Akademickie tradycje

W Toruniu, mieście słynącym z dobrej tradycji akademickiej, gdzie 7 czerwca 1999 r. Ojciec Święty Jan Paweł II spotkał się z przedstawicielami 200 wyższych uczelni polskich, zaś 23 listopada 2004 r. otrzymał tytuł doctora honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, nie mogło zabraknąć głębszej refleksji nad różnorodnymi wątkami twórczości i nauczania Karola Wojtyły w zakresie filozofii, etyki, teologii, także literatury i poezji. Pięć lat temu inicjatywę tę podjął toruński zespół szkół Gimnazjum i Liceum Akademickie, kształcący pod patronatem UMK uczniów szczególnie uzdolnionych. Zapoczątkowano cykl konferencji, upamiętniających kolejne rocznice wizyty Papieża Polaka w Toruniu.
„W pierwszą rocznicę pobytu Ojca Świętego w Toruniu wmurowano okolicznościową tablicę przy wejściu do auli UMK i postawiono pomnik Jana Pawła II przy katedrze Świętych Janów. Drugą rocznicę (i następne) postanowiliśmy upamiętniać inaczej - poprzez zorganizowanie w Gimnazjum Akademickim w Toruniu konferencji dla młodzieży, poświęconych nauczaniu Jana Pawła II, w którym jest obecne filozoficzne pytanie Karola Wojtyły o prawdę i sens bycia człowieka we wszechświecie” - pisze Jadwiga Magryta-Łapicz w tekście Lekcje papieskie. Pięć lat obcowania z myślą Jana Pawła II, suplemencie do tegorocznej, piątej już publikacji z serii wydawniczej Biblioteki Gimnazjum i Liceum Akademickiego.
Młodzież gimnazjalna, licealna i akademicka od 5 lat kontynuuje ideę poszukiwania prawdy, wyznaczoną przez Jana Pawła II. Uroczyste konferencje związane z datą 7 czerwca, odbywające się pod honorowym patronatem biskupa toruńskiego Andrzeja Suskiego i starannie przygotowywane przez grono pedagogów szkół średnich oraz wykładowców UMK, stanowią końcowy efekt odnawianego co rok kilkumiesięcznego wysiłku intelektualnego młodych ludzi.

Podążając za myślą papieską

Konferencje przebiegają według wykształconego już scenariusza, na który składa się m.in. cykl wykładów odbywających się zwykle jesienią i zimą, skoncentrowanych na określonym wątku myśli papieskiej. Młodzież (w wieku od 9 do 23 lat) bierze następnie udział w konkursie literackim, a najlepsze prace zostają opublikowane w specjalnie wydanej z tej okazji książce. Dotychczas ukazały się cztery pozycje w serii wydawniczej Biblioteki GiLA, związane z nauczaniem papieskim: Młodzi wobec encykliki „Fides et ratio” pod red. prof. Mariana Grabowskiego (2001 r.); Przez słowa do Słowa pod red. dr. hab. Bogdana Burdzieja (2002 r.); Dar miłości w nauczaniu Jana Pawła II. Mężczyzną i kobietą stworzył ich... pod red. prof. Mariana Grabowskiego (2003 r.) oraz Bogactwo miłosierdzia w kontekście nauczania Jana Pawła II pod red. prof. Zofii Mocarskiej-Tycowej (2004 r.). Gotowa jest już tegoroczna publikacja, zatytułowana Posłannictwo sztuki w nauczaniu Jana Pawła II, pod red. prof. Andrzeja Wojciechowskiego, która oficjalnie zostanie zaprezentowana 7 czerwca br.
Tematem rozważań w pierwszym tomiku stała się przewodnia myśl encykliki Fides et ratio: „Wiara i rozum to dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy”. We wstępie prof. M. Grabowski napisał wtedy m. in.: „Oto w niezwykle nieprzychylnym środowisku duchowym, jakim jest nasza kultura, w której pleni się relatywizm zarówno praktyczny, jak i teoretyczny, młodzi ludzie dają świadectwo wiary w prawdę. Czytelnik (...) natknie się na błogosławioną prostotę widzenia, której udaje się dostrzec prawdę, bo nie brnie w zbędną komplikację, jaka u człowieka dojrzałego bierze się z fałszywej akceptacji kompromisów moralnych i zgody na nieprawdę wygodną życiowo”.
Następna książka poświęcona była Karolowi Wojtyle jako papieżowi i poecie. Poprzedził ją cykl wykładów dla młodzieży, prowadzonych przez dr. hab. B. Burdzieja z Instytutu Literatury Polskiej UMK. W konkursie literackim zaproponowano uczestnikom rozwinięcie jednego z sześciu tematów, opartych na cytatach z utworów K. Wojtyły. W efekcie powstała publikacja złożona z kilkunastu wypowiedzi eseistycznych i wierszy.
Motywem konferencji w 2003 r. było nauczanie Jana Pawła II, poświęcone miłości chrześcijańskiej oraz relacjom między kobietą a mężczyzną. Po cyklu wykładów prof. M. Grabowskiego z Wydziału Teologicznego UMK młodzi ludzie zmierzyli się w konkursie literackim z jednym z pięciu przedstawionych im tematów. Mogli m.in. skomentować słowa św. Pawła: „Miłość (...) nie dopuszcza się bezwstydu” (na podstawie analizy bezwstydu podjętej w Miłości i odpowiedzialności); zinterpretować słowa Papieża: „Sam rdzeń wyboru osoby musi być osobowy, a nie seksualny”; podzielić się swoimi refleksjami po lekturze dramatu Przed sklepem jubilera oraz zaprezentować własną twórczość poetycką, inspirowaną odpowiednim aspektem filozofii Karola Wojtyły. Atrakcyjne dla młodzieży zagadnienia spotkały się z żywym zainteresowaniem. Spośród wielu nadesłanych prac (także spoza Torunia) do druku wybrano 26 przemyśleń.
Zgłoszenia do ubiegłorocznego konkursu również wykroczyły daleko poza granice regionu. Konferencja, przebiegająca pod hasłem Bogactwo miłosierdzia w kontekście nauczania Jana Pawła II, zaowocowała publikacją zawierającą eseje, rozprawki, dzienniki wolontariuszy, a także wiersze, opowiadania i modlitwy. Odnaleźć w niej można teksty szczególnie poruszające autentyzmem, bo wynikające z osobistych doświadczeń, przemyśleń i czynnego zaangażowania w pracę charytatywną.
Tegoroczną konferencję poprzedził cykl wykładów wygłoszonych na przełomie grudnia i stycznia 2004/05. Inspiratorem i autorem doboru tematów był o. Krzysztof Dorosz SI. W konkursie literackim młodzież miała możliwość wypowiedzenia się na jeden z proponowanych tematów: Mowa sztuki, Czy Jan Paweł II inspiruje artystów, Medytacje nad Tryptykiem Rzymskim Jana Pawła II, Sztuka jako ścieżka prowadząca do Boga, Sztuka jako terapia.
Szatę graficzną wyżej omówionych publikacji stanowią prace plastyczne o tematyce religijnej, wykonane przez młodzież szkolną GiLA, natomiast autorami ilustracji ubiegłorocznej książki byli podopieczni Pracowni Rozwijania Twórczości Osób Niepełnosprawnych przy Instytucie Pedagogiki UMK.

On z nami pozostanie

Konferencje czerwcowe, będące połączeniem finału konkursu z rozdaniem nagród, mają zawsze ciekawą oprawę artystyczną. Towarzyszą im zwykle przygotowane przez młodzież minispektakle teatralne, happeningi, występy muzyczne oraz wystawy prac plastycznych i fotograficznych. Nieodłącznym symbolem obecności Jana Pawła II podczas rocznicowych spotkań jest fotel papieski ze złożoną nań przez młodzież pąsową różą.
Obcowanie z myślą Jana Pawła II to znakomita forma wprowadzania młodych ludzi w przesłanie nauczania papieskiego, wydobywająca - jak się okazuje - pokłady młodzieńczej wrażliwości, talentu literackiego i ukierunkowania na dobro w ludzkim działaniu. Toruńska inicjatywa zaistniała i znajduje kontynuację dzięki wsparciu dyrektora Szkoły dr. Jerzego Wieczorka oraz zaangażowaniu grona nieszczędzących trudu pedagogów - polonistów: Jadwigi Magryty-Łapicz, Agnieszki Grzelak, Edyty Bugaj-Brauze i Izabeli Deptuły, a także katechetów - ojców jezuitów, którzy wchodzili kolejno w skład komisji konkursowej i zespołu redakcyjnego poszczególnych edycji. Stronie artystycznej patronują: Magdalena Cynk-Mikołajewska (muzyka) i Roman Rok (plastyka). Pomocą informatyczną służy Jadwiga Roguska.
We wspomnianej wyżej najnowszej publikacji papieskiej z serii Biblioteki GiLA Posłannictwo sztuki w nauczaniu Jana Pawła II Jadwiga Magryta-Łapicz zastanawia się „Czy słowa Ojca Świętego trafiają do młodych? Czy będą pamiętane po Jego Odejściu?”. Dalej otrzymujemy odpowiedź: „Po tym, jak setki tysięcy młodych ludzi wzięło udział w pożegnaniu Papieża, zaczęto mówić o pokoleniu Jana Pawła II, zaczęto zastanawiać się nad trwałością tego przebudzenia. Teksty zawarte w kolejnych naszych publikacjach świadczą o tym, że młodzi odkrywali swój własny sposób przebywania z wielką myślą, oswajania jej, a w końcu szukania dla niej miejsca w sobie. Są to wszystko kiełkujące symptomy uobecniania się…”.