Od 30 listopada wiernych w Polsce obowiązują nowe przykazania kościelne. Zaproponowane zmiany zrodziły wiele pytań. Dotyczą one przede wszystkim właściwego rozumienia nowych zobowiązań. Rodzą
się jednak także pytania, czy, a jeśli tak, to dlaczego i po co Kościół zmienia przykazania?
Aby odpowiedzieć na te pytania, trzeba sięgnąć do Katechizmu Kościoła Katolickiego, w którym czytamy: „Przykazania kościelne odnoszą się do życia moralnego, które jest związane z życiem
liturgicznym i czerpie z niego moc. Obowiązujący charakter tych praw pozytywnych ogłoszonych przez władzę pasterską ma na celu zagwarantowanie wiernym niezbędnego minimum ducha modlitwy
i wysiłku moralnego we wzrastaniu miłości Boga i bliźniego” (2041). Celem przykazań kościelnych jest więc nie tyle mnożenie zakazów i nakładanie zobowiązań,
co pomoc wiernym w ich życiu duchowym i moralnym poprzez określenie tego, co dla wiernego stanowi niezbędne minimum, aby mógł wzrastać w miłości do Boga i do
bliźniego. Trzeba więc spojrzeć na nie w perspektywie pozytywnej jako na wyraz troski Kościoła o swoich wiernych. Poprzez przykazania Kościół podpowiada wiernym, z jakich
środków winni korzystać, aby ich życie duchowe nie oziębło, a tym samym, aby mieli siły do dobrego życia moralnego. Do takich środków należą wymienione w przykazaniach: uczestnictwo
we Mszy św. w niedziele i święta, spowiedź i Komunia św. wielkanocna, posty, wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych czy też powstrzymywanie się od zabawy w określonych
dniach i okresach.
Przykazania kościelne podlegają zmianom. Ostatnio nawet dość często. Ich pierwotna, nowa forma zapisana w Katechizmie Kościoła Katolickiego z roku 1994 została zmieniona przez
Kongregację Nauki Wiary już w roku 1998. Prawo Kościoła katolickiego przewiduje, że poszczególne Konferencje Episkopatu mogą wprowadzić inne przykazania kościelne na swoim terytorium. Tak też
się stało, choć w Polsce mamy raczej przykazania nieco inaczej sformułowane niż dosłownie inne.
Kościół nie ma władzy nad prawem naturalnym czy też prawem Bożym. Nie może więc zmieniać tego, co obowiązuje nas na podstawie Dekalogu i co wynika z ludzkiej natury. Może jednak
zmieniać to, co sam ustanawia. Powodem zmian w przykazaniach kościelnych jest z jednej strony potrzeba dostosowania zaleceń do zmieniających się okoliczności życia wiernych, z drugiej
rozwój teologicznej świadomości Kościoła. Przykładem na to pierwsze jest rozwinięcie pierwszego przykazania, w którym obowiązek świętowania rozumiany jest wprost jako powstrzymanie się od prac
niekoniecznych, co we współczesnej, coraz bardziej zdominowanej przez kulturę niedzielnych zakupów Polsce wydaje się konieczne. Przykładem na drugie jest zaniechanie rozumienia Adwentu jako
czasu zakazanego czy też czasu pokuty. Coraz częściej bowiem mówimy o nim, że to czas radosnego oczekiwania. Pan już niedługo przyjedzie, więc po co się smucić?
Pomóż w rozwoju naszego portalu