Uroczystość dziękczynna odbyła się w kaplicy pod wezwaniem świętego w poznańskim klerykacie księży filipinów.

Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski podkreślił w homilii, że kard. Newmana – filozofa i teologa – można śmiało zaliczyć do współczesnych doktorów Kościoła. „Jego dogłębne, systematyczne i mozolne poszukiwanie prawdy stanowiło bezkompromisowe wyzwanie dla czasów jemu współczesnych i będzie dalej takim wyzwaniem dla przyszłych pokoleń” – mówił abp Gądecki.

Metropolita poznański przypomniał bogatą biografię kardynała, jego nawrócenie, studia, zainicjowanie tzw. Ruchu Oksfordzkiego, konwersję, działalność w Kościele katolickim.

„Z okresu dzieciństwa i wczesnej młodości najbardziej cenił umiłowanie Biblii. Codzienna lektura ksiąg natchnionych dała mu szeroką znajomość całej historii biblijnej i stała się solidną podstawą dla jego późniejszych rozważań teologicznych. Po czasie ze wzruszeniem wspominał domową «religię biblijną», której podstawy otrzymał od swojej matki” – mówił abp Gądecki.

„Razem z przyjaciółmi zapoczątkował tzw. Ruch Oksfordzki, którego członkowie studiowali Pismo Święte oraz pisma Ojców Kościoła, pragnąc przyczynić się w ten sposób do odnowy anglikańskiej wspólnoty” – zauważył metropolita poznański.

Abp Gądecki przypomniał, że obroną przed racjonalizmem i liberalizmem była dla Newmana zasada dogmatu, polegająca na bezwarunkowym przyjęciu objawienia.

Przewodniczący Episkopatu podkreślił także, że po konwersji kard. Newman dbał o to, by Kościół nie oddalał się od świata nauki, a także o to, by filozofia i teologia chrześcijańska nie były traktowane jako dziedziny pozbawione intelektualnej refleksji, bardzo troszczył się także o formację laikatu.

Kanonizacja kard. Newmana miała miejsce 13 października br. w Rzymie.

John Henry Newman urodził się 21 lutego 1801 r. w Londynie. Studiował w Oksfordzie teologię anglikańską, a 13 czerwca 1824 r. został ordynowany na pastora w Kościele anglikańskim. Z katolicyzmem zetknął się przy okazji podróży do Włoch. Po powrocie do Anglii założył w 1833 r. ruch oksfordzki – anglikański ruch odnowy, którego głównym celem było odkrywanie na nowo dziedzictwa katolickiego w liturgii, teologii i strukturze kościelnej.

Po kilku latach studiów nad pismami Ojców Kościoła, rozmyślaniach i modlitwie Newman doszedł do przekonania, że to nie Kościół katolicki pobłądził w swym nauczaniu, ale przeciwnie - angielski Kościół narodowy daleko odszedł od pierwotnego depozytu wiary. Na jesieni 1845 r. zdecydował się przejść na katolicyzm. 9 października tego roku Newman został oficjalnie przyjęty do Kościoła katolickiego.

Po studiach w Rzymie przyjął katolickie święcenia kapłańskie w październiku 1846 r. W rok później założył w Birmingham oratorium filipinów. Z tym zgromadzeniem księży, założonym w XVI w. przez św. Filipa Nereusza, spotkał się w czasie swoich studiów w Rzymie i sam do niego wstąpił. W okresie ostrych konfliktów między Kościołem a ruchami mieszczańskimi w XIX w. ks. Newman został pomówiony o nadmierny liberalizm i musiał się usunąć z życia kościelnego. W tym czasie pisał dzieła, które z czasem weszły do klasyki teologii duchowości.

Leon XIII w pełni rehabilitował dawnego konwertytę i 12 maja 1879 r. obdarzył go godnością kardynalską. John Henry Newman zmarł 11 sierpnia 1890 r. w Birmingham.

W teologii katolickiej przyczynił się do ugruntowania koncepcji rozwoju dogmatów. Jego myśl, ukształtowana głównie przez Ojców Kościoła, wywarła duży wpływ na teologię katolicką. Napisał wiele dzieł teologicznych.

Proces beatyfikacyjny kard. Newmana rozpoczęto w archidiecezji Birmingham w 1986 r. 19 września 2010 roku beatyfikował go w tym mieście Benedykt XVI. 13 października br. kard. Newman został kanonizowany.