Reklama

Niedziela Rzeszowska

Nie stracili nadziei na niepodległość

Błękitna Armia gen. Józefa Hallera to największa polska formacja wojskowa, jaka powstała na emigracji w czasie I wojny światowej.

Niedziela rzeszowska 46/2021, str. IV

[ TEMATY ]

niepodległość

święto niepodległości

Arkadiusz Bednarczyk

Cmentarz na Pobitnem w Rzeszowie kryje szczątki 2,5 tys. żołnierzy z okresu I wojny światowej

Cmentarz na Pobitnem w Rzeszowie kryje szczątki 2,5 tys. żołnierzy z okresu
I wojny światowej

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

To także symbol zaangażowania Polaków z całego świata w walce o niepodległość Polski. W liczącej około 70 tys. żołnierzy armii połowę stanowili ochotnicy – jeńcy, żołnierze polskiego pochodzenia z armii austro-węgierskiej.

Polacy w armiach zaborców

Do armii austro-węgierskiej na przełomie lipca i sierpnia 1914 r. przymusowo wcielono Polaków z Galicji, jako poddanych Habsburgów, a po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 r. polskich legionistów poddano pod bezpośrednie dowództwo C.K. Naczelnej Komendy Armii i skierowano na front włoski. Do tej armii został powołany na kapelana do Preszburga (Bratysława) katecheta z I Gimnazjum w Rzeszowie ks. Józef Jałowy (1885 – 1954).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Włochy wypowiedziały wojnę cesarstwu 24 maja 1915 r. Italia prowadziła walki z armią austro-węgierską na dwóch obszarach: w Alpach i nad rzeką Soczi (Isonzo). Najstarsi mieszkańcy Podkarpacia nadal wspominają swoich krewnych, którzy walczyli w Alpach i pamiętają opowieści z tej wojny, która tak mocno doświadczyła Galicję. Włosi wzięli do niewoli 300 tys. żołnierzy armii habsburskiej, w tym 60 tys. Polaków i rozmieścili ich w 2 tys. obozów rozsianych po całej Italii.

Reklama

Staraniem Polonii włoskiej, włoskiego i amerykańskiego Czerwonego Krzyża, Misji Wojskowej Francusko-Polskiej KNP udało się wydzielić dwa obozy wyłącznie dla jeńców polskich. Rzeszowianin ks. Julian Łukaszkiewicz (1857 – 1937), przebywający od szeregu lat w Wiedniu i Włoszech, starał się pomagać legionistom i Polonii. W kwietniu 1918 r. obóz Santa Maria Capua Vetere koło Capui stał się pierwszym obozem przeznaczonym wyłącznie dla Polaków, drugi obóz powstał w La Mandria di Chivasso koło Turynu. W pobliżu obozu Santa Maria powstał też dla nich szpital.

Duszpasterze wśród jeńców

Duży wpływ na budzenie świadomości narodowej Polaków zgromadzonych w obozach jenieckich miała praca duszpasterzy opiekujących się obozami oraz prasa wydawana dla jeńców Polaków. W obozach organizowano kursy dla analfabetów oraz życie społeczne. Gazety dostarczały jeńcom bieżących wiadomości jak również informowały o powstającej we Francji polskiej armii. Wpływały na kształtowanie się postaw patriotycznych i przyczyniały się do większego naboru do Armii gen. Hallera.

W końcu października 1918 r. dowództwo włoskie wyraziło zgodę na rozpoczęcie akcji werbunkowej wśród jeńców Polaków do armii polskiej we Francji. Tworzenie pierwszych pułków do armii polskiej we Francji rozpoczęło się w obozie Santa Maria 7 listopada 1918 r. Powstały 3 pułki piechoty (gen. Henryka Dąbrowskiego, Bartosza Głowackiego, Tadeusza Kościuszki). Po złożeniu przysięgi pułki zostały przetransportowane do Francji.

Reklama

Błękitna Armia gen. Hallera wiosną 1919 r. wkroczyła w granice Polski i od razu podjęła walkę o wschodnią Małopolskę. Była to armia wyszkolona, z dużym doświadczeniem bojowym i dobrze uzbrojona. Na ochotnika w szeregi armii polskiej gen. Hallera wstąpił Charles de Gaulle, późniejszy prezydent Francji. 1 września 1919 r. armia została włączona w szeregi Wojska Polskiego Rzeczypospolitej. Żołnierze jej walczyli o zachowanie granic Polski, a później w Bitwie Warszawskiej. Cmentarze żołnierzy Błękitnej Armii są rozsiane po świecie.

Spoczywają na Pobitnem

Na cmentarzu Pobitno w Rzeszowie spoczywa ks. Józef Jałowy oraz ks. Julian Łukaszkiewicz, obydwaj towarzyszyli Polakom na froncie włosko-austriackim. Po wojnie pracowali na rzecz ludności i miasta Rzeszowa. Ksiądz Jałowy był opiekunem ubogich, wychowawcą młodzieży, budowniczym kościoła Chrystusa Króla. Natomiast ks. Julian Łukaszkiewicz pozostawił dla Rzeszowa swój bogaty dorobek, m.in. zakład wychowawczy dla młodzieży, muzeum miejskie, księgozbiory. Sprowadził do Rzeszowa Misjonarzy Saletynów, był fundatorem kościoła Matki Bożej Saletyńskiej.

Cmentarz na Pobitnem w Rzeszowie kryje szczątki 2,5 tys. żołnierzy różnych narodowości i różnych armii z okresu I wojny światowej. Odwiedzając cmentarz Pobitno warto na chwilę zatrzymać się przy skromnych grobach tych kapłanów, którzy całe życie poświęcili Polsce. A może wśród mogił żołnierzy natrafimy na zapomnianą mogiłę żołnierza Błękitnej Armii.

2021-11-09 08:59

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Zgodna praca

Niedziela lubelska 46/2020, str. III

[ TEMATY ]

niepodległość

święto niepodległości

Ks. Mieczysław Puzewicz

Młodzież maszeruje tam, gdzie może pomagać

Młodzież maszeruje tam, gdzie może pomagać

Polska to nie sprawa krzyku, ale służba dobru.

Niepodległość z listopada 1918 r. mogła zacząć się w Krakowie albo w Lublinie. Siedzibą pierwszego rządu został Lublin ze względu na spokój panujący w mieście. Dwa lata później ledwo odzyskaną wolność ocaliło przed bolszewikami polskie wojsko oraz jedyny w historii Rząd Obrony Narodowej, któremu udało się połączyć wszystkie siły polityczne w kraju.
CZYTAJ DALEJ

Mieszkańcy wielu miast nocą i w święta leków nie wykupią

2024-12-12 07:15

[ TEMATY ]

apteka

Adobe Stock

Po prawie roku obowiązywania przepisów przewidujących płacenie aptekom za dyżury prawie połowa uprawnionych do tego powiatów wciąż nie podjęła wymaganych uchwał - informuje w czwartkowym wydaniu "Dziennik Gazeta Prawna".

Choć teoretycznie na terenie każdego powiatu powinna działać przynajmniej jedna apteka, która również nocą i w święta oferuje pacjentom możliwość zakupu pilnie potrzebnych medykamentów, to w praktyce na mapie Polski przez lata występowały białe plamy, gdzie nie dyżurował nikt. Problemem było to, że zarząd powiatu, wyznaczając (często w sposób zupełnie arbitralny) daną aptekę do dyżurowania, nie mógł jej zaoferować w zamian żadnego wynagrodzenia. Farmaceuci nie chcieli zaś pracować za darmo i nie otwierali placówek. W unikaniu kar za taką praktykę pomagały im nieprecyzyjne przepisy - wyjaśnia "DGP".
CZYTAJ DALEJ

Te programy religijne będziemy mogli dalej oglądać w TVP

2024-12-12 11:30

[ TEMATY ]

telewizja

religia

TVP

program

Karol Porwich/Niedziela

Telewizja Polska wyraziła gotowość do współtworzenia i podpisania nowego porozumienia z przedstawicielami Konferencji Episkopatu Polski, które opierałoby się na realnych założeniach i możliwościach finansowych - poinformowało PAP biuro prasowe TVP.

W stanowisku TVP przypomniano, że "podpisane w 2020 r. przez Jacka Kurskiego porozumienie między Telewizją Polską i Sekretariatem Konferencji Episkopatu Polski zawierało bardzo obszerną listę zobowiązań, obejmujących produkcję i emisję audycji katolickich na antenach centralnych i szesnastu oddziałów terenowych".
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję