Kolegiata Najświętszej Marii Panny na Ostrowiu Tumskim w Głogowie uchodzi w opiniach historyków za najstarszą z kolegiat na ziemiach polskich. Na Śląsku rangą ustępowała ona tylko katedrze wrocławskiej.
Świadek przeszłości
Kolegiata jest jednym z niezbyt licznych pomników dziedzictwa
przeszłości, które świadczą o pierwszych wiekach polskiej państwowości.
Badania archeologiczne odsłoniły we wnętrzu kolegiaty pozostałości
dwóch kościołów, z których starszy pochodzić może z okresu początków
państwa polskiego i być może o nim myślał Gall Anonim, kiedy opowiadając
o obronie Głogowa z 1109 r., w swoich kronikach zapisał fakt o wydarzeniu
liturgicznym: "odbywało się nabożeństwo ku czci św. Bartłomieja Apostoła,
gdy cesarz przebywał rzekę i cały lud w mieście słuchał wówczas Mszy
św.".
Drugą świątynię - jej pozostałości oglądać można w specjalnie
wybudowanej krypcie - kojarzy się z późnym okresem panowania Bolesława
Krzywoustego. Według XV-wiecznych źródeł książę lub komes głogowski
Wojsław, wspólnie z biskupem wrocławskim Heimonem, ufundowali około
roku 1120 przy istniejącym kościele kapitułę kolegiacką.
W XIII w. powstał trzeci kościół - późnoromańska bazylika,
której istotne fragmenty zachowały się do dziś. W jego murach pochowani
zostali fundatorzy - założyciel księstwa głogowskiego, piastowski
książę głogowski Konrad I i jego małżonka Salomea. W latach 1413-1466
kolegiata została gruntownie przebudowana. Dotrwała ona w tym kształcie
do końca ostatniej wojny.
Istniejące przy kolegiacie do 1810 r. zgromadzenie kanoników
wniosło wybitny wkład w rozwój kultury i szkolnictwa w Głogowie i
na Śląsku. Od czasów reformacji było ostoją w krzewieniu i zachowaniu
katolicyzmu. Kościół kolegiacki, zwany przez dawnych głogowian "Dom" (
katedra), stał się w ciągu wieków skarbnicą cennych dzieł sztuki.
W końcu II wojny światowej kolegiata została spalona,
jej skarby uległy zniszczeniu, w części zaginęły, a nieliczne ocalałe,
wywiezione zostały z Głogowa.
Dziedzictwo Głogowian
W drugiej połowie lat 80. ks. prał. Ryszard Dobrołowicz zadecydował
o odbudowie kolegiaty i wybudowaniu obok niej wielkiego ośrodka duszpasterstwa
chorych wraz z włoskim stowarzyszeniem życia apostolskiego Cichymi
Pracownikami Krzyża. Żeby dokonać niezbędnych zabezpieczeń rozchodzących
się murów, remontu wieży, a także postawienia części konstrukcji
stalowej pod dach, trzeba było uruchomić wiele finansowych środków.
Niemały w tym udział ma Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej. Odbudowę
w jej prawie 10-letniej historii wspomagały także na róże sposoby
organizacje samorządowe, wierni parafii kolegiackiej, mniejsze i
większe podmioty gospodarcze.
Wszystko to w skali wydatków i ostatecznego budżetu okazuje
się niewystarczające. Dlatego włączając się w tę ideę - w środowisku
redakcyjnym Radia Plus Głogów - powstał pomysł o nazwie "Kolegiata
u progu III Tysiąclecia", którego głównym celem miałaby być odbudowa
świadomości wśród mieszkańców Głogowa o odradzającym się kościele
- historycznym świadku. Być może w wielu przypadkach większość obecnych
mieszkańców Głogowa, tego dawnego historycznego grodu, nie uświadamia
sobie w pełni, jak wielki i cenny skarb jest ich dziedzictwem.
Od 19 do 21 czerwca (tj. dniach poprzedzających Uroczystość
Bożego Ciała) na antenie Radia Plus Głogów przez cały dzień emitowane
będą wypowiedzi i opinie naukowców badających historię kolegiaty,
wieczorem o godz. 20.05 prowadzony będzie także specjalny program "
Studio kolegiata" pod redakcją: red. Waldemara Hassa (Radio Plus
Głogów) i Antoniego Boka (Towarzystwo Ziemi Głogowskiej), gdzie podsumowane
zostaną tematy dnia i zacytowane fragmenty wcześniej emitowanych
wywiadów.
W uroczystość Bożego Ciała z dwóch miejsc wyruszą wspólne
procesje wszystkich parafii głogowskich i połączą się gwiaździście
w centralnym punkcie miasta, a następnie podążą w kierunku kolegiaty.
Procesji i Mszy św. przewodniczyć będzie
bp Adam Dyczkowski. Po jej zakończeniu, nawiązując do znaku
Wielkiego Jubileuszu mieszkańcy miasta przejdą przez drzwi kolegiaty
i obejrzą romańską kryptę zapoznając się także z faktycznym stanem
odbudowy.
Przy wyjściu z kolegiaty członkowie głogowskich wspólnot
Odnowy w Duchu Świętym będą rozprowadzać okolicznościową cegiełkę
z pamiątkową inskrypcją: "Historyczne przejście przez drzwi najstarszego
kościoła w Głogowie, w dniu 22 czerwca Roku Jubileuszowego 2000".
Zakup cegiełki o nominałach 5 zł, 10 zł i 20 zł stanie się okazją
do złożenia ofiary na odbudowę tego szczególnego zabytku.
Wieczorem przy historycznych murach o godz. 21.00 rozpocznie
się koncert Grzegorza Turnaua pod patronatem Prezydenta Miasta Głogowa
Zbigniewa Rybki.
* * *
Przy tej okazji pracownicy Radia Plus Głogów zachęcać będą też wszystkich mieszkańców Głogowa do złożenia podpisu pod wspólną petycją skierowaną do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego o materialne wsparcie idei odbudowy głogowskiej kolegiaty, a szczególnie pod słowami: "...odbudujmy wspólnie Kolegiatę - metrykę Głogowa, filaru pierwszego Królestwa Polskiego. Ocalmy dla narodowego dziedzictwa świadectwo chrześcijaństwa i polskości Śląska, a także ważny obiekt jego późniejszej kultury o europejskim wymiarze".
Pomóż w rozwoju naszego portalu