Były przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan wyjaśnił, że papieżowi bliska jest koncepcja sensus fidei (zmysłu wiary) - zdolności do rozeznania prawd wiary, jaką ma każdy wierzący i Kościół jako całość. Podkreślił ją Sobór Watykański II, ale „Franciszek pragnie teraz nadać jej pełne znaczenie”. - Papież chce słuchającego Magisterium Kościoła. Takie jest jego stanowisko, przyjęte po wysłuchaniu tego, co Duch mówi do swych Kościołów - stwierdził niemiecki purpurat.

Wskazał, że „katolicyzm obejmuje wszystkich: kobiety i mężczyzn, młodych i starych, duchowieństwo i świeckich” - Świeccy są nie tylko widzami, ale także aktorami. Nie tylko przedmiotami, ale o wiele bardziej podmiotami w Kościele - zaznaczył kard. Kasper.

Przemawiając w katedrze w Waszyngtonie podczas czterodniowej (21-24 maja) konferencji nt. Soboru Watykańskiego II współorganizowanej przez uniwersytety Georgetown i Marymount, przypomniał podnoszoną m.in. przez Benedykta XVI ideę „hermeneutyki ciągłości”. Oznacza ona, że Vaticanum II nie uchyliło niczego z wcześniejszego nauczania i tradycji Kościoła.

Z ekumenicznego punktu widzenia ma ona wielkie znaczenie, gdyż „określa podmiot ciągłości z apostolskimi początkami” chrześcijaństwa, co pobudza Kościoły do nawrócenia. - W imię przyszłości i trwałości chrześcijaństwa hermeneutyka ciągłości zawsze powinna być hermeneutyką reformy - powiedział wybitny teolog.

Wskazał przy tym, że ekumeniczny język w Kościele katolickim zawsze prowadzi do dialogu, który jest wzajemnych słuchaniem się, „co oznacza, że nie jest on myśleniem hierarchicznym, lecz wymianą myśli”. Musi być otwarty na rozmówcę, szukać tego, co wspólne i „wchodzić we wzajemny proces uczenia się w twórczej współpracy”.

Mówiąc o tym, jak Franciszek postrzega wartość różnych Kościołów chrześcijańskich, kard. Kasper zaznaczył, że „całość jest większa niż części i dlatego nie jest sumą części”. Papież proponuje więc „wielopostaciowy graniastosłup, którego wszystkie części tworzą całość, ale uczestniczą w całości w różny sposób”. Do „piękna całości” przyczyniają się właśnie przez to, że „zachowują swoją oryginalność”.

Były przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan wezwał też do sprowadzenia ekumenizmu na ziemię, aby nie ograniczał się jedynie do akademickich dyskusji teologicznych. - Los jedności Kościoła i jedności rodziny ludzkiej są dziś wzajemnie splecione - przyznał hierarcha. Dlatego naszym świętym obowiązkiem jest nieakceptowanie podziału wśród chrześcijan. Podziały w Kościele nazwał „strukturami grzechu”, które „niweczą Boży plan zbawienia”. Są „głębokimi ranami na ciele Chrystusa”, za które wina leży „po wszystkich stronach”.

Komentując posoborowy dialog ekumeniczny, kard. Kasper zwrócił uwagę, że każdy, kto pamięta wcześniejszą separację między wyznaniami może być tylko zdumiony tym, co osiągnięto w minionych dziesięcioleciach i „być za to nieskończenie wdzięczny”. Udało się bowiem zbudować „mosty ponad okopami”, dzięki którym ludzie mogą się spotykać ze sobą.

Ale obecnie dialog znalazł się w „martwym punkcie”. - Jeśli nie porozumiemy się dokąd zmierzamy, istnieje niebezpieczeństwo, że rozproszymy się w różnych kierunkach - przestrzegł niemiecki purpurat, dodając, że potrzebny jest dziś „ekumenizm miłości, spotkania, słuchania się i przyjaźni”.

Zabierając głos podczas konferencji kard. Luis Tagle z Filipin apelował, by wystrzegać się patrzenia z nostalgią na Kościół przedsoborowy. Potrzebny jest raczej soborowy zmysł otwarcia się na współczesny świat. - Świadczymy o Chrystusie dziś, tu, gdzie jesteśmy w świecie - podkreślił metropolita Manili.