Stary Cmentarz w Piotrkowie Tryb., zwany także piotrkowskimi Powązkami powstał na przełomie XVIII i XIX w., chociaż oficjalnie istnieje od 1830 r. Pierwsze pochówki miały miejsce w roku 1797, kiedy to przeniesiono uroczyście w tzw. czarnej procesji i pochowano we wspólnej mogile zwłoki dotychczas spoczywających w podziemiach kościoła Pijarów zmarłych zakonników, dobrodziejów zakonu, a nawet młodzieży szkolnej, zmarłej w czasie nauki i nie zabranej przez rodziny. Dla przykładu, w czasie trwającej w 1736 r. w Piotrkowie zarazy, zmarł i w podziemiach kościoła został pochowany Wojciech Korab Moszyński - chorąży sieradzki, a rok później mieszczanin piotrkowski, Piotr Szczuciński. Brak dokładnych informacji dotyczącej położenia wspólnej mogiły, nie pozwala obecnie na jej zlokalizowanie. Gdyby zachowały się księgi Zgromadzenia Pijarów, mielibyśmy spis pochowanych w podziemiach kościoła, przeniesionych następnie do wspólnego grobu, w tym również piotrkowskich mieszczan. Początkowo na tym cmentarzu grzebano ludzi biednych i zmarłych na cholerę, a od 1850 r. wszystkich zmarłych. W efekcie był wielokrotnie powiększany. W roku 1883 został na nowo uporządkowany i podzielony na kwatery. Na jego terenie znajduje się kaplica św. Adeli, wybudowana w 1873 r. przez Karola Burgharda dla uczczenia pamięci zmarłej żony. Jest to budowla prostokątna, neogotycka, z sygnaturką, murowana z czerwonej cegły. Wewnątrz znajduje się ołtarz z figurą Chrystusa Ukrzyżowanego dłuta Bolesława Syrewicza. Na terenie tego cmentarza w czasie najazdu szwedzkiego kwaterowały wojska szwedzkie, a 23 stycznia 1863 r., przy świeżej mogile Walentego Wosińskiego, został odczytany Manifest Rządu Narodowego o powstaniu. Stary Cmentarz w Piotrkowie Tryb. nie bez przyczyny nazywany jest piotrkowskimi Powązkami. Spoczywają bowiem na nim zasłużeni dla Kościoła i Ojczyzny obywatele. Wśród nich wymienić należy Augusta Steinke, nadwornego lekarza króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Ignacego Zagórskiego, nazywanego ojcem numizmatyki polskiej, Adama Trybusa, majora AK, cichociemnego, dowódcy Kedywu Okręgu Łódzkiego AK, Teklę Strzyżowską, fundatorkę schroniska dla inwalidów WP, czy Marcina Spornego, ostatniego oficera 4. Pułku Liniowego Czwartaków. Oprócz nich spoczywają: Józef Reyment, ojciec pisarza Władysława Reymonta, Stanisław Psarski, budowniczy kolejki wąskotorowej do Sulejowa, Florian Łagowski, autor prac naukowych, przyjaciel Stefana Żeromskiego, Franciszek Gnyp, artysta malarz, ułan "szwadronu łękawskiego". Na cmentarzu spoczywają także duchowni, a wśród nich: ks. Paweł Świątkowski, piotrkowski proboszcz, profesor Szkoły Kadetów w Kaliszu, ks. Ignacy Kasprzykowski, kanonik katedry kaliskiej, ks. Jan Jakubowski, proboszcz i dziekan piotrkowski oraz ksiądz obrządku unickiego - Ludwik Kaliński. Oprócz nich na cmentarzu spoczywają powstańcy i żołnierze, a wśród nich Ludwik Czyżewski, generał, obrońca pobliskich Gór Borowskich w 1939 r., Czesław Falkowski, legionista, Piotr Malczewski, pułkownik, dowódca kawalerii w powstaniu 1863 r. Na tym cmentarzu znajdują się także tablice symboliczne, jak np. Jana Orzechowskiego, kapitana lotnictwa, który zginął nad Celle oraz Henryka Kowalówki, pułkownika WP, który zginął w Poznaniu pod hitlerowskim toporem. Za wszystkich spoczywających na tym i innych cmentarzach - "Wieczny odpoczynek racz im dać Panie....".
Pomóż w rozwoju naszego portalu