W dniach od 18 do 25 stycznia br. obchodziliśmy uroczyście, jak co roku, Powszechny Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan. Jest on zawsze okazją, by w pokorze wspólnie stanąć przed Bogiem i dokonać niejako podsumowania tego, co już się udało osiągnąć oraz tego, co jeszcze jest przed nami. Pozwala odkryć, że choć wiele nas jeszcze dzieli, to jednak znacznie więcej łączy - przede wszystkim zaś osoba Jezusa Chrystusa. W bieżącym roku obchodom przyświecały jego słowa: " Ja jestem drogą, prawdą i życiem".

Ruch ekumeniczny ma bardzo bogate tradycje. Już w XVIII w. chrześcijanie różnych wyznań spotykali się na wspólnej modlitwie. W następnym wieku w środowiskach bardzo podzielonych Kościołów reformowanych, pojawiły się tendencje zjednoczeniowe. Dostrzeżono, że rozbite, zwalczające się odłamy osłabiają chrześcijaństwo i nie dają dobrego świadectwa o Chrystusie ludziom z zewnątrz. Z czasem uznano równość wszystkich Kościołów. Nie tylko dyskutowano, lecz podejmowano także daleko idącą współpracę, np. na niwie misyjnej.

Nie uczestniczył jednak w tym poruszeniu Kościół katolicki i prawosławny. Momentem przełomowym był dla katolików Sobór Watykański II. Historia Powszechnych Tygodni Modlitw o Jedność Chrześcijan jest jednak starsza. Zapoczątkował je w latach 30. francuski duchowny katolicki, o. Paul Couturnier, który zorganizował w Lyonie oktawę modlitw o jedność chrześcijan. Uważał, że współbycie ze sobą w Chrystusie może być środkiem prowadzącym do jedności. Wiedział też, że modlitwa nie wystarczy, lecz musi być wsparta duchowym odrodzeniem. Dzieło to szybko znalazło uznanie w Kościołach niekatolickich, które włączyły się w organizację ekumenicznych spotkań. Obecnie Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan obchodzony jest na całym świecie.

* * *

Tegoroczne obchody Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan w naszej archidiecezji zainaugurowało nabożeństwo w bydgoskim kościele polsko-katolickim pw. Zmartwychwstania Pańskiego przez kujawsko-pomorski oddział Polskiej Rady Ekumenicznej (PRE). Modlitwie przewodniczył miejscowy proboszcz, ks. Tadeusz Urban. Uczestniczyli w niej także goście z parafii polsko-katolickiej w Toruniu - ks. Bogdan Skowroński i ks. Mirosław Michalski oraz duchowni z Kościołów: ewangelicko-augsburskiego ( luterańskiego) - pastor Jerzy Molin z Torunia oraz pastor Marek Loskot z Bydgoszczy; prawosławnego - ks. Mikołaj Hajduczenia z Torunia oraz ks. Jarosław Dmitruk - proboszcz parafii w Bydgoszczy; ewangelicko-metodystycznego - pastor Janusz Olszański, który pełni równocześnie funkcję prezesa kujawsko-pomorskiego oddziału PRE; oraz liczni duchowni rzymskokatoliccy. Tematem przewodnim tego dnia były słowa Jezusa: "Niech się nie trwoży serce wasze. Wierzycie w Boga? I we Mnie wierzcie!" (J 14, 1). One też stały się główną myślą kazania wygłoszonego przez ks. Jerzego Molina.

Przez kilka kolejnych dni wierni spotykali się na wspólnych modlitwach w kościołach różnych wyznań. 19 stycznia gospodarzami spotkania byli luteranie z parafii imienia Zbawiciela. Kazanie wygłosił ks. Jarosław Dmitruk. "Tydzień Modlitwy o Jedność Chrześcijan, to urzeczywistnienie pięknej idei. - mówił - Stwarza nam on szczególną okazję do wspólnego dziękczynienia Bogu za to, co już się dokonało w Jego Kościele, za powolne otwieranie się na siebie chrześcijan różnych wyznań, za to, że uznają się za braci, oraz za zdolność dostrzegania Boga także w tym człowieku, który inaczej niż my wyraża swoją wiarę. To również szczególna okazja do modlitwy o pomoc Bożą w urzeczywistnieniu upragnionej jedności". Sobota była dniem wspólnej modlitwy w cerkwi prawosławnej. Niewielki, stojący w samym centrum miasta, kościółek z trudem mieścił wszystkich wiernych. Dla osób spoza parafii było to niezwykła doświadczenie - nabożeństwo niedzielne, odprawione było przez ks. Jarosława Dmitruka w języku liturgicznym prawosławia - starocerkiewnosłowiańskim. Wspaniały wystrój wnętrza, piękne śpiewy i bogactwo liturgii były poruszającym przeżyciem nie tylko dla bliższych nieco tradycji wchodniej katolików, ale także dla protestantów, którzy przywykli raczej do prostych form modlitewnych. Niezwykły był też widok pastora Marka Loskot, wygłaszającego kazanie wśród urzekających swym pięknem ikon.

Szczególnie uroczysty charakter miało nabożeństwo, które odbyło się następnego dnia w bydgoskim kościele konkatedralnym pw. św. Marcina i Mikołaja. Wspólnym modłom przewodniczył bowiem bp. Stanisław Gądecki. Kazanie wygłosił pastor Marek Loskot. Przypomniał drogę, jaką kroczył ekumenizm w ostatnich latach, kiedy to w dialogu poczynione zostały znaczne postępy. Wielkie znaczenia miały deklaracje: o usprawiedliwieniu, podpisana w 1999 r. w Augsburgu przez Kościół katolicki i Światową Federację Luterańską oraz o wzajemnym uznaniu chrztu św., którą katolicy podpisali w roku ubiegłym w Warszawie z większością Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej. Przypomniał jednak także, że w tym samym roku Stolica Apostolska wydała dokument Dominus Iesus, który został odebrany przez stronę niekatolicką jako kontrowersyjny. Nabożeństwo zakończyło krótkie słowo i pasterskie błogosławieństwo Księdza Biskupa

Niemalże wszystkie nabożeństwa, za wyjątkiem prawosławnego, przebiegały według podobnego schematu. Najpierw była liturgia pokutna: " Wyznajemy, że wbrew zdrowemu rozsądkowi popełniamy wciąż te same błędy przeciw jedności" - modlili się ich uczestnicy. Później następowała liturgia Słowa, w której poszczególne czytania powierzano przedstawicielom różnych wyznań i kazanie. Po nim zaś: wyznanie wiary i modlitwa powszechna Kościoła. Pod koniec spotkania obecni odmawiali Ojcze nasz, modlitwę znaną we wszystkich Kościołach, oraz przekazywali sobie znak pokoju. Na zakończenie, z wyjątkiem uroczystości w kościele farnym, uczestniczący w nabożeństwie duchowni udzielali zgromadzonym swego błogosławieństwa - każdy według tradycji swojego Kościoła. Pomimo wspólnego schematu każde ze spotkań było inne - decydowała o tym przede wszystkim atmosfera miejsca, w którym się odbywało. Obchody Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan oficjalnie zakończyło 25 stycznia nabożeństwo w bydgoskim kościele ewangelicko-metodystycznym, któremu przewodniczył miejscowy pastor, ks. Janusz Olszański.

Przedstawiciele różnych wyznań chrześcijańskich spotkali się ponownie 30 stycznia w Gnieźnie, w kościele pw. bł. Radzyma Gaudentego. W nabożeństwie, któremu przewodniczył bp Stanisław Gądecki, wzięli udział duchowni, którzy zaangażowani byli we wszystkie wcześniejsze spotkania. Witając gości i licznie zgromadzonych wiernych, miejscowy proboszcz, ks. Zbigniew Kapturczak, podkreślił, że jest to pierwsze takie spotkanie w historii jego parafii.

"Dziękuję Bogu za to, że możemy tu dzisiaj być razem, modlić się i śpiewać oraz przeżywać obecność Syna Bożego pośród nas - mówił w kazaniu pastor Loskot - Weszliśmy razem do tej świątyni, bo przecież zawsze schodzimy się przed obliczem tego samego Pana Boga! (...) Uczniowie Chrystusa, jeśli chcą być tam, gdzie On, muszą się siłą rzaczy spotkać. Działanie na rzecz chrześcijańskiej jedności wynika przede wszystkim z posłuszeństwa wobec woli Pana, który w przededniu swej śmierci modlił się, aby wszyscy jego uczniowie stanowili jedno". Pod koniec nabożeństwa Ksiądz Biskup zwrócił uwagę wiernych, że jedność musi być darem Boga. Boży dar jedności, według jego słow, poprzez jedność ducha a następnie jedność ołtarza doprowadzi w końcu do jedności wiary. Na zakończenie udzielił także zgromadzonym swojego błogosławieństwa.