Maria Fortuna-Sudor: Jaką rolę w świątyni podczas nabożeństw spełnia muzyka?

Ks. Dariusz Guziak: W Eucharystii piękno śpiewanej liturgii podkreśla nasze zaangażowanie, pomaga się skoncentrować na obecności Boga, uwielbiać Go. Muzyka i śpiew kościelny pomagają się modlić, spotkać się z kochającym nas Bogiem. Są też odzwierciedleniem duszy człowieka przeżywającej zarówno wielką radość, jak i trudne, bolesne doświadczenia, przeżycia. O tym, co człowiek czuje, można powiedzieć Panu Bogu muzyką, śpiewając pieśni, które wprowadzają wiernych w klimat jeszcze większego zaufania Stwórcy, zawierzanie Mu swego życia. To, co nie zawsze możemy, potrafimy wypowiedzieć słowami, przekazujemy w muzyce.

Za wspólnotą w Poroninie piękna uroczystość; pobłogosławienie odnowionych organów.

To było doniosłe, niezwykłe wydarzenie. Myślę, że parafianie nie pamiętają uroczystości z początku lat 50. XX wieku. Toteż pobłogosławienie organów przez naszego arcypasterza Marka Jędraszewskiego, ten piękny obrzęd wybudzania instrumentu na chwałę Boga Ojca, Syna Bożego i Ducha Świętego, a także na pochwałę Dziewicy Maryi oraz świętych zrobił ogromne wrażenie. I słowa metropolity, że życie człowieka jest jak pieśń, że zarówno życie, jak i pieśń mają być wygrane na takich wartościach jak wiara, nadzieja i miłość, pozostaną w pamięci parafian.

Co wpłynęło na podjęcie decyzji o remoncie organów?

Wykonywana w kościele na organach muzyka na chwałę Bogu i na pożytek ludu Bożego ma brzmieć pięknie i czysto. Renowacja instrumentu, będącego przykładem powojennego budownictwa organowego w archidiecezji krakowskiej, rozpoczęła się jeszcze za poprzedniego proboszcza ks. Stanisława Parzygnata. Czas, wieloletnia eksploatacja instrumentu sprawiły, że organy wymagały generalnego remontu. Obok parafian muzyki organowej w naszym kościele słuchają turyści, którzy przyjeżdżają do Poronina przez cały rok, ale szczególnie w okresie zimowym i letnim. Wśród nich są też melomani, znawcy sztuki. Dla nich muzyka organowa stanowi zachętę, aby nawiedzić nasz kościół.

Bezpośrednio po Mszy św. połączonej z błogosławieństwem organów, zebrani wysłuchali koncertu.

To było dopełnienie uroczystości. Koncert zagrał prof. Dariusz Bąkowski--Kojs z Akademii Muzycznej w Krakowie, prezentując możliwości naszych organów. Byliśmy poruszeni. Przy okazji koncertu, ks. dr Grzegorz Lenart, przewodniczący Archidiecezjalnej Komisji Muzyki Kościelnej, zaproponował, aby pomyśleć o koncertach organowych, wspólnie z zakopiańską parafią dysponującą cennymi organami.

Jaką rolę spełniają koncerty organizowane w kościołach?

Ubogacają słuchaczy pięknem. Warto zauważyć, że w koncertach wykonywanych poza liturgią uczestniczą także ludzie, którzy niekoniecznie są związani z kościołem. Przychodząc na koncerty, znajdują się w przestrzeni sakralnej. Klimat prezentowanej muzyki, ale też pięknej sztuki; malowideł, rzeźb, które znajdują się w kościele, jego atmosfera, sprawiają, że słuchacze podejmują pewne refleksje związane z sensem życia. Taki koncert może być spotkaniem z Panem Bogiem, wejściem w życie wspólnotowe.

Usłyszałam kiedyś stwierdzenie, że żaden instrument nie zastąpi w kościele organów…

Bez wątpienia organy są instrumentem, który ma pierwszeństwo, szczególne miejsce w kościele, w liturgii. Ale na chwałę Panu można grać także na innych instrumentach. W parafii św. Krzyża w Krakowie, gdzie byłem proboszczem, w niedziele, o 21 była Msza św. w oprawie gitarowej. Z kolei u nas, w Poroninie przez całe lato, w każdą niedzielę, o 12 są sprawowane Msze św. w oprawie góralskiej, w co jeszcze bardziej angażuje się lokalna społeczność, w tym oddział Związku Podhalan w Poroninie czy świętujący w tym roku złoty jubileusz zespół Regle. Parafianie na góralską nutę grają i śpiewają Bogu na chwałę. W gwarze góralskiej jest czytany jeden z fragmentów Biblii, a psalm śpiewają pięknymi głosami góralki w odświętnych strojach. Modlitwa wiernych odzwierciedla aktualne potrzeby górali i pokazuje naszą rzeczywistość. Muzyka wykonywana na skrzypcach czy innych instrumentach, typowych dla góralszczyzny, budzi wielkie zainteresowanie wśród turystów, którzy chętnie uczestniczą w tej liturgii. Nie raz słyszałem, że są zachwyceni wiarą górali. Ich muzyka potrafi poruszyć do łez.

Co w tej muzyce góralskiej jest takiego, że chce się jej słuchać i słuchać?

To piękno bierze się przede wszystkim z autentyczności, wypływa z serc górali. Ta muzyka nawiązuje też do góralskiego krajobrazu, podkreśla majestat gór, ale też surowość klimatu. Ten muzyczny opis otaczającego świata wskazuje na jego Stwórcę.

Przez ostatnie dekady w parafiach archidiecezji krakowskiej przybywa schol i scholek. Jaką rolę one spełniają?

Ich śpiew ożywia liturgię, ale też całą wspólnotę zgromadzoną na modlitwie. Głos uzdolnionego dziecka, śpiewającego na cześć Pana Boga, wprowadza radość, pobudza do refleksji, a nie raz i do łez. Myślę, że ich śpiewanie ośmiela też dorosłych, żeby się pełniej włączyć w liturgię. Ponadto wspólnota, jaką stanowi schola, ma wpływ na formowanie dzieci, na ich umacnianie w wierze. W naszej parafii od 25 lat działa schola „Serduszka”, za którą jest odpowiedzialna s. Berenika, michalitka. Dzieci należące do zespołu spotykają się na próbach, mogą rozwijać talenty. Mają też wspólne wyjazdy. Warto podkreślić, że panie, które przed laty śpiewały w tej scholi, dzisiaj są żonami, matkami i przyprowadzają do zespołu swoje dzieci.

Zbliża się wspomnienie św. Cecylii. Jak patronka muzyki zostanie uczczona w Poroninie?

W sobotę 23 listopada po Mszy św. o 18 Jakub Galica zagra koncert na odnowionych organach. Zapraszam na to muzyczne wydarzenie, ale też do nawiedzenia naszej świątyni przy innych okazjach, aby się pomodlić i posłuchać muzyki organowej oraz śpiewających i grających górali. Wszak już św. Augustyn mówił, że kto śpiewa na cześć Boga, modli się podwójnie.

W ostatnią niedzielę października metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski „przebudził” i poświęcił w poronińskiej parafii odnowione organy, które zostały zbudowane w 1950 r. przez firmę Wacława Biernackiego z Krakowa. Ich dyspozycję zaprojektował wybitny polski muzykolog ks. prof. Hieronim Feicht CM. Prace remontowe, realizowane we współpracy z Podkomisją ds. Budownictwa Organowego w Archidiecezji Krakowskiej, trwały dwa lata.