Trzeba powiedzieć bez żadnej przesady, że Polska, kraj Papieża, godnie obchodziła wielki dzień 80. urodzin Ojca Świętego Jana Pawła II. W dużej mierze przyczyniły się do tego środki przekazu, i to tak radio, jak i telewizja, która rozpoczęła swoją prezentację osoby wielkiego Jubilata już wcześniej, perfekcyjnie ukazując jego pielgrzymkę do Egiptu i Palestyny.
Nie pozostała też w tyle prasa, oczywiście, przede wszystkim katolicka, ale nie tylko. I tu chciałbym zasygnalizować doskonały artykuł wybitnego i znanego dziennikarza - Tadeusza Jacewicza w krakowskim Dzienniku Polskim z 26 maja, pod wymownym tytułem: Słuchamy, nie słysząc (nr 122, s. 12). Na dobrą sprawę, szkoda, że Szanowny Autor tego artykułu nie opublikował go w całości w jakimś czasopiśmie posiadającym ogólnopolski zasięg, bo rzecz dotyczy bardzo szerokiego kręgu polskich czytelników, w tym zwłaszcza tych, którzy mają się za stuprocentowych katolików. To nade wszystko oni, poczynając od pierwszej pielgrzymki do Polski po cytowaną przez Szanownego Autora transmisję z koncertu w Wadowicach w rocznicę papieskich urodzin, są chyba przede wszystkim tymi, którzy "słuchając, nie słyszą". To oni w wyjątkowym momencie zetknięcia się z Ojcem Świętym demonstrują masowością i zewnętrznymi gestami swoją cześć i przywiązanie do Papieża po to, żeby po pewnym czasie przejść nad tą euforią do normalnego porządku w niczym nie zmodyfikowanego życia.
Pisząc o wzmiankowanym artykule, chciałbym zachęcić do jego przeczytania w całości. Dla tych jednak, dla których może to być niemożliwe, zwłaszcza poza Krakowem, pragnę podzielić się jego najcenniejszymi, moim zdaniem, fragmentami, nie rezygnując jednak z wyrażenia nieco odmiennego zdania w niektórych drugorzędnych sprawach.

Papież-Polak - najwyższy autorytet współczesnego świata

Poddając wnikliwej analizie losy polskiej historii, T. Jacewicz w konkluzji stwierdza, że "darmo nie dostaliśmy niczego". I z widoczną melancholią podsumowuje ten raczej smutny obraz naszych dziejów narodowych stwierdzeniem zaczynającym nowy akapit: "Tak było do października 1978 r.". I kontynuuje: "W niewielu stolicach zdawano sobie wtedy sprawę ze znaczenia tego wyboru. Wyjątkiem była Moskwa, gdzie wstrzymano oddech. Najzupełniej słusznie, jak się później okazało".
Zostawmy na później wątek dotyczący Polski, a przejdźmy do wątku wiążącego się z tym "wstrzymaniem oddechu" w Moskwie, jeszcze wtedy będącej stolicą światowego komunizmu. Ale przedtem godne uwagi jest stwierdzenie z pewną dozą emfazy: "Jedno jest pewne, Polak w Watykanie to skarb, który spadł nam - w przenośni i dosłownie - z nieba".
A potem T. Jacewicz przechodzi już do ogólnoświatowego wymiaru tego "daru z nieba". Na pierwszy plan motywacji tej tezy wysuwa - moim zdaniem niecałkowicie słusznie, a w każdym razie przez Ojca Świętego niechętnie przyjmowany - pogląd, że to Jan Paweł II ostatecznie " urządził pogrzeb komunizmowi". Co prawda, poprzedza tę tak rozumianą rolę Papieża wyliczeniem innych jeszcze czynników, które taki pogrzeb przygotowały, ale faktem jest, że ostateczną rolę w finale śmiertelnej agonii potężnego imperium zła wyznacza on polskiemu Papieżowi.
Trudno podważyć w sposób jednoznaczny słuszność tego poglądu. Można natomiast z całym przekonaniem i podziwem podpisać się pod drugą przesłanką, jaką Autor przytacza, motywując autorytet obecnego Pontyfikatu. Jest to przesłanka tak przekonująca i tak precyzyjnie ujęta, że warto ją zacytować dosłownie w całości: "Jan Paweł II - stwierdza T. Jacewicz - jeden z największych mężów stanu XX wieku, wprowadził do polityki jasno zdefiniowane kategorie dobra i zła, jako pojęć uniwersalnych. Mówi o tym wszędzie i do wszystkich, począwszy od dyktatorskich przywódców po najświatlejszych liderów wielkich państw. To jest udana próba zastosowania w polityce moralności. Nie jako propagandowego chwytu, tylko jako mocnego fundamentu, na którym solidna, rzetelna polityka musi być osadzona. Jeśli dzisiaj świat jest lepszy niż przed 20 laty, wielka w tym zasługa Jana Pawła II". Miałoby się ochotę powiedzieć: "nic dodać, nic ująć"; nie można trafniej i celniej ująć tajemnicy posługi naszego Papieża i źródeł jego niekwestionowanego ogólnoludzkiego autorytetu.

Największy z rodu Polaków

Wszystko na to wskazuje, zwłaszcza po niedawnej pielgrzymce do kraju oraz ostatnich obchodach urodzin papieskich, że w Narodzie coś wyraźnie "drgnęło", gdy idzie o pogląd na osobę Papieża i jego rolę w dziejach Polski ostatniego 20-lecia. Szczególnie tak jeszcze nieodległe, nasycone szacunkiem i serdecznością oraz miłością obchody 80. rocznicy jego urodzin dowiodły, że Naród "dojrzał" wagę obecności Polaka na tronie Piotrowym i docenił rolę, jaką tam odegrał i odgrywa w układaniu się meandrów współczesnego narodowego losu. I dlatego w pełni podzielam stanowisko T. Jacewicza, zawarte w stwierdzeniu: " Jeśli ktoś miał wątpliwości, czy utrzymuje się legenda polskiego papieża w jego ojczyźnie, teraz ich już nie ma. Nie było w historii Polski osoby tak powszechnej i popularnie szanowanej". Pozwoli Szanowny Autor wyrazić prywatną opinię, że jeżeli już trzeba było w tym miejscu wysuwać osobę ewentualnego konkurenta, wolałbym, by to był np. Mikołaj Kopernik czy J. Paderewski aniżeli J. Piłsudski. Ale to tylko margines w różności naszych poglądów. Zgadzam się natomiast w całej rozciągłości z rejestrem dobra, jakie stało się udziałem Polski w wyniku wyboru na papieża Polaka, i to takiego właśnie Polaka. Wymienię tylko niektóre z elementów tego rejestru: "potężny impuls promujący nas na świecie", " błyskotliwy przywódca", "gwiazda mediów", "ulubieniec tłumów", no i jeden z głównych architektów solidarnościowej, pokojowej rewolucji. A potem...
I tu zaczynają się p. Jacewicza i moje "gorzkie żale", tak lapidarnie zawarte w mistrzowskim tytule artykułu "Słuchamy, nie słysząc" (podkr. - St. N.). Autor cytuje w końcowym fragmencie jeden tylko, co prawda, dramatyczny przykład, tak świeży, tak niedawny, bo zaledwie sprzed roku, jakim była wizyta Jana Pawła II w polskim Sejmie, i żarliwe słowa do tych, którzy kierują państwem, o "porzucenie nienawiści, własnych interesów i jałowych sporów na rzecz wspólnej pracy dla ojczyzny". No i co? Wysłuchano i co z tego zostało?

Dramat niezrealizowanego orędzia Papieża-Polaka do swojego Narodu

Zanim zacytuję końcowy wymowny fragment omawianego artykułu, wróćmy do zdania, którym Autor rozpoczyna omawianie postawy Polaków wobec treści przemówień, jakie Ojciec Święty skierował do nich w czasie swoich pobytów w kraju. Oto one, bolesne, ale jakżeż tragicznie trafne: " W swojej krucjacie przeciwko złu Jan Paweł II odnosi sukcesy wszędzie, tylko nie w Polsce. Tutaj panuje zdumiewające zjawisko. Słuchamy naszego wielkiego rodaka, ale go nie słyszymy. Wybuchamy entuzjazmem na jego widok, krzyczymy ´My chcemy papieża´ - albo nonsensowne ´Zostań z nami´ (dop. - St. N.) - ale nie bierzemy do serca jego słów. Czynimy wysiłki, żeby każda jego wizyta w ojczyźnie miała wspaniałą oprawę, ale nie pamiętamy, że powinna to być oprawa wielkich treści, a nie pusta forma, potrzebna na kilka dni lub kilkanaście godzin".
Jakżeż gorzko prawdziwe to słowa. Jakżeż trafna diagnoza tego, co się stało z wydobytych spod serca, ze spędzonych przed Najświętszym Sakramentem godzin próśb, błagań, zaklęć Polaka-Papieża, skierowanych do swoich rodaków właśnie o ład moralny w różnych warstwach życia ukochanej Ojczyzny. Czy poza ks. Popiełuszką, który dał za to orędzie swoje życie, Naród zrobił z niego program kształtowania swojego niełatwego losu? A przecież po siedmiu pielgrzymkach zrobiło się ono wielkim - w sensie ilościowym, ale przecennym w sensie rzeczowym - dziedzictwem narodowym. Doprawdy, jest o czym myśleć, jest nad czym głęboko się zadumać, zwłaszcza że przypomniał o tym człowiek świecki, dziennikarz uważnie śledzący wartko płynącą falę narodowego życia. I dlatego zakończmy ten skromny komentarz pełną troski i mądrości konkluzją T. Jacewicza: "Przegrywamy wielką szansę. Mamy przychylnego nam człowieka wielkiej miary światowej, który często i przyjaźnie mówi o nas i do nas. Naszym językiem, naszymi pojęciami. Zawsze witamy jego słowa owacjami. Dobrze by było, żebyśmy klaszcząc, więcej i uważniej słuchali. I rozumieli, że mądrość jest najcenniejszym darem, jaki można nam ofiarować".
A komu jak komu, ale nam tę mądrość osobistą i tę od Boga otrzymaną ofiarował w nadmiarze Jan Paweł II, Papież-Polak. Dlaczego nie wcielamy jej w życie, pogrążając się w chaosie, stanowiącym zagrożenie tej - także i dzięki temu Wielkiemu Rodakowi na tronie papieskim siedzącemu - odzyskanej z takim trudem wolności?