Konflikt między tzw. Władzą Ludową o ateistycznej ideologii a Kościołem katolickim wydawał się nieuchronny, bowiem zasadnicze cele Kościoła i władzy po 1945 r. okazały się sprzeczne. Różne były etapy i stopień nasilenia tego konfliktu na ziemiach polskich w ostatnim półwieczu. Można jednak stwierdzić, że im bardziej Władza Ludowa czuła się silna, mocą poparcia płynącego także z Moskwy, tym bardziej tragiczne były losy w ogromnej większości katolickiego społeczeństwa. Konflikt ten osiągał swoje apogeum w licznych zbrodniach, niesprawiedliwych procesach i otwartych prześladowaniach. Wydawać by się mogło, że Kościół wydany był na łup totalitarnego systemu jako bezbronna ofiara.
Ta generalna sytuacja dotykała także w całej rozciągłości Kościół częstochowski, który poddawany był prześladowaniom i szykanom, bardziej lub mniej zakamuflowanym, zawsze jednak ograniczającym go w jego misji ewangelizacyjnej i uniemożliwiającym realizację podstawowej zasady, jaką jest wolność religijna. Zresztą do tej pory wiele z tych antykościelnych działań Władzy Ludowej kryją archiwa kościelne oraz nie zagojone rany u duchownych i świeckich, których dotknęły szykany.
Wydaje się, że obowiązkiem moralnym ludzi, którzy żyli w tamtych latach, jest danie świadectwa o trudnych zmaganiach świadków Ewangelii z "czerwoną bestią", chcącą pożreć potomstwo Niewiasty obleczonej w słońce (por. Ap 12, 1-4). Trzeba więc z wielką radością i zainteresowaniem przyjąć publikację ks. inf. Mariana Mikołajczyka, wikariusza generalnego archidiecezji częstochowskiej, pt. "Władza Ludowa a Diecezja Częstochowska", wydaną nakładem Biblioteki "Niedzieli". Dzieło to jest zbiorem świadectw trudnego zmagania się biskupów, duchowieństwa i świeckich Kościoła częstochowskiego z systemem zniewolenia i przejawami politycznych represji. Z pewnością stanie się ono - jak zauważył arcybiskup metropolita częstochowski Stanisław Nowak w słowie wstępnym - "podstawą dla poszukiwań wielu innych badaczy historii". Z szacunkiem chylimy czoła wobec postawy duchowej Autora. Z kart jego dzieła bije umiłowanie Kościoła w tej części Polski, która stanowi obecnie archidiecezję częstochowską. Widać też wiarę w Tego, który jest jedynym Panem historii, a zarazem szacunek dla każdego człowieka".
Każdemu z biskupów częstochowskich przychodziło zmierzyć się z ogromem trudności, zarówno w sprawowaniu swoich funkcji pasterskich, jak i w obronie prześladowanych kapłanów i wiernych. Początek tego zmagania przypada na zmierzch pasterzowania pierwszego biskupa częstochowskiego - Teodora Kubiny, który miał zaznać goryczy nowego systemu totalitarnego jako pierwszy. Miał on przecież jeszcze w pamięci totalitaryzm nazistowski.
Drugi biskup częstochowski - Zdzisław Goliński, w latach ciemnego stalinizmu oraz początkowego okresu gomułkowskiego musiał zmagać się z rozbudowanym aparatem tzw. bezpieczeństwa, który jak żelazny gorset krępował działalność duszpasterską Kościoła częstochowskiego. Jego przedwczesna śmierć była w dużym stopniu wynikiem tych trudnych doświadczeń, w których odczuwać można było bezsilność wobec napierającego aparatu ucisku.
Trzeciemu biskupowi - Stefanowi Barele przyszło się zmagać z Władzą Ludową w epokowych wydarzeniach dla ojczyzny i Kościoła, takich jak: milenium chrztu Polski, wybór Papieża Polaka, jubileusz 600-lecia Sanktuarium Jasnogórskiego, narodziny "Solidarności" i ogłoszenie stanu wojennego. Biskup Stefan doświadczał wielu szykan ze strony komunistycznych władz, czego widocznym przejawem były trudności związane z budownictwem sakralnym czy też "walka o dostęp do Jasnej Góry". Działania represyjne władz ograniczały prawa wiernych do swobodnego uczestnictwa w życiu religijnym. Ksiądz Biskup przeciwstawiał się z całą mocą temu nieposzanowaniu wolności religijnej.
Obecny pasterz Kościoła częstochowskiego - abp Stanisław Nowak, gdy w okresie lat osiemdziesiątych po ogłoszeniu stanu wojennego społeczeństwo ogarnęła apatia, a władza nadal prezentowała postawę arogancji, musiał uporać się z problemami związanymi z tworzeniem nowych placówek duszpasterskich oraz wspierać w różnoraki sposób społeczność wiernych świeckich, której świtała już nadzieja na życie w wolności i demokracji. Czynił to z wielką determinacją.
Autor, ukazując w swej książce przebieg nieustannych konfrontacji Władzy Ludowej z osobami i strukturami Kościoła częstochowskiego, zebrał i udostępnił czytelnikom wiele interesujących dokumentów, faktów, wydarzeń - i to często relacjonowanych przez naocznych świadków, do których zresztą sam Autor należy, jako wieloletni sekretarz i kapelan trzeciego biskupa częstochowskiego oraz kanclerz kurii diecezjalnej.
Dziękując Autorowi za tak cenną pozycję w roku jubileuszu 75-lecia Kościoła częstochowskiego, należałoby sobie życzyć, aby dotarła ona do jak najszerszego kręgu diecezjan i wiernych w Polsce.

Ks. Marian Mikołajczyk, "Władza Ludowa a Diecezja Częstochowska", Biblioteka "Niedzieli", Częstochowa 2000,

Zobacz pozostałe książki: http://www.niedziela.pl/biblioteka/index.htm