W dniach 27–31 lipca w Polsce przebywał papież Franciszek. Była to jego pierwsza pielgrzymka do naszego kraju oraz pierwsza wizyta w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Miała jednak szczególny charakter, gdyż powodem przyjazdu Franciszka do Polski były Światowe Dni Młodzieży.

CBOS zapytał Polaków w sierpniowym sondażu o ich osobiste doświadczenia związane z ŚDM, o kontakty z pielgrzymami oraz o zapamiętane słowa papieża Franciszka.

Polacy o pielgrzymach ŚDM

Większość Polaków nie widziała w tych dniach papieża bezpośrednio: w Mszy św. lub innym wydarzeniu z jego udziałem brało udział 2% badanych. Jednak prawie dwie trzecie (63%) respondentów systematycznie śledziło przebieg wizyty papieża za pośrednictwem mediów.

Co do spotkań z pielgrzymami przybyłymi na ŚDM, najwięcej osób doświadczyło ich w przestrzeni publicznej – 26% spotkało pielgrzymów na ulicach, rynkach lub placach.

Prawie co dziesiąty badany (9%) uczestniczył z pielgrzymami w Mszy św., adoracji lub innym wydarzeniu w kościele, a 6% respondentów brało udział z pielgrzymami np. w koncercie, pikniku, festynie lub innym podobnym wydarzeniu organizowanym przez parafię, diecezję lub władze samorządowe.

Ci, którzy mieli jakikolwiek bezpośredni kontakt z pielgrzymami przybyłymi na ŚDM, stanowią ponad jedną czwartą ogółu dorosłych (29%).

Dla osób, które miały jakąś styczność z pielgrzymami, spotkania z nimi były najczęściej źródłem radości i wzbudzały entuzjazm, którymi wierni z całego świata wprost „zarażali”.

Ponad dwie trzecie (68%) badanych doświadczających takich spotkań odpowiedziało, że udzieliły im się radość i entuzjazm pielgrzymów. Nieco mniej (65%) przyznało, że podczas spotkań z pielgrzymami doświadczyło poczucia braterstwa między ludźmi z różnych krajów i kultur.

Trzy piąte (60%) spośród tych, którzy mieli kontakt z pielgrzymami, twierdzi, że było to dla nich ważne przeżycie duchowe. Doświadczyły go zarówno osoby uczestniczące z pielgrzymami w adoracji lub Mszy św., jak i te, które spotkały ich na koncercie, festynie lub pikniku. W tych grupach odsetki osób przyznających, że kontakt z pielgrzymami był dla nich ważnym przeżyciem duchowym, sięgają odpowiednio 83% i 86%.

Spotkania z pielgrzymami były dla Polaków doświadczeniem ubogacającym, niezależnie od tego, czy miały one miejsce w przestrzeni sakralnej czy innej. Nawet krótkotrwały kontakt w przestrzeni publicznej powodował, że osobom spotykającym pielgrzymów udzielał się ich entuzjazm.

Rzadko jednak badani nawiązywali bliższe relacje – mniej niż co dziesiąty (8%) spośród tych, którzy mieli kontakt z pielgrzymami, nawiązał znajomość, którą zamierza podtrzymać. Większość spotkanych osób pojawiła się w życiu respondentów tylko na chwilę.

Refleksje Polaków po wizycie Franciszka

Wśród ogółu Polaków 37%, a wśród śledzących papieską pielgrzymkę 48% stwierdziło, że zwróciło uwagę na jakieś słowa lub myśli papieża Franciszka wygłoszone przez niego w czasie Światowych Dni Młodzieży.

Odsetek jest największy wśród Polaków osobiście uczestniczących w jakimś spotkaniu z papieżem (71%) choć - jak zaznacza CBOS - wynik ten należy traktować ostrożnie, gdyż tzw. podstawa procentowania jest tu niewielka.

Słowa, które badani zapamiętali z wypowiedzi papieża Franciszka związane są z użytymi przez niego metaforami. Do małżonków mówił, by – nawet jeśli się kłócą i rzucają talerzami – przed pójściem spać pogodzili się. Tłumaczył też, że najważniejsze trzy słowa, jakich mąż i żona powinni często używać, to „proszę, dziękuję i przebacz”.

Z kolei do młodzieży skierował prośbę, aby zeszła z kanapy, porzuciła wygodne życie i zaczęła być aktywna. Papież oczekuje, że młodzi „nie będą emerytami w wieku 20 lat”, tylko wezmą odpowiedzialność za swoje życie, nawet jeśli wiąże się to z ryzykiem.

Te postulaty dotyczące aktywności, życiowego zaangażowania młodych ludzi zapamiętało 13% osób, które zadeklarowały, że jakieś myśli papieża zapadły im w pamięć. Równie często badani wskazywali na słowa papieża dotyczące przyjmowania uchodźców (12%). 11% zadeklarowało, że były to słowa papieża o życiu rodzinnym i małżeńskim (ogólnie) lub o sprawach finansowych Kościoła.

Opinia, że ŚDM oraz związane z nimi przyjazd młodzieży z całego świata i papieża Franciszka będą ważnym wydarzeniem, wzmocniła się jeszcze po jego zakończeniu. W lipcu za "bardzo ważne" i "raczej ważne" (łącznie) dla polskiego społeczeństwa uznało je w lipcu 81% respondentów, a w sierpniu - 89%; ważne dla polskiej młodzieży - odpowiednio 79% i 87%, a dla badanego osobiście - w lipcu 62%, a w sierpniu - 72%.

Osobiście jako ważne wydarzenie częściej odbierają wizytę papieża Franciszka kobiety niż mężczyźni (79% wobec 64%), częściej mieszkańcy wsi (77%) niż największych miast (63%), częściej też osoby starsze niż młodsze – w grupach wiekowych 55–64 lata oraz 65 lat i więcej 78% osób uważa to wydarzenie za ważne dla siebie, a wśród badanych w wieku 25–34 lata odsetek takich odpowiedzi sięga 62%.

Opinie Polaków o Światowych Dniach Młodzieży 2016

Niemal powszechne jest wśród Polaków przekonanie, że Światowe Dni Młodzieży wpłynęły na promocję Polski na świecie – uważa tak 91% badanych (o 2 pkt. procentowe więcej niż w lipcu), prawie połowa (49%) – w sposób zdecydowany.

Według 88% badanych, ŚDM było dobrze zorganizowanym przedsięwzięciem (tylko 2% jest przeciwnego zdania).

Rzadziej podzielane są pozytywne opinie w kwestii pogłębienia wiary Polaków pod wpływem Światowych Dni Młodzieży. Niespełna dwie trzecie badanych (60%) uważa, że spotkanie papieża z młodymi wpłynęło na pogłębienie wiary Polaków, a 26% jest przeciwnego zdania. Przed rozpoczęciem ŚDM udział osób przewidujących pozytywny wpływ tego wydarzenia na wiarę Polaków sięgał 49%.

Mniej optymistyczne zdaniem CBOS są obecne poglądy ankietowanych dotyczące odnowy polskiego Kościoła. Tyle samo osób podziela pogląd, że Światowe Dni Młodzieży odnowią Kościół w Polsce, co wyraża przeciwną opinię (po 40%). Co piąty badany nie ma zdania w tej sprawie.

Przekonanie, że ŚDM odnowią Kościół w Polsce, częściej niż pozostali podzielają najstarsi badani – w wieku 65 lat i więcej (49% zgadza się z tym stwierdzeniem), robotnicy niewykwalifikowani i emeryci (po 51%). Wierzą w to także ankietowani oceniający własne warunki materialne jako złe (53%).

Zdecydowanie największe nadzieje na odnowę w Kościele mają badani najczęściej praktykujący (71% wśród deklarujących udział w praktykach religijnych kilka razy w tygodniu). Im rzadsze praktyki religijne, tym mniejszy udział osób zgadzających się z tym stwierdzeniem.

Badanie CBOS przeprowadzono w dniach 17-25 sierpnia na 1033-osobowej grupie dorosłych mieszkańców Polski.