Reklama

840 lat Archikolegiaty Łęczyckiej w Tumie

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

21 maja AD 1161 abp gnieźnieński Jakub ze Żnina konsekrował nowo wybudowaną świątynię w Łęczycy pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Królowej i św. Aleksego. W tym roku przypada zatem 840. rocznica tego wydarzenia. Do udziału w uroczystościach rocznicowych wszystkich wiernych z diecezji łowickiej zaprosił ks. Paweł Olszewski - proboszcz parafii archikolegiackiej w Tumie. Uroczystości odbyły się 25 maja.

Dzieje Archikolegiaty

W dawnej Łęczycy, a dzisiejszym Tumie przypuszczalnie z fundacji Bolesława Chrobrego i z prawdopodobnym udziałem św. Wojciecha zbudowano pierwsze opactwo benedyktynów w Polsce pw. Najświętszej Panny Marii i św. Aleksego. Fundacja opactwa nastąpiła w 997 r. Była to budowla kamienna, trójczęściowa, gdzie jedna od strony wschodniej zakończona była absydą, co wskazuje na religijny charakter budowli.

W 1140 r. po przeniesieniu opactwa do Mogilna, mury klasztoru zostały rozebrane, a fundamenty zasypane. Przyczyna upadku opactwa nie jest dokładnie znana. Być może spowodowane to było nawrotem pogaństwa, bądź przekazaniem ziem klasztornych na własność arcybiskupa gnieźnieńskiego.

Na tym samym miejscu zbudowano z inicjatywy arcybiskupa gnieźnieńskiego Janika ze Żnina, pod kierunkiem biskupa płockiego Aleksandra do dziś stojącą kolegiatę. Wzniesiona świątynia jest budowlą bazylikową, trójnawową z emporami nad nawami bocznymi i zbudowana została w stylu romańskim. Materiałem budowlanym jest granit, kamień polny i piaskowiec. Świątyni nadano tytuł poprzedniej budowli: Najświętszej Panny Marii i św. Aleksego. Konsekracja kościoła odbyła się 21 maja 1161 r. Wzięli w niej udział: arcybiskup gnieźnieński Janik, wszyscy biskupi i panujący książęta polscy. Tak monumentalna świątynia wzniesiona w centrum Polski była miejscem 21 synodów prowincjalnych, znanych jako synody łęczyckie. Pierwszy odbył się w roku 1181, a ostatni w 1547 r.

Kościół ma charakter obronny, toteż służył wielokrotnie za twierdzę: w czasie napadu Tatarów (1241), Litwinów (1293), Krzyżaków ( 1306 i 1331) oraz Szwedów (1705). Tatarzy zostali odparci, ale Litwini w 1293 r., pod wodzą Witenesa spalili świątynię wraz ze schronioną w niej ludnością. W tym samym czasie zniszczony został gród łęczycki, którego wały obronne wznoszą się do dziś na pobliskich łąkach w kierun ku południowo-zachodnim od kolegiaty. W 1306 r. został spalony przez Krzyżaków, a w 1705 r. przez Szwedów.

W 1487 r. przebudowano wnętrze świątyni w stylu gotyckim. Z tamtego okresu pozostały do dziś ceglane filary z ostrymi łukami, dźwigające dach główny i sklepienia krzyżowe w nawach

bocznych.

W 1569 r. zbudowano renesansową kruchtę, jako osłonę romańskiego portalu i odnowiono wnętrze świątyni dodając tynki z freskami. Po zniszczeniach dokonanych przez Szwedów w 1705 r. z inicjatywy prymasa Łubieńskiego, kosztem biskupa Kajetana Sołtyka w latach 1765-1785 przebudowano kościół nadając mu styl klasycystyczny. Sławny architekt Efraim Schroeger zaprojektował przebudowę wież, nawy głównej, okien, fasady od strony zachodniej i całego wnętrza. Z tego okresu jest także stojący opodal drewniany kościółek św. Mikołaja.

Przez wiele wieków świątynia w Tumie posiadała tytuł kolegiaty, a później tytuł archikolegiaty, gdyż istniała tu kapituła łęczycka. W 1819 r. kapituła łęczycka została zniesiona, a archikolegiata stała się kościołem parafialnym.

Ostatnie spalenie kościoła nastąpiło w 1939 r. podczas bitwy nad Bzurą. Zniszczona została wieża północna, trafiona pociskiem i wypalone wnętrze z całym wystrojem.

Odbudowę świątyni rozpoczęto w 1947 r., a w odgruzowanych murach 20 lipca tegoż roku bp. Mikołaj Klepacz, ordynariusz łódzki odprawił pierwszą Mszę św. po wojnie. W roku 1961 r. obchodzono 800-lecie konsekracji Archikolegiaty, podczas tej uroczystości dokonano konsekracji trzech ołtarzy.

Od 25 marca 1992 r. parafia w Tumie została włączona do diecezji łowickiej, a prastara świątynia tumska, pamiętająca początki państwowości w naszej Ojczyźnie, otrzymała na nowo tytuł Archikolegiaty, a rok później erygowana została kapituła łęczycka.

Uroczystości jubileuszowe

Z racji jubileuszu 840-lecia konsekracji Archikolegiaty Łęczyckiej w piątek 25 maja w Tumie odbyły się uroczystości rocznicowe, których gospodarzem był ks. Paweł Olszewski - proboszcz parafii archikolegiackiej w Tumie. Jego zaproszenie przyjął biskup łowicki Alojzy Orszulik, który przewodniczył Mszy św. z udziałem kanoników łęczyckich. Do starożytnego Tumu przybyli w tym wyjątkowym dniu także: wojewoda łódzki Michał Kasiński, przedstawiciel Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego p. Zieliński, starosta łęczycki Wojciech Zdziarski, wójt Gminy Góra św. Małgorzaty Marek Frankowski, sekretarz Urzędu Miasta Łęczycy Edward Banasik, grono znakomitych naukowców i konserwatorów zaangażowanych w przywrócenie Archikolegiacie jej dawnej świetności oraz przedstawiciele Towarzystwa Miłośników Ziemi Łęczyckiej i Towarzystwa Naukowego Płockiego.

Podczas uroczystej Mszy o godz. 11.00 nastąpiła instalacja nowych członków Archikolegiackiej Kapituły Łęczyckiej: ks. Kazimierza Gorszwy i ks. Tadeusza Kmiecia, obecnie rezydentów w Piątku.

Przemawiając do uczestników uroczystości jubileuszowych Biskup Łowicki podkreślił: "Nie bez wzruszenia wchodzę do tej świątyni o takiej bogatej historii. To tutaj przez 840 lat dokonywały się wielkie rzeczy. Nawet z pewnym drżeniem nawiedzam to dziedzictwo kultury i architektury kościelnej. Lękam się, czy podołam wszystkim zabiegom, które są potrzebne, żeby ta starożytna świątynia wróciła do swej pierwotnej świetności. Cieszę się, że takie dziedzictwo otrzymałem jako pierwszy Biskup Łowicki i że mogłem reaktywować Archikolegiacką Kapitułę Łęczycką, która tu została erygowana w połowie XII w. Cieszę się, że dziś Pan Bóg pozwolił czcigodnym kanonikom tak licznie przybyć na uroczystość jubileuszową i wyrażam radość, że mogę przy tej okazji instalować dwóch nowych kanoników, włączając ich w to dostojne gremium, które ma mnie wspierać w mej posłudze".

W homilii bp Orszulik powiedział m.in.: "Stojąc w świątyni tumskiej jesteśmy jakby na miejscu dwóch relikwii. Pierwsza i najważniejsza to złożona w tym ołtarzu cząstka kości św. Wojciecha. Tego Wojciecha, który przechodził przez Łęczycę udając się na dwór Bolesława Chrobrego, a stamtąd na misje do Prusów. Jak mówi tradycja, on właśnie założył tu klasztor benedyktyński. I dlatego pod posadzką tej świątyni znajdują się jakby relikwie tego klasztoru, w którym przebywał św. Wojciech" . Biskup Łowicki nazwał Archikolegiatę "wielkim skarbem, świadkiem wydarzeń ważnych dla Kościoła i państwa polskiego, którego tajemnice przypada zgłębiać nam, ludziom XXI w.".

"Niechaj tu przybywają pielgrzymi, turyści - zachęcał na zakończenie homilii bp Orszulik - niech poznają korzenie kultury sakralnej, chrześcijaństwa i życia religijnego poprzednich pokoleń, zaczynając od roku chrztu Polski. Jan Paweł II przypomina nam, że naród, który nie sięga do swoich korzeni i ich nie pielęgnuje, schodzi do rzędu plemienia. Proszę bardzo władze rządowe, wojewódzkie i samorządowe, aby dołożono starań, żeby ta świątynia stopniowo odzyskiwała swój blask i by tętniła życiem, licznymi pielgrzymami, którzy będą chcieli modlić się przed relikwiami św. Wojciecha".

W drugiej części uroczystości odbył się wykład prof. dr. hab. Zygmunta Świechowskiego i promocja jego nowej książki pt. Architektura romańska w Polsce. Można było także zwiedzać archikolegiatę i zapoznać się z przebiegiem aktualnych prac konserwatorsko-budowlanych. Jak powiedział Niedzieli Łowickiej proboszcz ks. Paweł Olszewski w ostatnim roku oczyszczono i zakonserwowano 80% powierzchni zewnętrznej ścian, położono nowe fugi, wymieniono wszystkie okna, łącznie z nawą główną, rynny i spady rynnowe oraz poprawiono dach. Poprowadzono izolację pionową fundamentów, odwodniono teren wokół archikoelgiaty, osuszono jej mury. Kontynuowane są prace przy konserwacji wieży północnej, rozpoczęto także prace przy wieży południowej. Oczyszczono i zakonserwowano również zabytkowy mur wokół Archikolegiaty, obsadzono nową bramę główną i furty, a mur przykryto dachówką. Trwa także konsekracja kruchty: zerwano stary dach, zmieniono obelkowanie. Konserwowane są również takie zabytki, jak kamienna rzeźba Pantokratora i epitafia nagrobne. W Archikolegiacie wciąż trwają badania archeologiczne, dokumentujące wszystko, co znajduje się w świątyni i na zewnątrz.

Ks. Olszewski serdecznie zaprasza wszystkich wiernych, pragnących nawiedzić Archikolegiatę, w której codziennie odbywa się normalna służba liturgiczna i odprawiane są Msze św. niedzielne, jak w każdym kościele parafialnym. Do turystów zwraca się z prośbą o zwiedzanie Archikolegiaty - obiektu sakralnego, w sposób piękny i godny, ze zrozumieniem, iż jest to Dom Boży.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2001-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Co z postem w Wielką Sobotę?

Niedziela łowicka 15/2004

[ TEMATY ]

post

Wielka Sobota

monticellllo/pl.fotolia.com

Coraz częściej spotykam się z pytaniem, co z postem w Wielką Sobotę? Obowiązuje czy też nie? O poście znajdujemy liczne wypowiedzi na kartach Pisma Świętego. Chcąc zrozumieć jego znaczenie wypada powołać się na dwie, które padają z ust Pana Jezusa i przytoczone są w Ewangeliach.

Pierwszą przytacza św. Marek (Mk 9,14-29). Po cudownym przemienieniu na Górze Tabor, Jezus zstępuje z niej wraz z Piotrem, Jakubem i Janem, i spotyka pozostałych Apostołów oraz - pośród tłumów - ojca z synem opętanym przez szatana. Apostołowie są zmartwieni, bo chcieli uwolnić chłopca od szatana, ale ten ich nie usłuchał. Gdy już zostają sami, pytają Chrystusa, dlaczego nie mogli uwolnić chłopca od szatana? Usłyszeli wówczas znamienną odpowiedź: „Ten rodzaj zwycięża się tylko przez modlitwę i post”.
Drugi tekst zawarty jest w Ewangelii św. Łukasza (5,33-35). Opisuje rozmowę Pana Jezusa z faryzeuszami oraz z uczonymi w Piśmie na uczcie u Lewiego. Owi nauczyciele dziwią się, czemu uczniowie Jezusa nie poszczą. Odpowiada im wówczas Pan Jezus „Czy możecie gości weselnych nakłonić do postu, dopóki pan młody jest z nimi? Lecz przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, wtedy, w owe dni, będą pościć”

CZYTAJ DALEJ

Całun Turyński – badania naukowe potwierdzają, że nie został wyprodukowany

2024-03-28 22:00

[ TEMATY ]

całun turyński

Adobe.Stock

Całun Turyński

Całun Turyński

W Turynie we Włoszech zachowało się prześcieradło, w które według tradycji owinięto ciało zmarłego Jezusa - Święty Całun. W ostatnich latach tkanina ta została poddana licznym, nowym badaniom naukowym. Rozmawialiśmy o tym z prof. Emanuelą Marinelli, autorką wielu książek na temat Całunu - niedawno we Włoszech ukazała się publikacja „Via Sindonis” (Wydawnictwo Ares), napisana wspólnie z teologiem ks. Domenico Repice.

- Czy może pani profesor wyjaśnić tytuł swojej nowej książki „Via Sindonis”?

CZYTAJ DALEJ

Nuncjusz Apostolski w Wielki Czwartek: Każdy dobry uczynek względem drugiego człowieka jest posługą mycia nóg

2024-03-29 08:56

[ TEMATY ]

nuncjusz

Wielki Czwartek

Nuncjusz Apostolski

Episkopat news

Każdy dobry uczynek względem drugiego człowieka - zwłaszcza cierpiącego i tego, który nie cieszy się wielkim poważaniem - jest posługą mycia nóg. Do tego właśnie wzywa nas Pan: uniżyć się, nauczyć się pokory i odwagi dobroci - mówił Nuncjusz Apostolski w Polsce abp Antonio Guido Filipazzi w homilii Mszy św. Wieczerzy Pańskiej, której przewodniczył w Sanktuarium Narodowym św. Andrzeja Boboli w Warszawie.

Nuncjusz Apostolski przypomniał, że Mszą św. Wieczerzy Pańskiej rozpoczyna się święte Triduum Paschalne. „Na początku świętego Triduum prośmy przede wszystkim o łaskę głębokiego poruszenia serc wielkością tajemnic, które są celebrowane w tych dniach. Prośmy o łaskę przeżycia tych tajemnic dogłębnie i duchowo, a nie szybko i powierzchownie” - zaznaczył.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję