1. Psalmista śpiewa: "Ty zapisałeś moje życie tułacze" (Ps 56, 9). W tym krótkim i fundamentalnym zdaniu zawarta jest historia człowieka, który błądzi na pustyni samotności, zła i oschłości. Przez grzech zerwał on cudowną harmonię stworzenia, którą Bóg ustanowił u samego początku: "A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre", jak można by oddać sens znanego tekstu z Księgi Rodzaju (Rdz 1, 31). Jednakże Bóg wcale nie oddalił się od swego stworzenia, lecz pozostaje zawsze obecny w jego wnętrzu, zgodnie ze wspaniałą intuicją św. Augustyna: "Gdzież więc byłeś, Panie, w owych dniach? Jak daleko ode mnie? Błąkałem się daleko od Ciebie (...). Ty natomiast byłeś bardziej wewnątrz mnie, niż to, co we mnie było najbardziej osobiste, a zarazem wyżej, niż mogłem myślą sięgnąć kiedykolwiek" (Wyznania, 3, 6, 11).
Już Psalmista opisał we wspaniałym hymnie daremną ucieczkę człowieka przed swoim Stwórcą: "Gdzież się oddalę przed Twoim duchem? Gdzie ucieknę od Twego oblicza? Gdy wstąpię do nieba, tam jesteś; jesteś przy mnie, gdy się w Szeolu położę. Gdybym przybrał skrzydła jutrzenki, zamieszkał na krańcu morza: tam również Twa ręka będzie mnie wiodła i podtrzyma mnie Twoja prawica. Jeśli powiem: ´Niech mnie przynajmniej ciemności okryją i noc mnie otoczy jak światło´: sama ciemność nie będzie ciemna dla Ciebie, a noc jak dzień zajaśnieje: mrok jest dla Ciebie jak światło" (Ps 139, 7-12).
2. Bóg ze szczególnym uporem i miłością poszukuje syna marnotrawnego, który ucieka daleko sprzed Jego oczu. Bóg wszedł na kręte drogi grzeszników w swoim Synu Jezusie Chrystusie, który w swoim pojawieniu się na scenie historii przedstawiony został jako " Baranek Boży, który gładzi grzech świata" (J 1, 29). Pierwsze słowa, które wypowiedział On publicznie, są następujące: "nawracajcie się, albowiem bliskie jest królestwo niebieskie!" (Mt 4, 17). Pojawia się tu bardzo ważne przesłanie, które Jezus będzie wyjaśniał nieustannie w słowach i czynach: "Nawracajcie się", po grecku metanoeMite, to znaczy dokonajcie nawrócenia, radykalnej przemiany umysłu i serca. Należy odwrócić się od zła i wejść do królestwa sprawiedliwości, miłości i prawdy, które się rozpoczyna.
Trylogia przypowieści o Bożym miłosierdziu, zebranych przez św. Łukasza w 15. rozdziale jego Ewangelii, stanowi najbardziej znaczące przedstawienie aktywnego szukania i pełnego miłości oczekiwania Boga wobec grzesznego stworzenia. Podejmując nawrócenie, człowiek powraca jak syn marnotrawny i obejmuje Ojca, który nigdy o nim nie zapomniał ani go nie opuścił.
3. Św. Ambroży, komentując tę przypowieść o ojcu poświęcającym się z miłością dla marnotrawnego i pełnego grzechu syna, wprowadza obecność Trójcy Świętej: "Powstań, biegnij szybko do Kościoła: tutaj jest Ojciec, tutaj jest Syn, tutaj jest Duch Święty. On wychodzi ci na spotkanie, ponieważ słucha cię, gdy medytujesz w twym wnętrzu i w głębi twego serca. Gdy jeszcze jesteś daleko, On cię widzi i biegnie. On widzi w twoim sercu, zbliża się, aby cię nikt nie zatrzymał, i do tego bierze cię jeszcze w ramiona. (...) On rzuca się na szyję, ażeby podnieść tego, który leżał na ziemi, i sprawić, by ten, kto był przygnieciony ciężarem grzechów i pochylał się nad rzeczami ziemskimi, na nowo zwrócił wzrok ku niebu, gdzie powinien szukać własnego Stwórcy. Chrystus rzuca ci się na szyję, gdyż chce cię wyrwać z pęt niewoli i włożyć na twoje barki słodkie jarzmo" (In Lucam VII, 229-230).
4. Spotkanie z Chrystusem zmienia życie człowieka, jak poucza wydarzenie z Zacheuszem, o którym słyszeliśmy na początku. Tak stało się również z grzesznikami, którzy spotkali Jezusa na swoich drogach. Na krzyżu dokonał się nadzwyczajny akt przebaczenia i nadziei danej łotrowi, który ulega metanoi, gdy dochodzi do ostatecznej granicy między życiem, a śmiercią i mówi do swego towarzysza: "My przecież - sprawiedliwie, odbieramy bowiem słuszną karę za nasze uczynki" (Łk 23, 41). Jemu też, który błagał: "Wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego królestwa", Jezus odpowiada: "Zaprawdę, powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju" (por. Łk 23, 42-43). W ten sposób ziemska misja Chrystusa, zainicjowana wezwaniem, aby wejść do Królestwa Bożego, kończy się nawróceniem i wejściem do Jego królestwa.
5. Również misja Apostołów rozpoczyna się stanowczym zaproszeniem do nawrócenia. Do słuchaczy swej pierwszej mowy, którzy przejęli się do głębi serca i pytali: "Cóż mamy czynić, bracia?", Piotr powiedział: "Nawróćcie się (metanoesate) i niech każdy z was ochrzci się w imię Jezusa Chrystusa na odpuszczenie grzechów waszych, a weźmiecie w darze Ducha Świętego" (Dz 2, 37-38). Tę odpowiedź Piotra przyjęto chętnie i "około trzech tysięcy osób" nawróciło się tego dnia (por. Dz 2, 41). Po cudownym uzdrowieniu chromego Piotr ponawia swe napomnienie. Przypomina mieszkańcom Jerozolimy ich straszny grzech: " Wy zaparliście się Świętego i Sprawiedliwego, (...) zabiliście Dawcę życia" (Dz 3, 14-15). Jednakże łagodzi ich grzech, mówiąc: "Lecz teraz wiem, bracia, że działaliście w nieświadomości" (Dz 3, 17); następnie wzywa ich do nawrócenia (por. Dz 3, 19) i wlewa w nich ogromną nadzieję: "Dla was w pierwszym rzędzie wskrzesił Bóg Sługę swego i posłał Go, aby błogosławił każdemu z was w odwracaniu się od grzechów" (Dz 3, 26).
W podobny sposób głosił nawrócenie Paweł Apostoł. Świadczy o tym jego przemówienie do króla Agryppy, w którym w ten sposób opisuje własny apostolat: wszystkich, "również pogan, nawoływałem, aby pokutowali i nawrócili się do Boga, i pełnili uczynki godne pokuty" (Dz 26, 20, por. 1 Tes 1, 9-10). Paweł nauczał, że "dobroć Boża chce [nas] przywieść do nawrócenia"(Rz 2, 4).
W Apokalipsie sam Chrystus nieustannie wzywa do nawrócenia. Inspirowane miłością wezwanie (por. Ap 3, 19) jest stanowcze i ukazuje pilną potrzebę nawrócenia (por. Ap 2, 5. 16. 21-22; 3, 3. 19), jednakże towarzyszy mu cudowna obietnica bliskości ze Zbawicielem (por. Ap 3, 20-21).
Dla wszystkich grzeszników jest zatem otwarta brama nadziei. " Człowiek nie jest pozostawiony sam sobie i nie musi wielokrotnie, często nadaremnie, próbować niemożliwej wspinaczki do nieba: istnieje bowiem to sanktuarium chwały, którym jest najświętsza Osoba Pana Jezusa, gdzie to, co Boskie, i to, co ludzkie, spotyka się w uścisku, który nigdy nie zostanie rozerwany: Słowo stało się ciałem podobnym do nas we wszystkim oprócz grzechu. Ono napełnia Boskością chore serce ludzkości i udzielając jej Ducha Ojca, uzdalnia je, by przez łaskę stało się Bogiem" (Orientale lumen, 15).

Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach - paulin