Nie jest jednak pierwszym papieżem-Niemcem w historii Kościoła. Powstaje pytanie i zarazem wątpliwość: którym z kolei? Oficjalne wyliczenie niemieckich papieży jest rzeczą dość problematyczną, ponieważ pojęcie „niemiecki”, szczególnie w okresie średniowiecza, trudno sprecyzować w sensie geograficznym. Do tzw. Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego należały bowiem wówczas nie tylko dzisiejsze Niemcy i Austria, lecz również Alzacja, Lotaryngia, Niderlandy i Południowy Tyrol. Także w odniesieniu do średniowiecza trudno mówić o poczuciu tożsamości narodowej w dzisiejszym tego słowa znaczeniu, zwłaszcza, że kwestia narodowości nie odgrywała w tych czasach tak istotnej roli jak dziś. Często od etnicznej przynależności ważniejsza była wtedy - dziedziczona po przodkach - wierność konkretnym dynastiom książąt bądź królów, czyli przynależność do danej monarchii. Kłopotem są też zmieniające się w historii granice Świętego Rzymskiego Cesarstwa Narodu Niemieckiego, a później państw niemieckich. W niniejszym artykule przyjmujemy, iż Benedykt XVI jest ósmym Niemcem na Stolicy Piotrowej.
Zanim przejdziemy do przedstawienia sylwetek poszczególnych papieży-Niemców należy nadmienić, iż czas, kiedy zasiadali oni na Stolicy Piotrowej, sięga końca X i I poł. XI wieku. Był to okres trwającego od końca IX wieku aż do II poł. XI stulecia kryzysu papiestwa. W Rzymie owładniętym przez anarchię istniało kilka rywalizujących ze sobą stronnictw, pragnących narzucić własnego kandydata na tron papieski. Poszczególni papieże w niewiarygodnie trudnych warunkach usiłowali utrzymać na powierzchni Piotrową barkę, pomimo przeciwnych wiatrów i wysokiej fali. Mimo wielu skandali, Kościół istniał nadal.
W tym okresie pierwszym Niemcem, który zasiadł na katedrze św. Piotra był Grzegorz V (996-999). Bruno (bo takie imię otrzymał na chrzcie) był synem księcia Karyntii i prawnukiem cesarza Ottona Wielkiego. Jako 24-letni młody kapłan pełnił na dworze Ottona III funkcję kapelana, kiedy ten, po śmierci Jana XV w Rawennie, przedstawił Bruna jako kandydata na papieża. 3 maja 996 r. został zaakceptowany w Rzymie i przyjął imię Grzegorza V.
Jeszcze tego samego roku papież ukoronował Ottona III na cesarza. Odtąd postrzegany był jako „saski papież”. Grzegorz V samodzielnie, aczkolwiek w porozumieniu z Ottonem, próbował przezwyciężyć rzymskie podziały partyjne, co spotkało się z buntem. Oto po wyjeździe cesarza z Rzymu, za sprawą wpływowej rodziny Krescencjuszy, doszło do przewrotu, podczas którego, przy tajnym poparciu Bizancjum, został wybrany grecki antypapież Jan XVI. Grzegorz V musiał ratować się ucieczką. Wkrótce na jego prośbę powrócił do Rzymu cesarz Otton III i w lutym 998 r. siłą osadził ponownie Grzegorza V na papieskim tronie. Uwięzionemu antypapieżowi obcięto język, nos i uszy. Tylko kilka miesięcy cieszył się papież Grzegorz V odzyskaniem swej stolicy, gdyż 18 lutego 999 r. zmarł na malarię w wieku 27 lat.
Warto wspomnieć, iż Grzegorz V jako pierwszy papież odważył się wydać interdykt: obłożył całą Francję klątwą kościelną, ponieważ król Robert II bez papieskiej dyspensy ożenił się z krewną czwartego stopnia. W ostatnim okresie swego pontyfikatu Papież poświęcił się reformie Kościoła w duchu opactwa Cluny.
Drugim Niemcem zasiadającym na Stolicy Piotrowej został papież Klemens II (1046-47). Był to już czas panowania cesarza Henryka III (1039-56), które miało doniosłe znacznie tak dla cesarstwa, jak i dla papiestwa. Henryk III, uważany jest za niewątpliwie najbardziej religijnego monarchę tego okresu, ale też najbardziej przejętego ideą władcy - pomazańca Bożego, odpowiedzialnego za cesarstwo i Kościół. Jego przekonanie o słuszności tej idei umacniała słabość papiestwa. Henryk dokonywał desygnacji biskupów i nadawał im urząd biskupi (inwestytura) nie tylko przez wręczenie pastorału, ale i pierścienia, choć był on symbolem zaślubin biskupa z jego Kościołem lokalnym. Zdecydowanie odrzucał dary i świadczenia z okazji inwestytury biskupów i opatów, uznając je za symonię.
Henryk III postawił sobie za cel położyć kres anarchii, szkodliwej dla porządku publicznego. Musiał przywrócić autorytet, którym potrafił posługiwać się Otto Wielki i udzielić pomocy Stolicy Apostolskiej w dokonaniu niezbędnych w Kościele reform, a nawet interweniować w Rzymie w sprawach religijnych. Pierwszym zadaniem cesarza było ukrócenie manipulacji możnych rodzin rzymskich przy wyborze papieży. A zadanie było niełatwe, gdyż w 1046 r. o tron papieski ubiegało się 3 kandydatów, popieranych przez poszczególne frakcje rzymskie. Dlatego też Henryk III na Synodzie zwołanym w Sutri (20 grudnia 1046 r.) zmusił do ustąpienia antypapieża Sylwestra III i oskarżonego o symonię Grzegorza VI, a na Synodzie w Rzymie (23-24 grudnia 1046 r.) - papieża Benedykta IX, powołując na papieski tron saksończyka Klemensa II. Biorąc też pod uwagę skandaliczną sprawę trzech papieży, wznowił dawne prawo Ottona I o udziale cesarza w wyborze papieża i doprowadził do wyboru na Stolicę Apostolską swoich kandydatów, biskupów niemieckich. Ściślej wiązał przez to papiestwo z cesarstwem, ale też lepiej zabezpieczał reformę. Nie wtrącał się w pełnienie urzędu kościelnego przez papieży.
Powołany przez Henryka III nowy papież Klemens II, jako Suidger, pochodził z saskiej rodziny szlacheckiej von Morsleben und Hornburg i był początkowo kanonikiem katedralnym w Halberstadt. W 1032 r. został kapelanem arcybiskupa Hermana z Bremy a od 1040 r. - biskupem Bambergu. W roku 1046 (24 grudnia), na prośbę Odilona, opata z Cluny, oraz za zgodą kleru i ludu został przez Henryka III wyniesiony na tron papieski. Klemens II w dowód wdzięczności natychmiast (25 grudnia 1046 r.) w Rzymie ukoronował Henryka (wraz z małżonką Agnieszką) na cesarza. Pontyfikat Klemensa II stał się w dziejach papiestwa początkiem lepszych czasów. Zajął się on gorliwie pracami nad reformą Kościoła. Zaangażował się w zwalczanie symonii i popieranie reform cluniackich. Wraz z cesarzem Henrykiem III odbył podróż po Italii i prawdopodobnie wybrał się następnie do Niemiec, lecz 10 października 1047 r. zmarł w drodze w opactwie św. Tomasza koło Pesaro. Ponieważ był jednocześnie biskupem Bambergu, jego ciało sprowadzono do Niemiec i pochowano w kościele katedralnym. Warto dodać, iż od pontyfikatu Klemensa II aż do XV wieku żaden papież nie splamił Stolicy Apostolskiej osobistym życiem.

cdn.