Reklama

Kościół

Rodzina - raport KAI

Duszpasterstwo rodzin jest jednym z priorytetów Kościoła w Polsce. W pracę tę zaangażowani są nie tylko duchowni, ale też świeccy instruktorzy różnych dziedzin – zwłaszcza psychologii i medycyny – oraz setki doradców życia rodzinnego pracujących na co dzień we wszystkich polskich diecezjach. Publikujemy fragment raportu przygotowanego z okazji 25 - lecia Katolickiej Agencji Informacyjnej. Raport dotyczy głównych kierunków działalności Kościoła katolickiego w Polsce.

[ TEMATY ]

rodzina

Fotoluminate LLC/fotolia.com

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Duszpasterstwo rodzin obejmuje bardzo szerokie spektrum osób: od narzeczonych przygotowujących się do małżeństwa, poprzez pary o różnym stażu, małżeństwa bezdzietne, rodziny z osobami uzależnionymi, rozbite aż po osoby żyjące w związkach niesakramentalnych.

– Radę ds. Rodziny bez wahania mogę zaliczyć do jednych z ważniejszych w ramach struktury Episkopatu – mówi przewodniczący tego gremium bp Wiesław Śmigiel. Tłumaczy, że działalność rady dotyka spraw najważniejszych dla życia religijnego, dla Kościoła i dla kondycji państwa: „Polskie rodziny potrzebują pomocy, gdyż różne negatywne, antyrodzinne tendencje obecne są w świecie, nie oszczędzają i Polski”.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Struktura duszpasterstwa

Główną osobą odpowiedzialną za duszpasterstwo rodzin na poziomie diecezji jest biskup. Do jego zadań należy m.in. zapewnienie ludzi i środków do wypełniania tego zadania. Biskup powołuje też Wydział Duszpasterstwa Rodzin, którym kieruje diecezjalny duszpasterz rodzin we współpracy z diecezjalnym doradcą życia rodzinnego.

Zadania duszpasterza obejmują wiele różnych działań, m.in. dba on o odpowiednią liczb parafialnych poradni rodzinnych z kompetentną kadrą doradców i odpowiada za organizowanie szkolenia dla przyszłych pracowników duszpasterstwa, zwłaszcza doradców życia rodzinnego. Diecezjalny duszpasterz rodzin odpowiada też za przygotowanie kursów przedmałżeńskich i propaguje rekolekcje dla małżonków i rodzin.

Diecezjalny duszpasterz rodzin czuwa także nad rozwojem placówek działających na jego terenie, takich jak domy samotnej matki, Katolicki Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy, Specjalistyczna Poradnia Rodzinna i Telefon Zaufania. Współpracuje ponadto z ruchami i organizacjami rodzinnymi w diecezji.

Za podejmowanie inicjatyw i opracowywanie materiałów duszpasterskich odpowiada Rada KEP ds. Rodziny. Rolę biura rady pełni Krajowy Ośrodek Duszpasterstwa Rodzin. W celu lepszego poznania problemów poszczególnych diecezji i skoordynowania działań ogniw duszpasterstwa rodzin organizowane są corocznie spotkania rejonowe. Oprócz tego dwa razy w roku odbywają się sesje (wiosenna i jesienna) duszpasterstwa rodzin, w których uczestniczą wszyscy diecezjalni duszpasterze rodzin i diecezjalni doradcy życia rodzinnego.

Reklama

Siła świeckich

Warto podkreślić, że osobami realizującymi wiele działań związanych z duszpasterstwem rodzin są głównie osoby świeckie, które na zasadach wolontariatu poświęcają swój czas zgłaszającym się do poradni parafialnych, działających praktycznie w każdej wspólnocie. Często są to osoby, które uzyskały wykształcenie szczególnie predestynujące je do zaangażowania w poradniach czy kursach przygotowujących do małżeństwa: psychologowie, lekarze, terapeuci. Zdobyciu lub pogłębieniu fachowej wiedzy służy studium życia rodzinnego, za które odpowiada biskup diecezjalny. Obecnie w działalność duszpasterstwa rodzin zaangażowanych jest w Polsce kilka tysięcy świeckich. Będzie ich z pewnością jeszcze więcej, bowiem w ostatnich latach Kościół coraz częściej mówi o rosnącej potrzebie ich udziału w duszpasterstwie rodzin. Wielką siłą Kościoła są ruchy i stowarzyszenia katolickie wyspecjalizowane w pracy na rzecz rodziny. Wśród nich warto wymienić: Przymierze Rodzin, Equipes Notre-Dame, Wspólnotę Emmanuel, Ruch Szensztacki, Domowy Kościół czy Spotkania Małżeńskie. To ostatnie stowarzyszenie, które w tym roku obchodziło 40-lecie działalności, jest prawdziwym fenomenem obecnym już szeroko poza granicami Polski. Opracowane przez założycieli, Irenę i Jerzego Grzybowskich, zasady dialogu, oparcie wszystkich form pracy na świadectwie codziennego życia oraz podstawach psychologii komunikacji, uczyniło Spotkania czytelną drogą miłości zarówno dla małżeństw wierzących i praktykujących, jak i tych, którym do Kościoła nie po drodze. Stowarzyszenie co roku prowadzi ok. 100 warsztatów rekolekcyjnych dla coraz to nowych małżeństw i ok. 40 serii Wieczorów dla Zakochanych i Rekolekcji dla Narzeczonych.

Reklama

Przygotowanie do małżeństwa

Trwają prace nad nowym dyrektorium duszpasterstwa rodzin. Obecnie obowiązujące pochodzi z roku 2003. Przygotowywane dyrektorium zajmie się m.in. odnowionym sposobem prowadzenia przygotowań do sakramentu małżeństwa. – Jest to konieczne, bo problemów w tej dziedzinie jest mnóstwo – przyznaje bp Śmigiel. – Po pierwsze zdajemy sobie sprawę, że bardzo wiele małżeństw nie wytrzymuje próby czasu, bo nie jest w stanie rozwiązywać stojących przed nimi problemów. Dlatego tak wiele małżeństw się rozpada – zaznacza duchowny, dodając, że plaga rozwodów, która dotknęła Zachód, przeniosła się także do Polski. Obecnie dotyczy co trzeciego małżeństwa.

Ważna jest także umiejętność realistycznego spojrzenia przez narzeczonych na przyszłe małżeństwo – w perspektywie całego życia we dwoje. Ks. Przemysław Drąg, dyrektor Krajowego Ośrodka Duszpasterstwa Rodzin, podkreśla, że na realizację czeka idea Pawła VI, który postulował większy udział małżeństw o różnym stażu w duszpasterstwie rodzin. Chodzi o to, by pary takie dzieliły się z narzeczonymi i małżeństwami swoimi doświadczeniami – radosnymi, ale i trudnymi. Dyrektor KODR przyznaje, że Kościół w Polsce jeszcze do niedawna nie doceniał rangi tego postulatu. – Nie chodzi tu o małżeństwa zaangażowane w różnych ruchach, a więc jakoś już ukształtowane, ale o to, by trochę swojego czasu oddały innym zwykłe małżeństwa, służąc rozmową, podpowiedzią, poradą – tłumaczy ks. Drąg.

Poradnie rodzinne

W wielu parafiach działa Parafialna Poradnia Rodzinna, którą powołuje proboszcz w porozumieniu z kurialnym Wydziałem Duszpasterstwa Rodzin. Niekiedy jedna poradnia służy kilku parafiom. Zadaniem poradni jest nauczanie zasad odpowiedzialnego rodzicielstwa, ale także pomaganie w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych i problemów wychowawczych.

Reklama

– To z rodziny człowiek wynosi wzorce na całe życie, w związku z tym nie może być oderwanego duszpasterstwa dzieci, młodzieży, mężczyzn czy kobiet – te wysiłki powinny być zawsze skorelowane z rodziną – zaznacza bp Śmigiel. Dlatego uważa, że np. pierwsza komunia dziecka powinna być okazją do formowania całej rodziny. A także, że w każdej parafii należy zadbać o ich formację i pogłębienie religijności oraz rozumienie sakramentu i życia wspólnotowego.

Warto wspomnieć, że w ramach przygotowania nowego „ratio studiorum” dla seminariów w Polsce, opracowywany jest schemat nowego przedmiotu poświęconego wyłącznie rodzinie. Przedmiot ten będzie prowadzony w każdym polskim seminarium i ma pomóc klerykom w zrozumieniu znaczenia rodziny i jej rangi. – Myślę, że będzie to element wypełniania dziedzictwa Jana Pawła II – mówi ks. Drąg.

Pomoc rodzinom w sytuacjach szczególnych

Kościół w Polsce obejmuje działalnością duszpasterską, ale też pomocą psychologiczną czy prawną rodziny znajdujące się w sytuacjach szczególnych. I tak np. w związku z coraz większą liczbą małżeństw bezdzietnych osoby dotknięte takim doświadczeniem mogą liczyć na pomoc ze strony katolickich ośrodków opiekuńczo-adopcyjnych, włącznie ze wsparciem w osiągnięciu statusu rodziny adopcyjnej.

Jednym z kluczowych wyzwań jest dla Kościoła wzrastająca liczba rozpadających się małżeństw. W konsekwencji sporo osób żyje w separacji, nie zawierając następnych związków, bądź porzucone przez współmałżonka żyją samotnie z poczuciem krzywdy. Często osoby te obarczone są troską wychowawczą o potomstwo. Szczególną kategorią są z pewnością dzieci z takich związków. Duszpasterstwo rodzin stara się objąć wszystkie te przypadki.

Reklama

„Wysiłek podejmowany przez duszpasterzy, by tym młodym ludziom, na długo przed ślubem, pomóc zrozumieć podstawowe obowiązki małżeńsko-rodzinne, może zapobiec niejednej tragedii małżeńskiej i rodzinnej” – głosi Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin. Zaleca ono, by małżeństwa żyjące w formalnej czy faktycznej separacji oraz osoby porzucone były znane duszpasterzowi. Chodzi o to, by wprowadzać je do grup parafialnych (takich jak Żywy Różaniec czy zespoły charytatywne), umożliwiając im znalezienie wsparcia przez świadectwo życia innych i pomoc potrzebującym.

Dzieci z takich małżeństw Kościół obejmuje nie tylko opieką duchową, ale często także materialną. Uczestniczą one w organizowanych przez parafie wyjazdy podczas ferii czy letnich wakacji. Wszystko to ma służyć ich prawidłowemu rozwojowi – psychicznemu i fizycznemu – pomimo zranień i braku odpowiedniej opieki ze strony najbliższych.

Kościół zaleca częstsze kontaktowanie się duszpasterzy z rodzinami, w których żyją osoby niepełnosprawne. Chodzi nie tylko o podtrzymywanie ich na duchu, ale też pomoc w zorganizowaniu systemowego wsparcia (także poprzez odpowiednie stowarzyszenia, fundacje czy środowiska wolontariatu) oraz wskazanie możliwości uzyskania pomocy materialnej, medycznej czy psychologicznej.

Kościół w różnorodny i coraz bardziej wyspecjalizowany sposób stara się wspierać także rodziny z osobami uzależnionymi, z osobami w podeszłym wieku czy też wdowy, wdowców i osoby samotne.

Związki niesakramentalne

Osobną grupą są osoby żyjące w związkach niesakramentalnych. W ostatnim latach, głównie za sprawą adhortacji papieża Franciszka „Amoris laetitia”, mogą cieszyć się one coraz większym zainteresowaniem duszpasterskim Kościoła. Bp Śmigiel uważa, że skoro liczba takich związków wciąż wzrasta, to Kościół musi o nie zadbać, aby ludzie ci nie czuli się wykluczeni. – Chodzi o to, aby szukać dla nich jakiejś ścieżki we wspólnocie Kościoła. I to pomimo trudnej sytuacji, w jakiej się znaleźli, często nawet niepokonalnej – podkreślił.

Reklama

Ważnym krokiem na rzecz wzmocnienia duszpasterskiej troski o osoby żyjące w takich związkach stało się przyjęcie w czerwcu przez Episkopat „Wytycznych pastoralnych do adhortacji «Amoris laetitia»”. Biskupi podkreślają potrzebę służby narzeczonym, małżonkom i rodzinom oraz osobom żyjącym w związkach nieregularnych wedle proponowanych przez papieża Franciszka kryteriów duszpasterskich, jakimi są: przyjęcie, towarzyszenie, rozeznawanie i integracja. Dokument nie podejmuje kwestii komunii św. dla osób żyjących w związkach niesakramentalnych.

–Towarzyszenie polega na tym, że idziemy razem z tymi ludźmi, prowadząc ich, na ile to możliwe, do nawrócenia. Mają oni, po pierwsze, odkryć swoją sytuację, tzn. muszą uświadomić sobie, że są w sytuacji nieprawidłowej, muszą sobie zdać sprawę z powagi sytuacji, w jakiej się znaleźli – wskazuje szef Rady KEP ds. Rodziny.

Z kolei zdaniem ks. Drąga wytyczne Episkopatu do adhortacji „Amoris laetitia” zapraszają wszystkich – duszpasterzy i świeckich – do wielkiej pokory, a duchownych do duszpasterskiego nawrócenia. Trzeba bowiem przełamać duszpasterskie skostnienie i wychodzić do ludzi, także tych żyjących w związkach niesakramentalnych.

Zdaniem ks. Drąga znaczenie „Wytycznych” polega m.in. na wezwaniu do duszpasterstwa prowadzonego w bardziej pokornym stylu. – Oto stajemy przed wiernymi nie jako ci, którzy znają odpowiedzi na wszystkie pytania, ale jako ci, którzy chcą iść wspólną drogą na spotkanie Jezusa Chrystusa i nieść Go innym – podkreśla duchowny.

Konieczny nowy styl

Dyrektor KODR twierdzi, że z „Wytycznych” wynika konieczność zrewidowania przez Kościół w Polsce niektórych prowadzonych dotąd działań. Choć bowiem struktura duszpasterstwa jest dobra, to jednak nastąpiło w nim, jak ocenił, „pewne skostnienie”. Dlatego Kościół powinien zastanowić się, co może zrobić, aby być bliżej ludzi, do których został posłany, np. prowadząc kursy przedmałżeńskie. – Aby np. u narzeczonego czy narzeczonej nie budzić skojarzenia, że chodziło tylko o zaliczenie kolejnego egzaminu czy uzyskania papieru, ale że naprawdę było to spotkanie z ludźmi, którzy wierzą i pozwolili im spotkać Chrystusa – tłumaczy duchowny.

Reklama

Zauważa też, że bardzo ważna jest umiejętność przejścia duszpasterzy od pracy z wielką liczbą wiernych do działań w skali „jeden do jeden”. – Oczywiście to jest trudne, niemniej chodzi o bliskość duszpasterzy, którzy powinni starać się dotrzeć do każdego człowieka – wskazuje duchowny.

Jednym z wyzwań dla Kościoła w Polsce jest niewątpliwie upowszechnienie teologii ciała opracowanej przez Jana Pawła II na podstawie kilkudziesięcioletnich doświadczeń pracy z narzeczonymi i małżeństwami. Podczas I Krajowego Forum Inicjatyw na rzecz Małżeństwa i Rodziny, które odbyło się w ub.r. w Gnieźnie, mówił o tym ks. Przemysław Kwiatkowski. – Bardzo potrzeba katechezy na temat ludzkiej miłości. Dziś, kiedy kradnie się seksualność, kiedy kradnie się nam miłość, małżeństwo, my patrzymy i czekamy. Czy mówimy o teologii ciała? To jest pytanie na dziś. Jak o teologii ciała mówić i jak ją przekazywać na każdym etapie ludzkiego życia, bo teologia ciała zna wszystkie pory roku, dotyczy i trwa przez całe życie – wskazywał rektor gnieźnieńskiego PWSD, wykładowca Instytutu Jana Pawła II w Rzymie.

Obecnie przy współpracy KODR powstaje nowe Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin Kościoła w Polsce. Będzie ono mocno oparte na „Amoris laetitia”, ale znajdą się w nim wszystkie cenne elementy z tego, co udało się w Polsce wypracować, głównie dzięki Karolowi Wojtyle i jego licznym współpracownikom, w tym dr Półtawskiej. Chodzi m.in. o to, by parafia stała się wspólnotą, w której wszyscy czują się dobrze.

Zdaniem ks. Drąga prace nad nowym dyrektorium będą postępować szybko, gdyż duszpasterze rodzin oczekują konkretnego instrumentu, uwzględniającego wskazania adhortacji Franciszka. Prace te będą prowadzone pod kierunkiem przewodniczącego Rady ds. Rodziny bp. Wiesława Śmigla.

2018-12-05 07:46

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Depo: Kościół nie może przestać głosić prawdy o rodzinie

[ TEMATY ]

rodzina

abp Wacław Depo

BOŻENA SZTAJNER

„Kościół jest naszym domem. Stanowimy rodzinę Boga odkąd Syn Boży stał się człowiekiem i streścił w sobie biografię każdego człowieka”.- mówił do wiernych i rodzin abp Wacław Depo metropolita częstochowski, który 30 grudnia przewodniczył Mszy św. w archikatedrze Świętej Rodziny w Częstochowie.

CZYTAJ DALEJ

Przez krzyż idzie się do zmartwychwstania. Innej drogi nie ma – rozważania ks. Popiełuszki

2024-03-27 20:38

[ TEMATY ]

ks. Jerzy Popiełuszko

homilia

ks. Popiełuszko

Muzeum ks. Jerzego Popiełuszki/40rocznica.popieluszko.net.pl

- Przez krzyż idzie się do zmartwychwstania. Innej drogi nie ma - to słowa wypowiedziane przez ks. Jerzego Popiełuszkę 6 września 1982 r. podczas Mszy św. w intencji Ojczyzny w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie. Stanowią one fragment rozważań proponowanych przez Sanktuarium Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki w piątym tygodniu programu „osobistej i społecznej duchowej przemiany”, który można podjąć w roku obchodów 40-lecia śmierci kapłana. Każdego dnia od 28 lutego do 9 listopada o godz. 21. przy grobie Błogosławionego odbywa się modlitwa o wolność od lęku i nienawiści oraz w intencji Ojczyzny.

Publikujemy tekst rozważań:

CZYTAJ DALEJ

Wielki Czwartek we Wschowie z biskupem Tadeuszem

2024-03-28 22:04

[ TEMATY ]

Zielona Góra

fara Wschowa

Krystyna Pruchniewska

Wschowa

Wschowa

Liturgii Wieczerzy Pańskiej w kościele pw. św. Stanisława we Wschowie przewodniczył biskup diecezjalny Tadeusz Lityński.

Zapraszamy do obejrzenia fotogalerii p. Krystyny Pruchniewskiej:

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję