Reklama

Wypowiedzieć konkordat czy wyzbyć się ignorancji i niechęci?

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pod adresem zawartego przed 21 laty między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską konkordatu od czasu do czasu pojawiają się głosy krytyki, zazwyczaj ostrej. Co więcej, słyszy się także postulaty renegocjacji tej umowy, rzekomo obsypującej Kościół katolicki licznymi przywilejami (świadomie lub mniej świadomie myli się tutaj z reguły model konkordatu tradycyjnego z modelem posoborowym). Ostatnio jeszcze dalej posunął się Wiktor Osiatyński (w rozmowie z red. Aleksandrą Pawlicką, „Newsweek” 3½014), domagając się wprost... zerwania konkordatu, bo tak należy rozumieć – w świetle Konwencji Wiedeńskiej z 1969 r. – postulat „wypowiedzenia” tej umowy.

Reklama

Znany profesor prawa wyraża przy tym przekonanie, że w przeciwnym razie Polska stanie się państwem fundamentalnym, wyznaniowym, rządzonym przez Kościół, nieuznającym w ogóle prawa pozytywnego, w którym społeczeństwo obywatelskie stanie się społeczeństwem kościelnym. Nic też dziwnego, że widmo takiego stanu rzeczy najwyraźniej przeraziło pomysłodawcę. Tym bardziej że nie wydaje mu się ono zbyt odległe od urzeczywistnienia, wszak jesteśmy ku niemu już „w pół drogi”. Chciałoby się zawołać: „Hannibal ante portas!”. A wskazuje na to wiele: wykorzystanie przez Kościół klauzuli sumienia, nazywanie zwykłego „zarodka” „dzieckiem poczętym”, wciskanie w zakres pojęcia „prawo do życia” także prawo do życia poczętego, ciągłe odwoływanie się do prawa naturalnego, zawłaszczanie państwa przez Kościół, ograniczanie praw innych ludzi (niekatolików), solidaryzowanie się z „panem Chazanem” („trudno o nim mówić doktor, skoro sprzeniewierzył się zasadom etyki lekarskiej”) czy wiara wierzących w spiskową teorię katastrofy smoleńskiej. Rozmówca pani redaktor nie pozostawia cienia wątpliwości, że temu wszystkiemu winien jest... konkordat. Skutków tej nieszczęsnej umowy upatruje on w wielu dziedzinach. Lecz, o dziwo, widzi je „najbardziej w przypadku ofiar pedofilii” (niewątpliwie duchownych). Oto bowiem „Kościół nie jest zobowiązany do zgłaszania przestępstw natury moralnej organom ścigania, bo ma swoje procedury”. „Dziś już wiemy – z nieskrywaną pewnością oznajmia profesor – jak te procedury wyglądają [wypada pogratulować podjęcia trudu ich przestudiowania – W. G.] i jak bardzo szkodliwe było przyjęcie konkordatu”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

A zatem, jak dobitnie wyrokuje autor wypowiedzi, konkordat najbardziej zaszkodził ofiarom pedofilii, m.in. za sprawą owych procedur. Pomijając niedorzeczność przypisywania umowie konkordatowej tego rodzaju winy (nie dotyka ona w ogóle tej dziedziny, nie stanowi więc tutaj żadnych procedur), należy ubolewać albo nad brakiem znajomości przepisów konkordatowych, albo po prostu nad brakiem zwykłej logiki. Jedno i drugie nie przystoi profesorowi prawa. À propos logiki: wolno też pytać o związek wymienionych wcześniej zjawisk, mających świadczyć o staczaniu się kraju w przepaść państwa fundamentalistycznego, z konkordatem.

Reklama

Niezależnie jednak od napawającej lękiem diagnozy prof. Osiatyńskiego, gdy dziennikarka sugeruje mu antidotum na owo zło: „Powinniśmy renegocjować konkordat?”, odpowiada on zdecydowanie (jakby chciał wykazać nieadekwatność tej podpowiedzi do istniejącej sytuacji): „Powinniśmy konkordat wypowiedzieć”. Oto właściwa i skuteczna recepta, zapewne niemająca alternatywy. Wskazując ją, profesor wyraża jednocześnie swoją solidarność z prof. Janem Hartmanem („similis simili gaudet”?) i podziela jego przekonanie, że „Polska wolna od konkordatu byłaby cieplejszym i przyjaźniejszym krajem do życia”. Od konkordatu zatem wieje chłód, najwyraźniej oziębiający ludzkie serca i bynajmniej nienapawający ich wzajemną życzliwością... Za wypowiedzeniem umowy konkordatowej przemawia jeszcze jedno: „Kościół stałby się zwykłym podmiotem życia publicznego, a nie uprzywilejowaną w państwie i prawie instytucją”.

I znów można by się zastanawiać, co bardziej „podziwiać” (u prawnika): głęboką niewiedzę czy świadome usiłowanie wprowadzania opinii publicznej w błąd. Bo jakim to podmiotem jest dzisiaj Kościół katolicki (podobnie jak inne Kościoły i związki wyznaniowe)? Czyżby profesor prawa nie znał obowiązującej Konstytucji RP? Albo uchwalonej jeszcze w PRL ustawy (znowelizowanej) z 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego? A czy w konkordacie nie spotyka się – raz po raz – zwrotów: „zgodnie z prawem polskim”, „z zachowaniem prawa polskiego”? Niewolne od demagogii powtarzanie zwykłych sloganów o uprzywilejowaniu Kościoła przez konkordat przestało być „atrakcyjne”.

A swoją drogą, czy konkordat – sięgający swymi początkami XII stulecia instrument prawny, powszechnie stosowany także dzisiaj w celu harmonijnego ułożenia wzajemnych relacji państwa i Kościoła katolickiego (taką umowę zawierają także państwa o zdecydowanej mniejszości katolickiej, jak np. Izrael) – nie był w Polsce potrzebny po latach drastycznie rozchwianych stosunków dwustronnych? Czy nie trzeba było „utrwalić” w formie prawa międzynarodowego tego, co przyniosła wspomniana wyżej umowa „majowa”? Czy konkordat nie sprzyja pokojowi społecznemu? Niewykluczone, że wielce pożyteczna mogłaby się tutaj okazać lektura (dość obfita) w tym zakresie...

Przytoczone wyżej stwierdzenia Wiktora Osiatyńskiego trzeba niewątpliwie postrzegać w kontekście następującego fragmentu jego wypowiedzi: „Ta uprzywilejowana [w czym? – W.G.] pozycja [Kościoła – W.G.] sprawiła, że religia, w swoich założeniach oparta na miłości bliźniego, ustąpiła miejsca instytucji ferującej wyroki, ziejącej jadem, nienawiścią i zemstą”. No cóż, i tego rodzaju „wyznanie” wypada pokryć życzliwym, mimo wszystko, milczeniem.

2014-08-05 15:18

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Zmiany kapłanów 2025 r.

Maj i czerwiec to miesiąc personalnych zmian wśród duchownych. Przedstawiamy bieżące zmiany księży proboszczów i wikariuszy w poszczególnych diecezjach.

Biskupi w swoich diecezjach kierują poszczególnych księży na nowe parafie.
CZYTAJ DALEJ

Odnaleźć radość w Bogu

2025-08-16 10:24

ks. Łukasz Romańczuk

Ks. Aleksander Radecki

Ks. Aleksander Radecki

Archidiecezjalna Pielgrzymka Wspólnot Żywego Różańca rozpoczął się w Henrykowie od konferencji ks. Aleksandra Radeckiego, który poruszył ważne kwestie związane z modlitwą różańcową i wskazał na tajemnice różańcowe, jako te, które mają ożywić wiarę człowieka i są wskazaniem na drodze do szczęścia i radości.

Konferencja zbudowana była w formie drogi po życiu człowieka. Ksiądz Aleksander zachęcał do ożywienia wspólnot Żywego Różańca, wskazując, że wspólnoty te coraz bardziej się zmniejszają. W pierwszej części ukazane zostały tajemnice radosne różańca świętego. Kapłan podsumował ją piosenką, zachęcając obecnych do wspólnego śpiewu. Piosenka opowiadała o szczęściu ziemskim i pokazywała, co jest szczęściem zwierząt, a co ludzi. - Wniosek wydaje się jasny, ziemskie wymiary szczęścia człowieka nie zaspokoją. Tylko Bóg nas zaspokaja, więc warto zadbać o perspektywę, w której własny świat zobaczymy we właściwych proporcjach - mówił kapłan, opowiadając o sanktuarium Matki Bożej na Górze Iglicznej i przywołując słowa św. Jana Pawła II i pytając: - Skąd mamy czerpać prawdziwą radość? - Radość jako jeden z owoców Ducha Świętego jest pragnieniem każdego człowieka. A czy człowiek byłby w stanie zrobić zapis wszystkich osiągnięć, w każdej kategorii życia? Czy zauważamy, że każdy z nas ma powody do dumy i satysfakcji oraz nadziei na lepszy los? Okazuje się, że nie potrafimy dziękować i radować się, a wolimy zazdrościć, a wtedy człowiek nikczemnieje - stwierdzał ze smutkiem ks. Aleksander, dodając: - Nie umiemy wykorzystywać tego, co mamy i dzielić się z tym innymi.
CZYTAJ DALEJ

Ks. Wojciech Węgrzyniak na Jasnej Górze będzie przygotowywał do uroczystości Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej

2025-08-16 17:51

[ TEMATY ]

Matka Boża Częstochowska

nowenna

BP Archidiecezji Krakowskiej

W niedzielę na Jasnej Górze rozpoczną się duchowe przygotowania do obchodzonej 26 sierpnia uroczystości Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej.

Przez 0 kolejnych wieczorów na Szczycie, o godz. 18.30 sprawowana będzie Msza św. ze specjalnymi kazaniami, które głosił będzie ks. dr hab. Wojciech Węgrzyniak.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję