha Świętego: Jego zstąpienie na Apostołów dało początek misji Kościoła. Ta działalność ewangelizacyjna trwa już dwa tysiące lat, wśród zmiennych doświadczeń, sukcesów i trudności, przyjmowana albo odrzucana. Ale misyjne przepowiadanie zawsze się dokonuje w mocy Ducha Świętego, który jest głównym bohaterem ewangelizacji (por. Evangelii nuntiandi, 75).

Podczas wizyt pasterskich w młodych Kościołach, które odbywam od początku mojej posługi pasterza Kościoła powszechnego, widziałem cuda, których wiara w Chrystusa i moc Ducha Świętego dokonują we wspólnotach zrodzonych z orędzia głoszonego przez misjonarzy, potwierdzonego niekiedy świadectwem męczeństwa. Także w krajach afrykańskich, które odwiedziłem w styczniu tego roku, obok przerażającej nędzy uderzyła mnie żywotność ich chrześcijańskiej wiary. Dlatego uważam za swój obowiązek raz jeszcze zaapelować do krajów dobrobytu i do instytucji międzynarodowych, aby okazały wspaniałomyślną solidarność, przeciwdziałając rosnącej nędzy tych krajów obejmujących znaczną część kontynentu afrykańskiego.

U progu trzeciego milenium Kościoła jego wędrówka misyjna jest pełna nadziei, mimo wspomnianych doświadczeń i cierpień. Myśląc o oczekującym Kościół „nowym Adwencie misyjnym”, należy potwierdzić i dokładnie określić podstawowe kierunki działalności misyjnej i zatroszczyć się o wzrost silnego i świadomego ducha misjonarskiego.

Wzywam więc wszystkich, aby usilnie prosili Pana żniwa, by posłał robotników do głoszenia Dobrej Nowiny zbawienia w Chrystusie. Z tym wezwaniem zaś zwracam się przede wszystkim do ludzi młodych, aby byli otwarci na misyjne powołanie do głoszenia Ewangelii.

Kończąc te refleksje kieruję mój wzrok i modlitwę ku Najświętszej Maryi. Do Niej, Królowej misji, płynie z mego serca ta gorąca prośba: niechaj Ta, która na godach w Kanie wyprosiła pierwszy cud Syna, która była przy Nim, gdy na krzyżu składał ofiarę dla naszego zbawienia, która obecna wraz z uczniami w wieczerniku, na wspólnej modlitwie oczekiwała zesłania Ducha Świętego, która od początku towarzyszyła misjonarzom na ich heroicznej drodze, będzie dzisiaj i zawsze natchnieniem dla wszystkich swoich synów i córek, aby naśladowali Jej troskliwość i solidarność wobec misjonarzy naszych czasów.

W imię tej najmilszej Matki przesyłam wam wszystkim, bracia i siostry, dla umocnienia was Apostolskie Błogosławieństwo. Watykan,
w uroczystość Zesłania Ducha Świętego,
3 czerwca 1990 r.,
w dwunastym roku Pontyfikatu.
Jan Paweł II, papież