Tylko na Mazowszu Józef Pius Dziekoński zaprojektował i zbudował siedemdziesiąt kościołów, a wśród nich dzisiejszą katedrę warszawsko-praską. Był znanym architektem, konserwatorem zabytków i autorem licznych publikacji z dziedziny architektury. 4 lutego minęła 75. rocznica jego śmierci.

Pochodził z Płocka, gdzie przyszedł na świat 5 maja 1844 r. Studiował w dwóch renomowanych uczelniach: warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych i w Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Po Powstaniu Politechniki Warszawskiej, w 1915 r. został współzałożycielem Wydziału Architektury, a następnie pierwszym jej dziekanem. Był współzałożycielem Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości. Współpracował z Komisją do Badań Historii Sztuki w Polsce.

Zbudował w Warszawie Zakład im. ks. Siemca przy ul. Lipowej ( dziś już nie istniejący), Schronisko dla Paralityków, gmach banku Wawelberga przy ul. Fredry 6, rozbudował szpital Dzieciątka Jezus. Zaprojektował neogotyckie kamienice w Al. Ujazdowskich 22 i przy ul. Marszałkowskiej 70 i 72, a także kilka nagrobków-mauzoleów na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie.

Zasłynął jednak przede wszystkim jako architekt kościołów Mazowsza. W 1893 r. został mianowany przez władze kościelne architektem diecezji warszawskiej. Dla sylwetek swych świątyń czerpał wzory przede wszystkim z gotyku. Nieraz nawiązywał też do form innych epok: romańskich, barokowych oraz klasycystycznych. Warszawa zawdzięcza mu m.in. wspomnianą katedrę pw. św. Floriana na Pradze, kościoły Najświętszego Zbawiciela w Śródmieściu, św. Stanisława na Woli, św. Karola Boromeusza na Powązkach oraz rozbudowę kościoła św. Aleksandra. Na terenie dzisiejszej diecezji warszawsko-praskiej zaprojektował m.in. świątynie pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Dębem Wielkim, Znalezienia Krzyża Świętego w Jadowie, św. Anny w Jakubowie, Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kałuszynie k. Mińska Mazowieckiego, Świętej Trójcy w Kołbieli, św. Jana Chrzciciela i św. Wojciecha w Poświętnem, Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kamieńczyku, św. Walentego w Latowiczu i w Mińsku Mazowieckim. Dziekoński był też architektem wielu kościołów leżących dziś w archidiecezji warszawskiej, krakowskiej i białostockiej oraz w diecezjach płockiej, łomżyńskiej, białostockiej, siedleckiej, drohiczyńskiej, sandomierskiej i radomskiej. M.in. zaprojektował kościół Przemienienia Pańskiego w Zuzeli, w którym w 1901 r. został ochrzczony Sługa Boży kard. Stefan Wyszyński oraz rozbudował obecną archikatedrę białostocką, jedyny wówczas kościół katolicki w Białymstoku, nazywany "murowanym komentarzem do dziejów prześladowania polskości i katolicyzmu przez rząd rosyjski" . Dziekoński zaprojektował też wiele innych kościołów, których projekty - z różnych przyczyn, głównie finansowych - nie zostały zrealizowane. Do nich należy replika stołecznego kościoła św. Floriana, który miał stanąć w Złotej Górze, na przedmieściu Mińska Litewskiego. Po tzw. edykcie tolerancyjnym miała to być druga świątynia katolicka w tym mieście (po kościele Świętych Szymona i Judy). Niestety, brak środków materialnych uniemożliwił powstanie tego domu Bożego. Nie udało się też zrealizować jego projektów budowy kościołów m.in. w Gąbinie, Tczówie, Dobrowodzie, Zwoleniu, Kargowie, Korytnicy i Fajsławicach.

Dziekoński przyczynił się do konserwacji wielu świątyń, m.in. św. Anny w Wilnie oraz kaplicy Kochanowskich w Zwoleniu. On też - zaproszony przez przeora Ojców Paulinów w Częstochowie, o. Euzebiusza Rejmana - kierował w latach 1901-1906 odbudową spalonej w 1900 r. wieży jasnogórskiego sanktuarium, a także przyczynił się do restauracji zabytkowego kościoła św. Idziego w Inowłodzu.

Za swoją pracę otrzymał wiele odznaczeń i wyróżnień. Stolica Apostolska nadała mu Order Kawalerski Św. Grzegorza Wielkiego, a arcybiskup warszawski Wincenty Popiel tytuł Budowniczego Diecezji. Polskie władze nadały mu Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta, a Politechnika Lwowska - doktorat honoris causa. Rosjanie przyznali mu tytuł akademika architektury. Dziekoński zmarł w Warszawie 4 lutego 1927 r.