Reklama

Ujazd

Pod wezwaniem św. Wojciecha

Niedziela łódzka 17/2002

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na temat Ujazdu w Słowniku Geograficznym wydanym w roku 1892 czytamy: "Ujazd, na początku XVI w. Uyasd, osada miejska, dawniej miasto, nad rzeką Czarną (dopływ Pilicy), powiat brzeziński, gmina Łazisko, przy przecięciu się dróg z Rokicin do Inowłodza i z Jeżowa do Wolborza. Posiada kościół parafialny murowany, szkołę początkową, sąd gminny. Ludność chrześcijańska trudni się rzemiosłami i uprawą roli. Ujazd jest starożytną osadą w dawnem województwie łęczyckim. Na początku XV wieku Piotr Tłuk ze Stryjkowa h. Leliwa, miecznik łęczycki, założył tu miasto na świeżo wykarczowanych łanach. Osadnicy otrzymali 20-letnią wolność od opłat. Współcześnie nastąpiła erecyja parafii i kościoła pw. św. Wojciecha, Wita i Krzysztofa". Według innych zapisków historycznych, Ujazd (któremu prawa miejskie nadał król Władysław Jagiełło), obdarzany przez następnych królów polskich coraz to innymi przywilejami, szybko rozwinął się pod względem gospodarczym. Za Stanisława Augusta wspaniale rozwijało się w Ujeździe hutnictwo i tkactwo. W połowie XV w. miasto nabył Piotr Dunin z Prawkowic, podkomorzy sandomierski, starosta łęczycki, późniejszy wojewoda brzesko-kujawski. Wyjednał on w 1476 r. od Kazimierza Jagiellończyka potwierdzenie poprzednich przywilejów dla miasta. Wdowa po Piotrze, Wincentyna Leżeńska h. Nałęcz, otrzymała w 1485 r. nowe potwierdzenie przywilejów. Wnuk Piotra Dunina, Wincenty, żonaty z Walewską h. Pierzchała, miał córkę jedynaczkę Annę, która wniosła w posagu Ujazd swemu mężowi Pawłowi Szczawińskiemu. Około 1620 r. nowym właścicielem miasta został Kasper Doenhoff, mąż Aleksandry Koniecpolskiej. Według Kacpra Niesieckiego, słynnego w swoim czasie heraldyka polskiego, Kasper Doenhoff wystawił w Ujeździe pałac z krajobrazowym parkiem, otoczonym kanałem i wyspami na stawach. W drugiej połowie XVIII w. Apolonia Denhówna wniosła w posagu Ujazd swojemu mężowi Tomaszowi Ostrowskiemu, który wystawił nowy, drewniany pałac. W tym pałacu gościł pod koniec XVIII w. król pruski, który zwiedzał nowe, przyłączone do Prus prowincje. Parafia w Ujeździe został erygowana przez abp. Wojciecha Jastrzębca ok. 1429 r. przy nie istniejącym już kościele św. Wojciecha, Wita i Krzysztofa. Świątynia ta ufundowana w 1420 r. przez Piotra Tłuka przetrwała do roku 1675, kiedy to została rozebrana. Obecny kościół św. Wojciecha Biskupa i Męczennika został zbudowany w latach 1674-76 z fundacji arcybiskupa gnieźnieńskiego Andrzeja Olszowskiego, urodzonego w pobliskiej wsi Olszowa. Konsekrowany był w 1694 r. przez bp. Jerzego Albrechta Denhoffa.

Według miejscowych przekazów, ze względu na bagnisty teren - świątynia została zbudowana na ponad stu drewnianych palach wbitych w ziemię. W roku 1892 kościół ten gruntownie odrestaurowano i od strony zachodniej dobudowano kaplicę - mauzoleum rodzinne Ostrowskich, zaprojektowane przez arch. Konstantego Wojciechowskiego. Ponieważ zabytkowa świątynia była za mała dla rozrastającej się przez wieki parafii, dlatego w 1987 r. wmurowano kamień węgielny pod nową świątynię, trzykrotnie większą od starej. Nowy kościół, zbudowany od strony wschodniej kościoła zabytkowego, został poświęcony przez abp. Władysława Ziółka 23 kwietnia 1993 r. Przy kościele znajdują się dwie figury: Chrystusa Miłosiernego i Matki Bożej Fatimskiej oraz studnia wybudowana w 1926 r. z racji 700. rocznicy śmierci św. Franciszka z Asyżu. Do zabytków stanowiących własność parafii należą m. in. ołtarz główny rokokowy z końca XVIII w. z rzeźbami świętych Piotra i Pawła, w zwieńczeniu Trójca Święta oraz aniołowie, obraz Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, dwa boczne, rokokowe ołtarze z rzeźbami czterech Ewangelistów oraz obrazami: Przemienienia Pańskiego i św. Anny nauczającej Maryję. Zabytkiem jest także ambona o charakterze rokokowym, sprowadzona z Włoch w latach 1810-18, liczne obrazy oraz dzwon ufundowany w roku 1620. W pobliskiej wsi Tobiasze istniała od końca XIV w. do roku 1822 parafia św. Wacława. Pierwszy kościół tej parafii, wystawiony z fundacji arcybiskupa gnieźnieńskiego, przetrwał do roku 1780. Drugi - wystawiony został w 1781 r. z fundacji Franciszka i Ludwiki z Denhoffów, małżonków Ledóchowskich. Po śmierci ostatniego plebana tej parafii, ks. Józefa Świderskiego, w roku 1822 erekcja parafii też wygasła i kościół został przeniesiony do Tomaszowa Mazowieckiego. Obecnie parafia św. Wojciecha Biskupa i Męczennika w Ujeździe należy do dekanatu tomaszowskiego. Jej proboszczem jest ks. Józef Świerczyński.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Zabójstwo na Uniwersytecie Warszawskim: nie żyje portierka, ochroniarz w stanie krytycznym

2025-05-07 20:36

[ TEMATY ]

Warszawa

zabójstwo

PAP/PAP

Portierka zaatakowana przez 22-letniego sprawcę na kampusie UW miała ponad 60 lat. Ranny został także ochroniarz, który jest w stanie krytycznym – dowiedziała się PAP.

O godz. 18.40 na kampusie Uniwersytetu Warszawskiego przy Krakowskim Przedmieściu doszło do wydarzenia o charakterze kryminalnym – powiedział PAP kom. Rafał Rutkowski z Komendy Stołecznej Policji.
CZYTAJ DALEJ

Kiedy dym stanie się biały?

2025-05-07 11:45

[ TEMATY ]

konklawe

komin

Adobe Stock

Na kongregacjach generalnych przed konklawe ścierały się bardzo różne opinie. Jednak w Kaplicy Sykstyńskiej od dzisiaj sprawy mogą potoczyć się szybciej niż się spodziewamy. Nawet niezwykle dynamiczne konklawe z 1978 r. potrzebowało tylko ośmiu głosów, aby wybrać papieża.

Nowy papież powinien być „prawdziwym duszpasterzem” i przywódcą, który wie, jak „wyjść poza granice Kościoła katolickiego, promując dialog i budowanie relacji z innymi światami religijnymi i kulturowymi”. Takie dość banalne zdania można było znaleźć w codziennych komunikatach watykańskiego biura prasowego, które miały informować opinię publiczną o tematach poruszanych przez kardynałów na kongregacjach generalnych.
CZYTAJ DALEJ

Watykan: drugi dzień konklawe

2025-05-08 06:20

PAP/EPA/VATICAN MEDIA HANDOUT

W czwartek, w drugim dniu konklawe przewidziane są cztery głosowania nad wyborem nowego papieża- dwa rano i dwa po południu. Jeżeli jednak wybór zostanie dokonany już w pierwszym porannym głosowaniu, to białego dymu z komina na dachu Kaplicy Sykstyńskiej można oczekiwać około 10.30.

W konklawe, które ma wybrać następcę papieża Franciszka udział bierze najwyższa w historii liczba kardynałów elektorów- 133. Do wyboru potrzeba dwóch trzecich głosów, czyli 89.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję