Reklama

Wymysojer - język, którym mówił Święty

Niektóre źródła podają, że 20 lat po narodzinach Józefa Bilczewskiego, w 1880 r. 92% mieszkańców używało języka wilamowskiego jako podstawowego.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

W czasie Mszy św. dziękczynnej za kanonizację św. Józefa Bilczewskiego ostatnie wezwanie modlitwy wiernych przeczytał ks. Eugeniusz Nych. Pochodzący z Wilamowic proboszcz parafii Porąbka modlił się za uczestników Eucharystii słowami osobliwej wilamowskiej mowy, zwanej językiem wymysojer. - Ja sam nie znam dobrze tego wilamowskiego języka, nie potrafię już się nim posługiwać, ale pamiętam, że moi rodzice tak właśnie w domu mówili.
Mową, która zabrzmiała na wilamowskim Rynku z pewnością posługiwał się na co dzień młody Józef Bilczewski. - Język wilamowski, jak zwykło się go nazywać, jest właściwie etnolektem - mówi Jolanta Danek, opiekun folklorystycznego zespołu z Wilamowic - czyli zlepkiem różnych starych języków. Wymysojer, według źródeł, należy do rodziny języków germańskich - jest mieszanką języka flamandzkiego, angielskiego, górnoniemieckiego, fryzyjskiego i anglosaskiego. Posługuje się 26 spółgłoskami i 8 samogłoskami, przywędrował z tamtych stron razem z osadnikami, którzy osiedlili się w okolicach Starej Wsi i Wilamowic.
Niektóre źródła podają, że 20 lat po narodzinach Józefa Bilczewskiego, w 1880 r. 92% mieszkańców używało języka wilamowskiego jako podstawowego, w 1890 już tylko 72%, a w 1900 zaledwie 67%. Językiem wymysojer mówiono jeszcze do II wojny światowej. Po wojnie władze komunistyczne wypowiedziały ostrą walkę językowi i tradycjom wilamowskim. Sytuacja uległa zmianie dopiero po roku 1956.
Zamieszczone w Internecie informacje mówią o kilkudziesięciu osobach, które potrafią mówić językiem wilamowskim. J. Danek twierdzi, że te dane są już nieaktualne. - Takich osób żyje już niewiele, ale niewątpliwie w Wilamowicach są jeszcze takie osoby - dodaje. Do nich należy emerytowany górnik Józef Gara. Pan Józef wydał książkę zawierającą teksty w języku wymysojer wraz z tłumaczeniem na język polski i niemiecki. Do książki dołączono płytę, dzięki której można posłuchać tekstów w oryginalnym brzmieniu wilamowskiego języka.
- Pomysł, by przeczytać modlitwę w gwarze podsunęła nam sama postać Świętego - relacjonuje ks. Nycz. - Arcybiskup lwowski miał wśród swych diecezjan mniejszości narodowe, np. Węgrów. Kiedy wizytował parafie zamieszkałe przez tę ludność, mówił do nich po węgiersku. Miał przygotowane na kartce kilka zdań, które kierował do wiernych. Ci bardzo go za to cenili.
Poniżej prezentujemy tekst „Kołysanka” napisany w języku wymysojer, wraz z polskim tłumaczeniem.

Śtöf maj buwła fest!
Skumma fremdy gest,
Skumma muma ana fettyn,
Z’ brennia nysła ana epułn,
Stöf duy Jasiu fest!

(Śpij, mój chłopcze, spokojnie!
Obcy goście przychodzą,
Ciotki i wujkowie przychodzą,
Niosą orzechy i jabłka,
Śpij Jasiu w spokoju!)

Krótki słowniczek języka wilamowskiego:

ambona - prydikśtül
anioł - engl
bezbożny - ungłojwik
biskup - bisküp
chrzcielnica - taojfśtan
kapłan - fiör
niebo - hymuł
odpust - opyłys
ołtarz - ełter
opłatek - ömbłaotła
zakrystia - dy dryskommer

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Św. Katarzyna Tekakwitha

2024-04-17 07:59

[ TEMATY ]

święci

pl.wikipedia.org

Katarzyna Tekakwitha

Katarzyna Tekakwitha

Św. Katarzyna Tekakwitha, zwana też Kateri, była Indianką z plemienia Mohawków. Przyszła na świat w kwietniu 1656 r. Jej ojciec był poganinem, wodzem osady. Matka była chrześcijanką, Indianką z plemienia Algonkinów.

Kateri wcześnie straciła rodziców, którzy zmarli na ospę. Wychowywała się u ciotki i wuja, który został wodzem plemienia. Chrzest przyjęła w wieku 18 lat. Za patronkę obrała sobie św. Katarzynę ze Sieny. Robiła krzyże z zebranych gałęzi, rozdawała je ludziom i umieszczała je w różnych miejscach w lesie. Nie rozstawała się z różańcem, a jej pobożność zrobiła wrażenie nie tylko na Indianach lecz także na Francuzach.

CZYTAJ DALEJ

XXIV Dzień Papieski pod hasłem „Święty Jan Paweł II. Ewangelia starości i cierpienia”

2024-04-17 14:19

[ TEMATY ]

Dzień Papieski

PAP/Piotr Nowak

Pod hasłem „Święty Jan Paweł II. Ewangelia starości i cierpienia” będzie obchodzony 13 października w Polsce i środowiskach polonijnych na całym świecie XXIV Dzień Papieski. Dzień ten upamiętnia pontyfikat Papieża Polaka i jest okazją do wsparcia zdolnej młodzieży z małych miejscowości, którą opiekuje się Fundacja „Dzieło Nowego Tysiąclecia”.

O tym, co składa się co roku na obchody Dnia Papieskiego mówili przedstawiciele Fundacji w środę w Domu Arcybiskupów Warszawskich. Podsumowali także ubiegłoroczny, XXIII Dzień Papieski.

CZYTAJ DALEJ

Kard. Ryś przy grobie Jana Pawła II: Dobrą Nowiną jest Osoba!

2024-04-18 08:15

[ TEMATY ]

archidiecezja łódzka

@VaticanNewsPL / ks. Paweł Rytel-Andrianik

- Dobrą Nowiną nie jest jakaś historia, nie jest jakaś teoria. Dobrą Nowiną jest Osoba! Chrześcijaństwo rozpoczyna się wtedy, kiedy człowiek spotyka się z Osobą Jezusa Chrystusa. My ludziom opowiadamy bardzo wiele rzeczy, tylko wcale nie prowadzimy ich do spotkania z żywą Osobą – z Jezusem Chrystusem, a to Jezus jest Dobrą Nowiną - mówił kard. Grzegorz Ryś.

O tym, na czym polega ewangelizacja i w jaki sposób przekazuje się wiarę na podstawie Dziejów Apostolskich mówił kard. Grzegorz Ryś w homilii przy grobie św. Jana Pawła II w Watykanie. Duchowny zwrócił uwagę na to, że w ewangelizacji chodzi o to, by nie czekać na to, aż ludzie przyjdą do Kościoła, ale to - my musimy wyjść do nich. My musimy być wcześniej zanim wszyscy inni nadejdą. My musimy wyjść z miłością do wszystkich, których jeszcze nie ma! – podkreślił kaznodzieja.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję