2019-04-30 09:13

Rozmawia ks. Ireneusz Skubiś – moderator Ruchu „Europa Christi”
Niedziela Ogólnopolska 18/2019, str. 38-39

Europa wprawdzie uznaje tradycję chrześcijańską, jednak traktuje ją raczej jak muzealny eksponat niż jako sposób myślenia i postępowania

KS. IRENEUSZ SKUBIŚ: – 14 lutego 2019 r. obchodziliśmy 1150. rocznicę śmierci jednego z patronów Europy – św. Cyryla, który głosił Dobrą Nowinę narodom słowiańskim. Jak Ksiądz Arcybiskup postrzega aktualność przesłania świętych Cyryla i Metodego we współczesnych Europie i świecie?

ABP JAN GRAUBNER: – Ewangelizacja nadal jest aktualna, a we współczesnej Europie jest nawet bardziej potrzebna niż dawniej. Im bardziej postępuje sekularyzacja, tym bardziej potrzebne jest głoszenie świadectwa o Chrystusie. Europa wprawdzie uznaje tradycję chrześcijańską, jednak traktuje ją raczej jak muzealny eksponat niż jako sposób myślenia i postępowania. Kultura chrześcijańska powstaje przez włączanie Ewangelii do codziennego życia. Bez tego jest martwa, a w przyszłości będzie miała znaczenie jedynie dla badań naukowych – podobne do tego, jakie egipskie mumie mają dla współczesnych archeologów. Ewangelizacja nie jest kwestią przeszłości, lecz kwestią nadziei. Brak szczerze przeżywanej Ewangelii odbiera chrześcijańskiej Europie przyszłość.
Rozgościliśmy się w chrześcijaństwie jak w wygodnym domu. Pan Jezus jednak nakazał swoim uczniom: „Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem” (Mt 28, 19-20). My wprawdzie chrzcimy i nauczamy, ale nie idziemy i nie zdobywamy. Siedzimy w domu, w kościele albo na plebanii, ale nie wychodzimy do świata, aby mu przynieść Boga. Nie mam na myśli agitacji, lecz raczej życie jako świadectwo, a nawet coś więcej. Jeśli bowiem pokazujemy konkretne uczynki miłości i bezinteresownie szukamy dobra w bliźnim, działa w nas sam Bóg, który jest miłością. Następnie nie tylko mówimy o Bogu, ale też prawdziwie Go przynosimy i dajemy ludziom szansę spotkania z Nim przez nas samych. Jeśli ludziom spodoba się nasze przebywanie w obecności kochającego Boga, być może zaczną interesować się naszym stylem życia, zaczną poszukiwać naszej tajemnicy i będą zadawać pytania. Wtedy nie będziemy nauczać niezainteresowanych, lecz oni będą od nas czerpać i nie dadzą nam spokoju, dopóki nie odnajdą własnej radości z Boga.
Myślę o tym często, gdy wspominam dziedzictwo Cyryla i Metodego. Oni opuścili swoją ojczyznę i wyruszyli do naszego świata, aby zdobyć naszych przodków dla Chrystusa. W tym powinniśmy ich dzisiaj naśladować.

– Jaką rolę w życiu Kościoła w Czechach i na Morawach odgrywała i dalej odgrywa tradycja cyrylo-metodiańska?

– Jeśli sięgniemy wstecz, do historii, zauważymy, że w szczególności okres odrodzenia religijnego czy narodowego był od zawsze związany z czcią świętych Cyryla i Metodego. Budowano kościoły i kaplice im poświęcone, w wielu kościołach pojawiły się przedstawiające ich rzeźby, a ludzie odbywali pielgrzymki. Fakt, że w naszym kraju oraz na Słowacji ich święto obchodzone jest nie 14 lutego, lecz 5 lipca, też świadczy o tym, że konieczne było jego przełożenie na miesiąc letni ze względu na dużą liczbę pielgrzymów, którzy nie mogliby pielgrzymować do nich w zimie. Ich święto zostało przeniesione podczas cyrylo-metodiańskiego milenijnego jubileuszu w 1863 r.

– Czy mógłby Ksiądz Arcybiskup przybliżyć czytelnikom „Niedzieli” największe postaci tradycji velehradzkiej i myśli cyrylo-metodiańskej – abp. Antonina Cyryla Stojana i kard. Tomáša Špidlíka?

– Abp. Stojan był poruszony milenijnym jubileuszem Apostołów Słowian, a ich wielkie dzieło miało na niego, jako młodego kapłana, ogromny wpływ. Zwykł mówić, że ma dwie życiowe miłości: Kościół i naród. Odegrał istotną rolę w przywróceniu Velehradowi roli miejsca pielgrzymek, podobnie jak sanktuarium maryjnemu na Świętym Hostynie. Uczył ludzi pielgrzymowania i wynoszenia z pielgrzymek duchowych korzyści dla praktycznego życia chrześcijańskiego w świecie. Jako pierwszy rozwinął u nas dzieło rekolekcji. Zaczął od nauczycieli oddalających się w tamtym czasie od Kościoła, ponieważ widział w nich istotne narzędzia wychowywania kolejnych pokoleń. Intensywnie pracował nad zjednoczeniem chrześcijan w wierze, zwłaszcza narodów słowiańskich. Velehrad stał się centrum międzynarodowych kongresów unionistycznych. Początkowo austriackie urzędy obawiały się, że wiąże się to z politycznym panslawizmem, w którym dopatrywano się ryzyka wpływu ze strony Rosji, lecz ostatecznie okazało się, że Stojanowi nie chodzi o politykę.
Kard. Tomáš Špidlík zaczynał w Velehradzie jako młody jezuita. To tam należy doszukiwać się korzeni jego wielkiego zamiłowania do duchowości chrześcijańskiego Wschodu. Dzięki temu, że został wysłany na zagraniczne studia jeszcze przed nastaniem komunizmu, mógł spędzić większą część swojego życia w Rzymie, gdzie jako profesor na Uniwersytecie Gregoriańskim, a przez pewien czas również rektor Instytutu Wschodniego oraz kierownik duchowy Czeskiego Papieskiego Kolegium Nepomucenum stał się światowym ekspertem w dziedzinie teologii wschodniej, a zwłaszcza duchowości. Do grona jego uczniów należeli m.in. prawosławni duchowni, z których niektórzy stali się znaczącymi przedstawicielami prawosławia, w tym nawet kilku patriarchów. Niektóre z jego wielu książek zyskały status oficjalnych podręczników teologii na prawosławnych akademiach kilku narodów. Był przyjacielem i doradcą Ojca Świętego Jana Pawła II. Jednym z jego uczniów i współpracowników był również prof. Marko Ivan Rupnik, którego mozaiki znane są wielu ludziom w Polsce, np. z nowego sanktuarium św. Jana Pawła II w Krakowie. Ojciec Święty za zasługi o. prof. Špidlíka mianował go kardynałem, mimo że nigdy nie został on wyświęcony na biskupa. Został pochowany za ołtarzem głównym bazyliki w Velehradzie.

– Które myśli oraz inicjatywy tych wybitnych postaci są poniekąd odpowiedzią na znaki naszych czasów i należy je rozwijać dla dobra Kościoła, być może także w ramach Ruchu „Europa Christi”?

– Obaj żyli w pełni dla Boga. Byli więc wyraźnie ukierunkowani i nie tracili czasu na sprawy zbędne. U obydwu interesujące jest połączenie wierności z dialogiem. Można nawet powiedzieć, że Sobór Watykański II za podstawę dialogu ekumenicznego uznał zasady opracowane podczas zjazdów unionistycznych w Velehradzie. Kard. Špidlíka znałem osobiście i mogę potwierdzić, że wyróżniał się on nie tylko świetnym wykształceniem i mądrością, ale także skromnością i poczuciem humoru. Dzięki temu zjednał sobie mnóstwo ludzi, którzy następnie chętnie go słuchali i wiele od niego przyjmowali. Czasami wydaje nam się, że w dialogu najważniejsze są silne argumenty, on natomiast zdołał przekonać i zjednać sobie słuchaczy swoją życzliwością. Potrafił słuchać bliźnich. Zbliżał się do nich, nie uciekał od prawdy. W tym dopatruję się wzoru godnego naśladowania dla naszej służby światu, który należy znów poprowadzić do Chrystusa.

– W jubileuszowym 1985 r. zabroniono św. Janowi Pawłowi II przybyć do Velehradu – odwiedził go dopiero w 1990 r., w czasie pierwszej wizyty duszpasterskiej w ówczesnej Czechosłowacji. W niedzielę 22 kwietnia na placu przy bazylice odprawił Mszę św. koncelebrowaną i po jej zakończeniu przed maryjną modlitwą południową wygłosił przemówienie oraz pozdrowienia w wielu językach europejskich. Pielgrzymka św. Jana Pawła II do Velehradu była traktowana jako dopełnienie jubileuszu 1985 r. – uroczystość miała wymiar ogólnoeuropejski. Jakie było jej główne przesłanie? Jakie znaczenie miał Velehrad dla św. Jana Pawła II?

– Św. Jan Paweł II miał wielki szacunek do świętych Cyryla i Metodego i dostrzegał ich znaczenie dla narodów słowiańskich, dla jedności Europy, której dużą część stanowią właśnie narody słowiańskie. Dlatego też ogłosił ich patronami Europy, obok św. Benedykta, i często podkreślał, że Europa musi oddychać obydwoma płucami, że Słowianie nie muszą czuć się wobec krajów zachodnich jak biedni krewni, że również mają co zaoferować społeczeństwu europejskiemu, zwłaszcza gdy będą potrafili patrzeć sercem, gdy będą widzieć w bliźnim istotę ludzką, z którą zbudują osobistą relację, gdy będą otwarcie przeżywać swoją wiarę i się nią dzielić.
Po upadku komunizmu Jan Paweł II chciał jak najszybciej odwiedzić Velehrad, aby podziękować tym patronom Europy za przyczynienie się do wyzwolenia sporej części kontynentu spod dyktatury. W Velehradzie ogłosił synod dla Europy.

– Ruch „Europa Christi” – nawiązując do programu odnowy moralnej Europy nakreślonego przez św. Jana Pawła II i propagując go – dąży do tego, aby Papież Słowianin został ogłoszony patronem Europy i doktorem Kościoła.

– Ten wielki Papież bez wątpienia zasługuje na obydwa tytuły. Uważam jednak, że nie wystarczy, abyśmy się tylko tego domagali, lecz musimy jawić się jako jego współpracownicy i naśladowcy jego wielkiego dzieła dla nowej ewangelizacji Europy.

– W czym upatruje Ksiądz Arcybiskup największe niebezpieczeństwo dla Europy i jakie proponuje rozwiązania?

– Największy problem stanowi skupianie się człowieka na sobie, stawianie się w roli Boga. To prowadzi do śmierci. Musimy widzieć w sobie prawdziwe sługi Boga, Jego dzieci. Pozwolić Mu się prowadzić i budować Jego królestwo prawdy, sprawiedliwości, miłości i pokoju. Musimy oddać się Bogu do dyspozycji jako Jego słudzy. Potem On sam będzie w nas działał i pogłębi nadzieję w nas i w całej Europie.

2019-07-10 09:40

Julia A. Lewandowska
Niedziela Ogólnopolska 28/2019, str. 16-17

Brązowy szkaplerz to nie talizman, nie ma właściwości magicznych. Noszenie go nie zagwarantuje nam automatycznie zbawienia. Od wieków jest on natomiast symbolem pójścia za Chrystusem na wzór Maryi, najdoskonalszej uczennicy Pana

Historia szkaplerza świętego sięga XIII wieku, kiedy pewnemu bogobojnemu człowiekowi – Szymonowi Stockowi w Cambridge w Anglii ukazała się Matka Boża. Szymon był generałem Zakonu Karmelitańskiego i dostrzegając zagrażające zakonowi niebezpieczeństwa, modlił się gorliwie do Matki Bożej o pomoc. W nocy z 15 na 16 lipca 1251 r. ukazała mu się Najświętsza Panienka w otoczeniu aniołów. Szymon otrzymał od Maryi brązowy szkaplerz i usłyszał słowa: „Przyjmij, synu najmilszy, szkaplerz twego zakonu jako znak mego braterstwa, przywilej dla ciebie i wszystkich karmelitów. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego. Oto znak zbawienia, ratunek w niebezpieczeństwach, przymierze pokoju i wiecznego zobowiązania”. Od tamtej chwili karmelici noszą szkaplerz jako znak szczególnej więzi z Maryją. W 1910 r. papież Pius X zezwolił na zastąpienie szkaplerza (dwa prostokątne skrawki wełnianego sukna z naszytymi wyobrażeniami Matki Bożej Szkaplerznej i Najświętszego Serca Pana Jezusa, połączone tasiemkami) medalikiem szkaplerznym.

Dwie obietnice i dwie łaski

Tradycja Karmelu wiąże ze szkaplerzem obietnice i łaski Maryi, które przekazała Ona generałowi zakonu i zapewniła je noszącym pobożnie szkaplerz karmelitański. Papież Jan XXII ogłosił te łaski światu chrześcijańskiemu bullą „Sabbatina” z 1322 r. i dzięki niemu szkaplerz stał się powszechny. W bulli jest mowa o tzw. przywileju sobotnim. Po pierwsze, Matka Boża obiecała, że „kto w nim (szkaplerzu – przyp. aut.) umrze, nie dozna ognia piekielnego”, a w drugiej obietnicy zapewniła o wybawieniu z czyśćca w pierwszą sobotę po śmierci. Rychłe wybawienie z czyśćca otrzymają ci, którzy nosząc szkaplerz, zachowają czystość według stanu i wierność modlitwie: „Ja Matka w pierwszą sobotę po ich śmierci miłościwie przyjdę po nich i ilu ich zastanę w czyśćcu, uwolnię i zaprowadzę na świętą Górę żywota wiecznego”. Obok tego Matka Boża obiecała wspierać noszących szkaplerz na drodze naśladowania Chrystusa, a w ostatniej godzinie życia pomóc w ostatecznej walce o wieczne zbawienie. Noszący szkaplerz święty ma również uczestnictwo w dobrach duchowych całego Zakonu Karmelitańskiego za życia i po śmierci (Mszach św., pokutach, modlitwie i ofiarach).

Szkaplerz to potężna tarcza

– Znam wiele osób okrytych szatą Maryi – szkaplerzem świętym i propozycję podzielenia się doświadczeniem opieki Matki Bożej z Góry Karmel skierowaną właśnie do mnie przyjęłam z zaskoczeniem. Jestem tylko cząstką Bractwa Szkaplerza Świętego w parafii pw. Świętych Pierwszych Męczenników Polski – mówi Irena Karpeta z Częstochowy. – Po zastanowieniu propozycję odebrałam jako znak Bożej ekonomii w moim życiu. Z perspektywy lat rozumiem, że całe moje życie i to, co przede mną – łącznie z wiecznością – jest realizacją Bożego planu dla mnie i obecności w nim Maryi. W realizację tego planu wpisuje się też przyjęcie szkaplerza świętego z rąk ówczesnego księdza wikariusza, a obecnie karmelity – o. Adama Hrabiego. To przez jego kapłańską posługę i przykład życia zostało we mnie zasiane ziarenko duchowości karmelitańskiej i pojawiło się pragnienie przyjęcia szkaplerza. Data też jest znacząca – mamusia i ja przyjęłyśmy szkaplerz w uroczystość Matki Bożej z Góry Karmel 16 lipca 2001 r. Otrzymałyśmy wtedy dar matczynej opieki Maryi i szczególnych łask obiecanych wszystkim okrytym Jej płaszczem, ale też dar, który stawia wymagania, by doskonalić się w Jej cnotach. Napisałam kiedyś: „Maryjo – Drabino Jakubowa/ Flos Carmeli/cnót boskich najpiękniejszy wzorze,/ kto Ciebie naśladuje/ Niebo osiągnąć może!”. Wstępując w 2002 r. do Bractwa Szkaplerznego, przyjęłam wszystkie wypływające z tego zobowiązania i zawierzyłam się całkowicie Matce Karmelu. Ona pomagała mi opiekować się chorą mamusią i jest obecna w moich własnych doświadczeniach zdrowotnych. Od Niej uczę się pokory, zaufania, posłuszeństwa, wdzięczności, radości wbrew wszelkim przeciwnościom i otwartości na drugiego człowieka. Przez te wszystkie lata, obleczona szczególnym znakiem bliskości Maryi, Jej zawierzam się na nowo każdego ranka i z Nią zanurzam się w sen. Dla mnie szkaplerz jest potężną tarczą i osłoną przed złym, ale i wielkim zobowiązaniem, by szata mojego życia była tkana na wzór życia Maryi.

Życiowy drogowskaz

– Odkąd tylko pamiętam, kochałem Matkę Bożą. Zachwycały mnie Jej matczyna miłość i opieka, którą zawsze odczuwałem – mówi Kazimierz Świeżak, animator Bractwa Szkaplerza Świętego w Prowincji Krakowskiej. – Dlatego kiedy w 2001 r. karmelita o. Dawid w przystępny sposób opowiedział nam, jakim darem Matka Boża obdarzyła swoje dzieci, nie wahałem się i od razu wiedziałem, że pragnę też przyjąć szkaplerz święty. Celem każdego katolika jest przecież osiągnięcie zbawienia, a Pan Bóg nigdy nie nakłada na nas ciężarów nie do uniesienia i nie żąda zbyt wiele. Przyjmując szkaplerz święty, zobowiązałem się do codziennego odmawiania modlitwy „Pod Twoją obronę”, noszenia szkaplerza świętego i pobożnego życia. Daje mi to nadzieję na szczególne miejsce w sercu Matki Bożej i wierzę, że moje życie jest pod Jej szczególnym spojrzeniem i że nie pozwoli mi Ona pogubić się w drodze do nieba. Widzę też, jak Matka Boża przez te wszystkie lata nieustannie pobudza mnie do przemiany życia. Staram się regularnie spowiadać w czasie pierwszych piątków miesiąca, a w 2017 r. obudziło się we mnie pragnienie, żeby zostać nadzwyczajnym szafarzem Komunii św. Wszystko, co dobre w moim życiu, zawdzięczam Bożej łasce, opiece Królowej szkaplerza świętego i, oczywiście mojej żonie.

Szkaplerz przyjąłem 16 lipca 2001 r. z rąk o. Dawida Ulmana, karmelity z Czernej. Do jego przyjęcia zachęciło mnie zapewnienie Matki Bożej o Jej szczególnej opiece, pomocy i obronie w niebezpieczeństwach duszy i ciała oraz o tym, że kto w nim umrze, nie dozna ognia piekielnego, a Matka Boża wybawi go z czyśćca w pierwszą sobotę po śmierci. Zachwyciło mnie to. Szkaplerz stał się dla mnie drogowskazem w życiu, ponieważ jego przyjęcie zobowiązuje również do naśladowania cnót Matki Bożej, starania się o świętość życia, codziennej modlitwy.Widzę, jak to ważne wydarzenie wpłynęło na całe moje życie i ciągle je zmienia.

* * *

Maryja stanowi klucz do zrozumienia Pana Boga i jako Matka dba o wszystkie swoje dzieci. Św. Jan Paweł II podczas audiencji ogólnej 25 lipca 1988 r. w Watykanie powiedział: „A może dzieci potrzebują jakiejś szczególnej szaty, czegoś więcej niż zwykłe odzienie? (...) I właśnie Ona, Dziewica Karmelu, Matka szkaplerza świętego, mówi nam o swej macierzyńskiej trosce, o swym zatroskaniu o nasze odzienie; o nasze odzienie w sensie duchowym, którego szkaplerz jest symbolem, o odzianiu nas łaską Bożą i o wspomaganiu nas, aby zawsze była białą ta szata, którą (...) otrzymaliśmy podczas chrztu świętego. Ta biała szata jest symbolem owej duchowej szaty, w którą została przyobleczona nasza dusza – szaty łaski uświęcającej. Współpracujcie z tą dobrą Matką, Matką szkaplerza świętego, która dba bardzo o wasze szaty, a szczególnie o tę szatę, którą jest łaska uświęcająca w duszach Jej dzieci”.

2019-07-17 18:03

lk / Warszawa (KAI)

Przygnębienie i oburzenie decyzją lekarzy, którzy zaniechali odżywiania i nawadniania, skazując na śmierć głodową Vincenta Lamberta, pacjenta Kliniki Uniwersyteckiej w Reims we Francji, wyraziło Katolickie Stowarzyszenie Lekarzy Polskich. Mężczyzna zmarł dziewięć dni po odłączeniu go od aparatury podtrzymującej życie.

Poniżej tekst stanowiska przesłanego KAI:

Stanowisko Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich wobec zaniechania żywienia chorego Vincenta Lamberta

1. Jesteśmy oburzeni i przygnębieni decyzją lekarzy, którzy od dnia 3.07.2019 r. zaniechali odżywiania i nawadniania, skazując na śmierć głodową Vincenta Lamberta - pacjenta Kliniki Uniwersyteckiej w Reims we Francji.

2. Działania zespołu medycznego w ostatnich 9 dniach życia Vincenta są sprzeczne z prawami człowieka i zasadami etyki lekarskiej, są formą eutanazji i aktem okrucieństwa wobec pacjenta i jego rodziców. Niszczy to wizerunek lekarza i podważa zaufanie do naszego zawodu.

3. Nie jest uporczywą terapią żywienie przez sondę i pojenie wodą pacjenta z zachowanym samodzielnym oddechem oraz minimalną świadomością.

4. Żaden wyrok sądowy ani opinia specjalistów nie usprawiedliwiają działań zmierzających do zakończenia życia chorego, pozbawienia go jedzenia, picia i pomocy najbliższych oraz odbierania mu możliwości leczenia i rehabilitowania w innym ośrodku medycznym.

5. Mamy nadzieję, że historia choroby i śmierci głodowej Vincenta Lamberta oraz walka jego rodziców i tysięcy ludzi na całym świecie o jego ocalenie przyczynią się do ochrony życia i godności innych ciężko chorych pacjentów.

W imieniu Katolickiego Stowarzyszenia Lekarzy Polskich:

dr n.med. ELŻBIETA KORTYCZKO, prezes KSLP, specjalista pediatrii i neonatologii,

prof. BOGDAN CHAZAN, wiceprezes KSLP i prezes Oddz. Mazowieckiego, specjalista ginekologii i położnictwa,

lek. ANNA GRĘZIAK, Honorowy Prezes KSLP, anestezjolog, członek Zespołu przy Rzeczniku Praw Pacjenta ds. opracowania standardów postępowania w terapiach medycznych stosowanych w okresie kończącego się życia,

lek. GRAŻYNA RYBAK, delegat Oddz. Mazowieckiego KSLP, specjalista pediatrii,

lek. MARZENNA KOSZAŃSKA, wiceprezes Oddz. Mazowieckiego KSLP, specjalista pediatrii

----

42-letni Vincent Lambert, który po wypadku w 2008 r. był sparaliżowany, żył przez 11 lat w stanie minimalnej świadomości. Na wniosek żony i lekarzy, wbrew prośbom rodziców, którzy chcieli go przenieść do ośrodka opieki, francuski wymiar sprawiedliwości wydał zgodę na jego uśmiercenie. Zmarł 11 lipca, dziewięć dni po tym, jak został odłączony od sztucznego nawodnienia i odżywiania. Dwa dni później odbył się jego pogrzeb.