Niewielu wie, że jeśli ktoś ma spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, to jeszcze nie jest właścicielem tego mieszkania. Jest to ograniczone prawo rzeczowe do tego lokalu, nie jest to własność w sensie cywilnoprawnym i jego właściciele nie mogą nim swobodnie dysponować. Faktycznym właścicielem jest bowiem nadal spółdzielnia. W okresie komuny wymyślono taką formę własności, która pozbawiała podmiotowości cywilistycznej i ekonomicznej członka spółdzielni. Ustawa o mieszkaniach spółdzielczych, którą przed paroma dniami podpisał prezydent, zasadniczo zmienia ustrój spółdzielni - mówił prof. Adam Biela na spotkaniu z mieszkańcami Nowej Huty, zorganizowanym 12 stycznia br. przez Krakowskie Obywatelskie Stowarzyszenie Uwłaszczeniowe w Krakowie oraz Koło Rodziny Radia Maryja w Mistrzejowicach. W spotkaniu wzięli również udział: poseł Józef Dąbrowski, dr Henryk Połcik z OSU Kraków, liczni przedstawiciele Komitetu Obrony Mieszkań w Nowej Hucie i zainteresowani tematem mieszkańcy.
Profesor przedstawił zebranym ważniejsze zagadnienia związane z ustawą z 15 grudnia 2000 r. O spółdzielniach mieszkaniowych, która w istotny sposób reguluje stosunki własnościowe w spółdzielniach mieszkaniowych. Przewiduje ona bowiem, że każdy członek spółdzielni, któremu przysługuje lokatorskie prawo do mieszkania spółdzielczego, może złożyć wniosek do zarządu spółdzielni o zamiarze skorzystania z dobrodziejstw ustawy, a spółdzielnia ma ustawowy obowiązek przenieść na niego prawo odrębnej własności lokalu. Ustawa przewiduje całą procedurę i ustala warunki przekształceń własnościowych w spółdzielniach mieszkaniowych.
W interesie spółdzielców jest, aby zażądać od spółdzielni wykonania tej ustawy - podkreślał prof. Biela i zaproponował, aby spółdzielcy, stowarzyszenia uwłaszczeniowe i inne organizacje wspólnymi siłami poczynili pewne kroki, żeby to uwłaszczenie sprawnie przeprowadzić. Należy się do tego przygotować w okresie trzech miesięcy obowiązywania vacatio legis ustawy.
Przede wszystkim trzeba zorganizować osiedlowe punkty informacyjno-konsultacyjne, które pomogą mieszkańcom, członkom spółdzielni, w uzyskaniu na własność mieszkania, bowiem ustawa jest dość skomplikowana. Podczas prowadzonych dyżurów będzie można weryfikować dane, które będą przedmiotem umowy członków ze spółdzielnią. Chodzi o to, by pomóc spółdzielcom w napisaniu pisma intencyjnego do zarządu spółdzielni o zamiarze zawarcia umowy, która dokładnie określi przedmiot uwłaszczenia. Ważnym krokiem będzie zwrócenie się do spółdzielni o udostępnienie projektu uchwały w sprawie uwłaszczenia, przeanalizowanie jej i wyrażenie swojej uwagi, i zajęcie stanowiska członków spółdzielni do tego projektu. Wreszcie punkty te pomogą w przygotowaniu wniosku do spółdzielni z żądaniem przeniesienia prawa własności wraz z potrzebnymi załącznikami.Od dobrej samoorganizacji i determinacji spółdzielców zależy wykonanie tej ustawy - podkreślał prof. Biela.
W czasie spotkania najwięcej emocji budziły sprawy sprzedaży mieszkań służbowych wraz z lokatorami na os. Zgody w Nowej Hucie, o czym w czasie spotkania mówili przedstawiciele Komitetu Obrony Mieszkań w Nowej Hucie. Sprzedano tu w ten sposób dwanaście bloków. " Wy nie wiecie, Państwo, w jakiej Polsce żyjecie. W 1997 r. na naszym osiedlu syndyk masy upadłościowej KBN jak chiński cesarz sprzedał dwanaście bloków wraz z ludźmi, którzy mieli zapłacone kaucje i sami te bloki budowali, i mieli na swoje mieszkania przydziały. Są to dziś starzy, schorowani ludzie. Pracowali uczciwie na swoje mieszkania i zostali sprzedani..." - mówiła Przewodnicząca Komitetu. Ludzie ci przypłacili to ogromnym stresem i chorobą. Tym bardziej że nowi właściciele bloków nie przestrzegają przepisów, kpią sobie z prawa, a wobec lokatorów stosują szantaż, że jeśli ktoś nie chce wykupić mieszkania za 70% jego wartości rynkowej, to odsprzedadzą to mieszkanie sąsiadom, których na to stać. I takie przypadki się zdarzają.
W 2000 r. wyszła ustawa mówiąca o tym, że nabywca naszych bloków ma nam odsprzedać mieszkania po cenie ich zakupu plus koszty, jakie poniósł. Ale kto to wyegzekwuje? - skarżą się przedstawiciele Komitetu, który broni mieszkańców wykupionych bloków, tym bardziej że - jak mówią - nie mają skutecznego wsparcia ani od miejscowych mediów, ani od prokuratury, ani od sądu, które działają zbyt opieszale.
Posłowie Biela i Dąbrowski obiecali wesprzeć ich w tej walce. Natomiast ustawa uwłaszczeniowa dotycząca mieszkań zakładowych i własności skarbu państwa nie działa wstecz i w tym wypadku trzeba szukać innych rozwiązań. Spotkanie zakończono wspólną modlitwą i życzeniami owocnej i skutecznej pracy dla wprowadzania tej formy uwłaszczenia.