Reklama

Maryja króluje tu od wieków

Niewielka świątynia w podpoznańskim Stęszewie sprawia dość niepozorne wrażenie. Położona przy jednej z głównych ulic miasta ze względu na swoje niewielkie rozmiary jest przez mieszkańców nazywana zdrobniale kościółkiem.

Niedziela Plus 8/2022, str. IV

Łukasz Piotrowski

Sanktuarium w Stęszewie odwiedzają co roku rzesze pielgrzymów

Sanktuarium w Stęszewie odwiedzają co roku rzesze pielgrzymów

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny jest chętnie wybierany przez młode pary jako miejsce złożenia sobie sakramentalnej przysięgi małżeńskiej. Na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat stał się areną ważnych, nie tylko dla miejscowej społeczności, wydarzeń. 8 grudnia ub.r., w święto patronalne Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, w Stęszewie była obchodzona 50. rocznica nadania tutejszemu kościołowi filialnemu rangi sanktuarium – dokonał tego 8 grudnia 1971 r. arcybiskup poznański Antoni Baraniak. Gdy wydawał dekret w tej sprawie, napisał m.in.: „Ufam mocno, iż źródło łask maryjnych, zasypane kataklizmami dziejowymi ostatnich czasów, zostanie na nowo odkopane pobożnością Ludu Bożego i wytryśnie nowym strumieniem łask użyźniających glebę serc ludzkich”. Niejako pomni tych słów mieszkańcy Stęszewa obierają sobie Maryję za Patronkę, co stwierdzono oficjalnie w uchwale rady miasta. Uroczyste nadanie patronatu miało miejsce 8 września 2005 r. w obecności metropolity poznańskiego abp. Stanisława Gądeckiego. Obydwa doniosłe wydarzenia są więc zarówno próbą ożywienia na nowo kultu maryjnego wokół sanktuarium stęszewskiego, jak i głośnym przypomnieniem jego chlubnej historii. Maryja odbierała bowiem cześć w tym miejscu od wieków.

Wotum za cuda i uzdrowienia

Kronikarskie relacje o otaczaniu Matki Bożej szczególną czcią w Stęszewie zaczął spisywać w 1650 r. o. Andrzej Sikorski, jezuita, który opierał się na informacjach zebranych przez ówczesnego proboszcza stęszewskiego ks. Jana Glitowskiego. Gospodarz tutejszej parafii stał się zarazem budowniczym pierwszego znanego i udokumentowanego kościoła drewnianego z 1638 r., postawionego w miejscu, gdzie stała już wcześniej drewniana figura Maryi. Inicjatywa ks. Glitowskiego spotkała się z szerokim odzewem społeczności Stęszewa. Datków na budowę świątyni nie szczędzili ani ówczesny dziedzic miasta Hieronim Maniecki, ani zwykli mieszkańcy, którzy obok danin materialnych składali również ofiarę własnej pracy. Niezwykłe poświęcenie było efektem licznych cudów, których doświadczano w tym miejscu za przyczyną Matki Bożej. Przykładowo: bracia Jakub i Stanisław z Wrączyna ofiarowali sumę 550 florenów na budowę kościoła jako wotum za uzdrowienie swej siostry z ustawicznych krwotoków. Choroba ta miała ustąpić po odbyciu pielgrzymki do stóp cudownej figury znajdującej się w Stęszewie. Dzieje miejscowego sanktuarium są przepełnione wieloma podobnymi historiami, wystarczy wspomnieć, że w spisie wotów dziękczynnych z 1726 r. wymienia się 170 takich pamiątek sakralnych pozostawionych w murach stęszewskiej świątyni.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Wiara silniejsza niż kajdany

Silny kult Matki Bożej utrzymał się w Stęszewie do przełomu XVIII i XIX wieku, na który to moment datuje się także doprowadzenie do ruiny świątyni z 1638 r. Proces ten był skutkiem okresu zaborów i wojen napoleońskich, wtedy bowiem kościół NMP zamieniono na magazyn siana i słomy. Sanktuarium okazało się zniszczone do tego stopnia, że nie nadawało się do odprawiania nabożeństw, podjęto więc decyzję o jego rozbiórce. W miejscu pierwszej świątyni proboszcz, ks. Walenty Grzeszkiewicz, wybudował w 1823 r. nowy kościół, także o drewnianej konstrukcji, ale z murami wzmocnionymi gliną. Budowie świątyni w XIX wieku ze względu na trudny okres historii kraju nie towarzyszył już wybuch pobożności podobny do tego sprzed niemal dwóch stuleci, jednakże warto przy tej okazji odnotować dwa istotne wydarzenia z dziejów stęszewskiego sanktuarium. Otóż w 1869 r. na wniosek ks. Wawrzyńca Chybickiego papież Pius IX wydał dekret Documentum concessionis o możliwości uroczystego obchodzenia w Stęszewie Święta Niepokalanego Poczęcia NMP i uzyskiwania z tego tytułu odpustu zupełnego. Z kolei w 1873 r., mimo trwania represyjnej polityki pruskiego zaborcy, w stęszewskim sanktuarium odbyła się uroczystość przyjęcia sakramentu bierzmowania przez 683 osoby! Fakt ten świadczy o wyjątkowym charakterze stęszewskiej świątyni maryjnej, jako że w tym czasie funkcjonował też kościół parafialny, usytuowany kilkaset metrów dalej.

Reklama

Choć w drugiej połowie XIX wieku przeprowadzono w nim poważne remonty (m.in. pokryto dach świątyni dachówką), drugi budynek sanktuarium, z 1823 r., również nie przetrwał próby czasu. Staraniem ks. Stefana Suchowiaka w 1905 r. postawiono obecny, murowany już kościół, do którego przeniesiono z poprzedniej świątyni ołtarze i organy. Instrument uświetniający liturgię w murach stęszewskiego sanktuarium zakupiono w 1893 r. u Maksa Andersa na Śląsku i przy okazji demontażu oraz przenosin na początku XX wieku poddano go gruntownej renowacji; stosowne prace wykonał Józef Stanisławski, organomistrz z Poznania.

Skarbnica sztuki

Organy to zaledwie jeden z wielu zabytków znajdujących się do dzisiaj w stęszewskim sanktuarium Niepokalanego Poczęcia NMP. Najważniejszym pozostaje, oczywiście, gotycka rzeźba Maryi datowana przez historyków na połowę XVI wieku (klasyfikację tę przytacza ks. Leszek Grzelak w książce Sanktuarium Niepokalanej w Stęszewie, powołując się na Katalog Zabytków Sztuki w Polsce). Statua Matki Bożej została wykonana z drewna i ma wysokość 46 cm. Umieszczono ją w ołtarzu głównym w drewnianej, konchowej niszy zwieńczonej złocistą mandorlą (promienistą aureolą). Figura wraz z niszą znajdują się pośrodku obrazu z okresu 1638-40, który przedstawia rodziców Maryi – św. Annę i św. Joachima. Całość elementów ołtarza głównego, tzn. figurę wraz z opisanym otoczeniem, nazwano Arbor Virginis (Drzewo Dziewicy). Podobnym określeniem opatrzono kolejny zabytek sakralny – dawną zasłonę cudownej figury Matki Bożej Stęszewskiej, która funkcjonowała do 1975 r. Arbor Virginis II ma formę drewnianego obrazu i obecnie jest umieszczone na ścianie prezbiterium po lewej stronie ołtarza głównego.

Reklama

Za zabytek sakralny wysokiej klasy uznaje się ponadto ołtarz boczny św. Andrzeja o wysokości ok. 3 m. Datowany jest przez historyków na 1640 r., choć klasyfikacja ta dotyczy jedynie drewnianych elementów rzeźbionych. Ołtarz w 1869 r. poddano bowiem gruntownej modernizacji (trafił tu wówczas obraz głównego patrona). Obok wizerunku św. Andrzeja w górnej części ołtarza umieszczono obraz św. Barbary, a po bokach – figury świętych Apostołów Szymona i Jakuba Młodszego.

Spis najważniejszych zabytków stęszewskiego sanktuarium uzupełnia wymieniony w opracowaniu ks. Grzelaka krucyfiks z drugiego ćwierćwiecza XVII wieku, zawieszony na ścianie bocznej kaplicy, w której znajduje się też niewielki ołtarzyk z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej, skopiowanym bezpośrednio po II wojnie światowej przez artystę ze Stęszewa – Edmunda Szyftera.

***

Sanktuarium Niepokalanego Poczęcia NMP również obecnie przyciąga do Stęszewa rzesze pielgrzymów oraz odwiedzających. Z opieki Matki Bożej, czczonej tutaj za pośrednictwem łaskami słynącej figury, korzystają jednak przede wszystkim okoliczni mieszkańcy, którzy wypowiadają m.in. słowa z Litanii polskiej ks. Jana Twardowskiego: „Niepokalana Dziewico Stęszewska, która nie chciałaś nas porzucić, cudownie ocalona, módl się za nami!”. Niech wezwanie to wybrzmiewa głośno także we współczesnych, trudnych dla wszystkich ludzi, czasach...

2022-02-15 13:17

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wielkopostna droga bezdomnych z okolic Watykanu

2024-03-27 17:23

[ TEMATY ]

Droga Krzyżowa

Adobe.Stock

Z misją zaniesienia nie tylko wsparcia materialnego, ale i Słowa Bożego wyszły do bezdomnych mieszkających w okolicach Placu św. Piotra siostry klaretynki. Z przesłaniem zapowiadającym radość Wielkanocy wyruszyły w miejsca, gdzie ludzie wielu narodowości żyją często na kartonach, pozbawieni jakiejkolwiek nadziei. Na progu Wielkiego Tygodnia misjonarki zorganizowały dla ubogich, bezdomnych i samotnych nabożeństwo pokutne, z możliwością przystąpienia do spowiedzi.

Nabożeństwo pokutne odbyło się pod Kolumnadą Berniniego, która dla wielu od lat stanowi jedyny dach nad głową.

CZYTAJ DALEJ

Pogrzeb bez Mszy św. w czasie Triduum Paschalnego

[ TEMATY ]

duszpasterstwo

pogrzeb

Eliza Bartkiewicz/episkopat.pl

Nie wolno celebrować żadnej Mszy świętej żałobnej w Wielki Czwartek - przypomina liturgista ks. Tomasz Herc. Każdego roku pojawiają się pytania i wątpliwości dotyczące sprawowania obrzędów pogrzebowych w czasie Triduum Paschalnego i oktawie Wielkanocy.

Ks. Tomasz Herc przypomniał, że w Wielki Czwartek pogrzeb odbywa się normalnie ze śpiewem. Nie wolno jednak tego dnia celebrować żadnej Mszy Świętej żałobnej. W kościele sprawuje się liturgię słowa i obrzęd ostatniego pożegnania. Nie udziela się też uczestnikom pogrzebu Komunii świętej.

CZYTAJ DALEJ

Msza św. Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek rozpoczyna obchody Triduum Paschalnego

2024-03-28 07:18

[ TEMATY ]

Wielki Czwartek

Karol Porwich/Niedziela

Mszą Wieczerzy Pańskiej w Wielki Czwartek rozpoczynają się w Kościele katolickim obchody Triduum Paschalnego - trzydniowe celebracje obejmujące misterium Chrystusa ukrzyżowanego, pogrzebanego i zmartwychwstałego. Liturgia tego dnia odwołuje się do wydarzeń w Wieczerniku, kiedy Jezus ustanowił dwa sakramenty: kapłaństwa i Eucharystii.

Liturgista, ks. prof. Piotr Kulbacki z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego powiedział PAP, że część pierwsza Triduum - misterium Chrystusa ukrzyżowanego - rozpoczyna się Mszą Wieczerzy Pańskiej (Wielki Czwartek) i trwa do Liturgii na cześć Męki Pańskiej (Wielki Piątek). Po tej liturgii rozpoczyna się dzień drugi - obchód misterium Chrystusa pogrzebanego, trwający przez całą Wielką Sobotę. Nocna Wigilia Paschalna rozpoczyna trzeci dzień - misterium Chrystusa zmartwychwstałego – obchód trwający do nieszporów Niedzieli Zmartwychwstania.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję