W czasie Mszy św. słyszymy zaproszenie: „Szczęśliwi ci, którzy zostali wezwani na ucztę”. Wiemy, że to Chrystus jest tym, który wzywa nas do swojego świętego stołu. W momencie, gdy zbliżamy się do stołu eucharystycznego, odsłania się nasza tożsamość, jako ludzi pielgrzymujących na swojej drodze do niebiańskiego Jeruzalem, ponieważ stół, do którego podchodzimy, nie jest zwykłym stołem: pokarm i napój, którym się dzielimy, nie są zwykłą wieczerzą. A zgromadzonych wokół tego ołtarza wraz z wieloma członkami Kościoła Chrystusowego nie jesteśmy w stanie dojrzeć naszym okiem. Nasza wiara pozwala nam zrozumieć, że komunia nie będzie tylko z Chrystusem i z ludźmi stojącymi wokół nas, lecz obejmuje ona ludzi każdej rasy i narodowości, wszystkich świętych i wyznawców Jezusa przez wszystkie wieki. Ten święty posiłek jest właśnie smakiem Nieba.
Podczas procesji do ołtarza śpiewamy pieśń religijną lub antyfonę, które pozwalają usposobić nas do Daru, jaki mamy otrzymać. Kościół uważa, iż nasze wspólne śpiewanie w tym momencie jest tak ważne, że Instrukcja Generalna nie tylko sugeruje, ale nakazuje, aby zgromadzeni razem śpiewali pieśń religijną, bądź psalm z antyfoną, lub specjalną komunijną pieśń podczas tego istotnego momentu. Instrukcja Generalna daje nam argument: „Jej celem jest wyrażenie jedności osób przyjmujących Komunię św. za pomocą jedności głosów, by wyrazić radość serca i aby widoczniej ukazać wspólnotową naturę procesji do przyjęcia Komunii św.” (86).
Niektórzy mogą sądzić, że moment przyjęcia Komunii św. jest czasem ich własnych, prywatnych modlitw, więc mogą postrzegać śpiewanie jako zakłócenie chwili skupienia. Przyjęcie Komunii św. rzeczywiście jest chwilą bardzo osobistą, ale jest również aktem zbiorowym. Jesteśmy złączeni z Chrystusem i z Jego Kościołem. Nasze uczestnictwo w śpiewie wyraża tę komunię. Jest czas na osobistą modlitwę w momencie ciszy po otrzymaniu Komunii św.
Ponieważ tak ważny jest ujednolicony sposób przyjmowania Komunii św. w całym Kościele, dlatego Instrukcja Generalna wzywa każdą Krajowa Konferencję Biskupów, by ustaliła jednakową postawę i gest szacunku, który byłby okazywany przez wszystkich przyjmujących Komunię św. Na Konferencji Biskupów Katolickich w Stanach Zjednoczonych zdecydowano, że w USA Komunia św. jest przyjmowana na stojąco, z pochyleniem głowy w geście szacunku tych, którzy ją otrzymują. To przedstawia ważność i znaczenie jednej wspólnej postawy i gestu, jako znaku naszej jedności jako członków jednego Ciała Chrystusowego.
Komunia św. może być przyjmowana zarówno do ręki lub na język. Decyzja należy do osoby przyjmującej, nie zaś do osoby rozdzielającej Komunię św. Osoba przyjmująca Komunię św. do ręki ściąga rękawiczki, jeśli je nosi, i trzyma ręce w górze, lewa ręką ma być otwarta, a prawa ma ją podtrzymywać (leworęczna osoba wykonuje to na odwrót). W czwartym wieku św. Cyryl z Jeruzalem nauczał, że ten sposób układania rąk tworzy jakby tron dla naszego Pana. (Patrz Normy Podawania i Otrzymywania Świętej Komunii Pod Dwoma Postaciami, n. 41)
W trakcie, gdy osoba zbliża się do rozdzielającego Komunię św., on trzyma w górze hostię, a przyjmujący pochyla głowę, kłaniając się Chrystusowi, prawdziwie obecnemu pod postaciami eucharystycznymi.
Rozdzielający Komunię św. mówi: „Ciało Chrystusa”. Przyjmujący głośno odpowiada: „Amen”, jako wyznanie wiary w prawdziwą obecność Chrystusa, w ciele i krwi, duszy i boskości, dającym życie wieczne. Tych słów nie powinno się zmieniać, są uniwersalną praktyką rytualną dla katolików na cały świecie. Zaproszenie Jezusa do uczestnictwa w Jego Ciele i Krwi, jest zaproszeniem do wstąpienia w intymną przyjaźń z Panem, poprzez dzielenie tajemnicy Jego cierpienia, śmierci i zmartwychwstania. Słowo „Amen”, wypowiadane przez przyjmujących Komunię św. jest również wyznaniem ich zaangażowania, aby dorastać do miary Chrystusa.
Rozdzielający Komunię św. umieszcza chleb Eucharystii na dłoni, a przyjmujący wkłada chleb do ust drugą ręką. Przyjmujący nie odbiera hostii z ręki rozdającego komunię, ponieważ my nigdy nie bierzemy Komunii św., ale otrzymujemy ją. Hostia jest zawsze spożywana natychmiast po otrzymaniu, nie idziemy więc na swoje miejsce dopóki tego nie zrobimy.
Przystępujący do Komunii św. dawanej pod dwoma postaciami podchodzi, aby ją otrzymać z kielicha, pochyla głowę w geście szacunku Chrystusowi prawdziwie obecnemu w drogocennej Krwi, a udzielający mówi: „Krew Chrystusa”. Osoba przyjmująca znowu odpowiada „Amen”. Przyjęcie Komunii św. w obu formach w sposób pełniejszy wyraża, czym jest nasza Komunia św. z Chrystusem. Przywołując słowa Jezusa skierowane do swoich uczniów „Czy możecie pić z kielicha, z którego ja będę pił?”, przyjęcie kielicha w nasze ręce jest gestem wiary, która ukazuje naszą chęć dzielenia krzyża Jezusowego i staje się „żywą ofiarą Jego chwały”.
Dzielenie kielicha Eucharystii bardziej gruntownie wyraża nowe i wieczne Przymierze, które jest przypieczętowane krwią Chrystusa. Przyjęcie Komunii św. po postacią chleba i wina jest odpowiedzią na zaproszenie Pana. „Bierzcie i jedzcie. (...) Bierzcie i pijcie”. Otrzymawszy Komunię św. z kielicha, osoba nie zanurza hostii w pucharze. Normy jasno mówią, że „jest to niedozwolone” (n. 50). Jest możliwe umoczenie hostii w winie, drogocennej Krwi Chrystusa, przez kapłana i umieszczenie jej na języku osoby przyjmującej. Jeżeli z jakiś powodów przyjmujący nie jest w stanie lub nie chce pić z kielicha, wtedy ta osoba powinna otrzymać Komunię św. pod postacią chleba. Osoba przyjmująca tylko pod postacią konsekrowanego chleba i wina otrzymuje całego Chrystusa, w Jego pełni i całkowicie.
Otrzymanie Komunii św. w Kościele katolickim staje się znakiem, gdy wyraża w pełni komunię w wierze. Szacunek dla tych, którzy nie są w komunii z Kościołem katolickim zakazuje zapraszania ich do wyrażania tego gestu, który mógłby naruszyć ich własne sumienie.
Ci, którzy karmią się Chrystusem w Eucharystii nie muszą czekać, ażeby w przyszłości otrzymać życie wieczne: oni już je posiadają na ziemi, jako pierwsze owoce przyszłej chwały, które w przyszłości mają w pełni objawić się człowiekowi, gdyż w Eucharystii otrzymujemy obietnicę naszego cielesnego zmartwychwstania na końcu świata. (Jan Paweł II, Ecclesia de Eucharistia, n. 18)
Sercem Eucharystii jest modlitwa eucharystyczna, a spełnienie ofiary we Mszy św. występuje w Komunii św., za pomocą, której ludzie nabywają dla Ojca przez jego ukochanego Syna, pożywienie i napój Ciała i Krwi Chrystusa. W ten sposób łączą się razem jako członkowie tajemnicy Chrystusowego Ciała, dzieląc jedno życie Ducha. W tym wielkim sakramencie na ołtarzu ludzie łączą się z Jezusem Chrystusem, a także jedni z drugimi. (Normy rozdzielania i otrzymywania Komunii św. Pod Dwoma Postaciami, n. 5)
Komunia św. ma pełniejszą formę jako znak, kiedy jest otrzymywana pod dwoma postaciami. Ponieważ w taki sposób przyjmowana Komunia św., dłużej jest ukazywana. Co więcej, jaśniej wyraża wolę, przez którą nowe i wieczne Przymierze jest zawarte we Krwi Pana i powiązanie uczty eucharystycznej z eschatologiczną w Królestwie Ojca (General Instruction, n. 281)
Instrukcja Sekretariatu ds. Liturgii Konferencji Biskupów Katolickich w Stanach Zjednoczonych w sprawie przyjmowania Komunii Świętej oparta została o wytyczne Rzymskiego Mszału i wchodzi w życie w pierwszą niedzielę Adwentu, to jest 30 listopada 2003 r.