Reklama

Pasja miłości aż po krzyż

W naszym kraju kult Drogi Krzyżowej zaczął wyodrębniać się w XVI wieku i często przyjmował formę nabożeństwa do dróg Chrystusa. Gorzkie Żale powstały w Polsce na przełomie XVII i XVIII wieku z ducha ludowej pobożności okresu baroku. Oba nabożeństwa znane są jako pasja lub rozważanie Męki Pańskiej, stąd najczęściej odprawiane są w Wielkim Poście

Niedziela małopolska 11/2012

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

HANNA HONISZ: - Nie Chrystus triumfujący na krzyżu, jak w starożytności był przedstawiany, ale właśnie umęczony, wpisał się w polską mentalność…

O. JERZY GOGOLA: - Mogła na tym zaważyć sytuacja polityczna Polski, związana z zaborami, głoszeniem przez romantyków mesjanizmu Polski, komunizm. Pamiętam kazania pasyjne nadawane w Radiu Watykańskim, w których kaznodzieja, w jakiś sposób wcielał w postacie historyczne Jezusowej Drogi Krzyżowej - odpowiedzialnych za smutną sytuację Ojczyzny. Potem od kilku kapłanów słyszałem, że to była bardzo dobra seria kazań pasyjnych. Sam pewno unikałbym aluzji do konkretnych osób. Postacie Drogi Krzyżowej są raczej symbolami nas wszystkich w różnych momentach naszej życiowej drogi, pozytywnych i negatywnych. Nie wydaje mi się jednak, że trudna sytuacja Polski jest jedyną przyczyną takiego stanu rzeczy. Wierni są formowani przez konkretnych duszpasterzy, od których wiele zależy.

- Wielki Post to nabożeństwa i kazania pasyjne, posty, postanowienia. A Zmartwychwstanie to dwa świąteczne dni i jakby koniec. Czy nie przesunęły się akcenty dotyczące dzieła zbawczego?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

- Każda Msza św. uobecnia całe misterium zbawcze: wcielenie, mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Przyznając trochę racji takiej argumentacji, należy widzieć przyczynę jako złożoną. Od wieków chrześcijaństwo ukazywane jest jako naśladowanie Chrystusa przez krzyż do chwały zmartwychwstania. Faktem jest, że Ewangelie, w sposób nieproporcjonalny do zmartwychwstania Chrystusa, opisują Jego mękę. U św. Jana od Krzyża droga do zjednoczenia z Bogiem przebiega przez ciemną noc zmysłów i ducha. Pierwsza - oznacza wzięcie własnego krzyża, druga - ukrzyżowanie, co po mistrzowsku wyeksponuje św. Edyta Stein w „Wiedzy Krzyża”. To wcale nie oznacza, że na tej drodze nie ma momentów radosnych. W życiu Jezusa też takie były. Jednak my lubimy widzieć na własnej drodze tylko to, co trudne i narzekać.

- Mel Gibson w filmie „Pasja” ukazał realizm cierpienia i makabryczność męki Jezusa. To niejako przeciwwaga do „słodkiej” Drogi Krzyżowej na obrazach w kościele. Co lepiej wpływa na pobożność?

- Sceny biczowania i krzyżowania mnie zdegustowały brakiem właśnie realizmu. Takie jedno uderzenie, które odłamuje kawałek stołu, mogłoby nawet zabić. Trzeba cudu, by Jezus przeżył takie katowanie. Wielka przesada sprawiła we mnie odwrotny skutek do pewnie zamierzonego. Nie odpowiada mi ani słodzenie, ani przesadzanie w drugą stronę. Jaki cel ma to przeakcentowanie cierpienia? Pewno taki, aby współczuć Jezusowi. W Drodze Krzyżowej wcale nie o to chodzi. Jezus nie potrzebuje naszego współczucia: „Nie płaczcie nade Mną, ale nad sobą”. Wśród wydanych drukiem Dróg Krzyżowych znajdują się i takie, które ukazują Chrystusa przedłużającego zbawczą mękę we współczesnym człowieku. Takie podejście bardzo mi odpowiada.

Reklama

- Dlaczego warto praktykować Drogę Krzyżową przez cały rok?

- Po pierwsze, to dobry środek do walki z grzechem. Po drugie, pomoc duszom w czyśćcu cierpiącym. Pamiętam z nowicjatu, jak wielkie wrażenie zrobiła na mnie wiadomość, że za odprawienie Drogi Krzyżowej można każdorazowo uzyskać odpust zupełny i ofiarować za osobę zmarłą. Nasz mistrz taki argument podał, zachęcając nas do codziennej Drogi Krzyżowej, co jest zwyczajem w Karmelu.

- Duchowość pasyjna jest tylko dla świętych, czy każdego chrześcijanina?

- Nie można nikomu przypisać duchowości pasyjnej na siłę. Nie wszyscy muszą być „pasjonistami”. Misterium Chrystusa należy przyjąć w całości. Natomiast wolno nam mieć osobiste preferencje. Św. Paweł zdaje się wysuwać na plan pierwszy misterium paschy, natomiast św. Jan Ewangelista - wcielenia.

- Popularność „Gorzkich żali” spada. Jakie mogą być tego przyczyny?

- Z dzieciństwa pamiętam, że Gorzkie Żale były dla nas prawdziwym wydarzeniem. Szło się na nie powszechnie, kościół był wypełniony niemal jak na Pasterce. W mojej rodzinie był zwyczaj śpiewania „Gorzkich żali” także w domu, przez tych, którzy nie mogli iść do kościoła. Dla dzieci to był dodatkowy powód, by iść do kościoła, a nie być skazanym na śpiewanie z babcią wszystkich trzech części. Obecnie sytuacja jest inna. Wierni przychodzą, ale zdecydowanie mniej licznie. Nie staropolski język „Gorzkich żali” jest problemem, ale styl życia współczesnego człowieka. Ma on swoje nowe zajęcia: zakupy, seriale, spacery, teatry, kina. Po prostu nie chce mu się uczestniczyć w nabożeństwie ponadplanowym.

- Jak ożywić nabożeństwa pasyjne?

- Środki audiowizualne i inne atrakcje wierzącego specjalnie nie wzruszają. Raczej nie chodzi jedynie o ożywienie oficjalnych nabożeństw, ale duchową korzyść. Potrzebne jest osobiste przekonanie i zaangażowanie, a temu powinna służyć właściwa formacja chrześcijańska. Oprócz oficjalnego odprawiania Drogi Krzyżowej proponowałbym osobiste poszukiwanie takiego sposobu jej praktyki, który nam najbardziej odpowiada, np. przeżywanie jednej stacji przez cały dzień lub dodawanie innych stacji, jak to czasami bywa w Drodze Krzyżowej z Ojcem Świętym w Koloseum. A może stać nas na zupełnie nowe pomysły?

* * *

O. prof. dr hab. Jerzy Wiesław Gogola OCD
Pracownik Instytutu Teologii Duchowości oraz Katedry Historii Duchowości na UPJPII. Dyrektor Karmelitańskiego Instytutu Duchowości Teresianum w Krakowie

2012-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Abp Galbas do kapłanów: biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem

2024-03-28 13:23

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

Episkopat News/Facebook

Biskup nie jest dozorcą księdza, ani jego strażnikiem. Jeśli ksiądz prowadzi podwójne życie, jakąkolwiek postać miałoby ono mieć, powinien to jak najszybciej przerwać - powiedział abp Adrian Galbas do kapłanów. Metropolita katowicki przewodniczył Mszy św. Krzyżma w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Podczas liturgii błogosławił oleje chorych i katechumenów oraz poświęca krzyżmo.

W homilii metropolita katowicki zatrzymał się nad znaczeniem namaszczenia, szczególnie namaszczenia krzyżmem, „najszlachetniejszym ze wszystkich dziś poświęcanych olejów, mieszaniną oliwy z oliwek i wonnych balsamów.” Jak zauważył, olej od zawsze, aż do naszych czasów wykorzystywany jest jako produkt spożywczy, kosmetyczny i liturgiczny. W starożytności był także zabezpieczeniem walczących. Namaszczali się nim sportowcy, stający do zapaśniczej walki. Śliski olej wtarty w ciało stanowił ochronę przed uchwytem przeciwnika.

CZYTAJ DALEJ

Całun Turyński – badania naukowe potwierdzają, że nie został wyprodukowany

2024-03-28 22:00

[ TEMATY ]

całun turyński

Adobe.Stock

Całun Turyński

Całun Turyński

W Turynie we Włoszech zachowało się prześcieradło, w które według tradycji owinięto ciało zmarłego Jezusa - Święty Całun. W ostatnich latach tkanina ta została poddana licznym, nowym badaniom naukowym. Rozmawialiśmy o tym z prof. Emanuelą Marinelli, autorką wielu książek na temat Całunu - niedawno we Włoszech ukazała się publikacja „Via Sindonis” (Wydawnictwo Ares), napisana wspólnie z teologiem ks. Domenico Repice.

- Czy może pani profesor wyjaśnić tytuł swojej nowej książki „Via Sindonis”?

CZYTAJ DALEJ

W TVP1 premiera filmu dokumentalnego „Wojtyłowie. Drogi do świętości”

2024-03-29 11:11

[ TEMATY ]

film

TVP

„Wojtyłowie. Drogi do świętości” to dokument opowiadający historię rodziny, z której wywodzi się Karol Wojtyła. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. W dokumencie autorstwa Piotra Kota i Mileny Kindziuk wystąpili m.in. kard. Stanisław Dziwisz, Ewa Czaicka, Jan Wojtyła. Premiera - 30 marca o 10:35 w TVP1.

Dokument opowiada historię rodziny, z której wywodzi się wyjątkowy człowiek, wielki Papież i późniejszy święty. Prezentując sylwetki członków rodziny Wojtyłów film ukazuje, jak ważna jest rodzina. Głęboka więź powstaje dzięki zaufaniu i prawdzie, a wszystko zanurzone i przesycone jest miłością. Rodzina Wojtyłów uczy, że pozytywne związki i relacje kształtują całe nasze życie.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję