1. "Przez Chrystusa, z Chrystusem i w Chrystusie Tobie,
Boże, Ojcze Wszechmogący, w jedności Ducha Świętego wszelka cześć
i chwała". Ta proklamacja trynitarnej chwały zamyka w każdej celebracji
eucharystycznej modlitwę Kanonu. Eucharystia jest bowiem doskonałą "
ofiarą chwały", najwyższym uwielbieniem, wznoszącym się z ziemi ku
niebu, "źródłem i szczytem całego życia chrześcijańskiego, w którym [
dzieci Boże] składają [Ojcu] boską Żertwę ofiarną, a wraz z Nią samych
siebie" (Lumen gentium, 1).
List do Hebrajczyków w Nowym Testamencie poucza nas,
że liturgia chrześcijańska jest ofiarowana przez "arcykapłana: świętego,
niewinnego, nieskalanego, oddzielonego od grzeszników, wywyższonego
ponad niebiosa", który raz na zawsze złożył jedyną ofiarę, "ofiarując
samego siebie" (por. Hbr 7, 26-27). "Przez Niego więc - mówi List
- składamy Bogu ofiarę czci" (Hbr 13, 15). Chcemy dzisiaj rozważyć
dwa tematy ofiary i czci, które znajdujemy w Eucharystii.
2. W Eucharystii dokonuje się przede wszystkim ofiara
Chrystusa. Jezus jest rzeczywiście obecny pod postacią chleba i wina,
jak sam nas zapewnia: "To jest Ciało moje... To jest moja Krew" (Mt 26, 27-28). Jednakże Chrystus, obecny w Eucharystii, jest uwielbionym
Chrystusem, który w Wielki Piątek ofiarował samego siebie na krzyżu.
To właśnie podkreślają słowa wypowiedziane przez Niego nad kielichem
z winem: "To jest moja Krew Przymierza, która za wielu będzie wylana" (Mt 26, 28; por. Mk 14, 24; Łk 22, 20). Jeżeli przyjrzymy się tym
słowom w świetle biblijnym, to zauważymy dwa znamienne odniesienia.
Pierwsze wyraża zwrot "krew wylana", co, jak potwierdza język biblijny (por. Rdz 9, 6), jest synonimem śmierci zadanej przemocą. Drugie wyrażają
słowa "za wielu", mówiące o tych, za których ta krew jest wylana.
Prowadzi nas to do tekstu podstawowego dla chrześcijańskiego odczytania
Pisma Świętego - do czwartej Pieśni Izajasza, gdzie mówi on, że Sługa
Pański "Siebie na śmierć ofiarował", i "poniósł grzechy wielu" (Iz
53, 12; Hbr 9, 28; 1 P 2, 24).
3. Ten sam ofiarniczy i odkupieńczy wymiar Eucharystii
wyrażają słowa Jezusa wypowiedziane nad chlebem podczas Ostatniej
Wieczerzy, tak jak nam przekazała Tradycja św. Łukasza i św. Pawła: "
To jest Ciało moje, które za was będzie wydane" (Łk 22, 19; por.
1 Kor 11, 24). Również w tym przypadku mamy odniesienia do ofiarniczego
oddania się Sługi Pańskiego, zgodnie ze wspomnianym już urywkiem
z Izajasza (Iz 53, 12): "On siebie na śmierć ofiarował...; On poniósł
grzechy wielu i oręduje za przestępcami". "Eucharystia jest zatem
świętą ofiarą: ofiarą Okupienia i tym samym ofiarą Nowego Przymierza,
jak wierzymy i jak wyraźnie wyznają to także Kościoły wschodnie.
Ofiara dzisiejsza - twierdzi od wieków Kościół grecki (Synod Konstantynopolitański
1156-57) - jest tą samą ofiarą, którą kiedyś złożyło Jednorodzone
Wcielone Słowo Boże i przez Nie jest składana (tak dziś, jak i kiedyś),
będąc tą samą i jedyną ofiarą" (list apostolski Dominicae Cenae,
9).
4. Eucharystia, jako ofiara Nowego Przymierza, jawi
się jako rozwinięcie i wypełnienie przymierza zawartego na Synaju,
gdy Mojżesz wylał połowę krwi zwierząt ofiarnych na ołtarzu, symbolu
Boga, a drugą połowę na zgromadzenie synów Izraela (por. Wj 24, 5-8). Ta "krew przymierza" zjednoczyła w sposób najgłębszy Boga i człowieka
więzią solidarności. Przez Eucharystię ta jedność staje się całkowita;
uścisk Boga i człowieka osiąga swój szczyt. Jest to dopełnienie się
owego "Nowego Przymierza", które zapowiedział Jeremiasz (Jr 31, 31-34):
przymierza w duchu i w sercu, o którym mówi List do Hebrajczyków,
wychodząc od wyroczni proroka, odnosząc go do nowej i ostatecznej
ofiary Chrystusa (por. Hbr 10, 14-17).
5. W tym punkcie możemy wyjaśnić inne stwierdzenie:
Eucharystia jest ofiarą czci. Jest ona ukierunkowana przede wszystkim
na pełną jedność między Bogiem a człowiekiem. "Ofiara eucharystyczna
jest źródłem i szczytem całego kultu Kościoła oraz całego życia chrześcijańskiego.
W tej ofierze dziękczynienia, pojednania, błagania oraz pochwały
wierni uczestniczą pełniej, gdy nie tylko ofiarują Ojcu całym sercem,
w jedności z kapłanem, świętą ofiarę, a w niej siebie samych, ale
przyjmują tę ofiarę w sakramencie" (Święta Kongregacja Obrzędów,
Eucharisticum mysterium, 3e).
W swym oryginalnym brzmieniu greckim Eucharystia oznacza "
dziękczynienie"; w niej Syn Boży jednoczy ze sobą ludzkość odkupioną
w hymnie dziękczynienia i czci. Pamiętamy, że hebrajskie słowo todah,
tłumaczone jako "cześć", oznacza także "dziękczynienie". Ofiara czci
była ofiarą dziękczynienia (por. Ps 50 [49], 14. 23). Podczas Ostatniej
Wieczerzy, aby ustanowić Eucharystię, Jezus złożył dziękczynienie
swemu Ojcu (por. Mt 26, 26-27 i teksty paralelne); takie jest źródło
nazwy tego sakramentu.
6. "W Ofierze eucharystycznej całe stworzenie, umiłowane
przez Boga, zostaje przedstawione Ojcu przez śmierć i zmartwychwstanie
Chrystusa" (Katechizm Kościoła Katolickiego, 1359). Jednocząc się
z ofiarą Chrystusa, Kościół w Eucharystii wyraża cześć całego stworzenia.
Temu winno odpowiadać żywione przez każdego wiernego pragnienie ofiarowania
własnego istnienia, swego "ciała" - jak powiada św. Paweł - "na ofiarę
żywą, świętą, Bogu przyjemną" (Rz 12, 1), w pełnej komunii z Chrystusem.
W ten sposób w jednym życiu jednoczy się Bóg i człowiek, Chrystus
ukrzyżowany i zmartwychwstały dla wszystkich, i uczeń powołany do
całkowitego oddania się Jemu.
Tę najgłębszą komunię w miłości opiewa francuski poeta
Paul Claudel, który w usta Chrystusa wkłada te słowa: "Chodź ze mną
tam, gdzie Ja Jestem, w tobie samym,/ a ja ci dam klucz do istnienia./
Tam, gdzie Ja Jestem, tam odwiecznie / jest tajemnica twego początku.../ (...). Gdzie są twoje ręce, które nie byłyby moimi?/ A twoje stopy,
które nie byłyby przybite do tego samego krzyża?/ Umarłem i zmartwychwstałem
raz na zawsze! Jesteśmy bardzo bliscy sobie / (...). Jak ciebie oddzielić
ode mnie? /abyś nie rozdarł mi serca?" (La Messe lrM-bas).
Z oryginału włoskiego tłumaczył o. Jan Pach - paulin
Pomóż w rozwoju naszego portalu