Ekspozycja prezentowana w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku (w Sukiennicach, Rynek Główny 3), a wpisująca się w trwający Rok Romantyzmu, przybliża twórczość graficzną Joachima Lelewela. Okazuje się, że zasłużony Polak - historyk, profesor uniwersytetów w Wilnie i Warszawie, polityk okresu powstania listopadowego oraz działacz emigracyjny, był również twórcą pionierskich publikacje z dziedziny historii polskiej i powszechnej, dziejów piśmiennictwa i księgarstwa w Polsce oraz historii kartografii i numizmatyki starożytnej i średniowiecznej.

    „Prace graficzne Lelewela powstawały jako ilustracje do jego prac badawczych, świadcząc o talentach rytownika samouka i pokazując, w jaki sposób potrafił on przekazywać zebraną wiedzę w niezwykle precyzyjnej formie graficznej, przede wszystkim za pomocą map, przedstawień monet i innych zabytków historycznych…” – napisał w katalogu wystawy dyrektor MNK prof. dr hab. Andrzej Szczerski.

    Jak informują organizatorzy: „Z 232 matryc zobaczymy 220 poddanych konserwacji płyt graficznych: są to mapy, przedstawienia monet i medali, ilustracje do pism z dziejów polskich. Uzupełnia je zbiór wybranych – wyjątkowych, bo niepublikowanych w pracach Lelewela – odbitek z matryc, jedynych dotychczas odszukanych w polskich zbiorach publicznych. Tłem dla spuścizny graficznej jest 170 obiektów, w tym dzieła malarskie i graficzne – wizerunki uczonego, członków jego rodziny, widoki miast i miejsc oraz portrety osób, z którymi był związany, dokumenty, wzory rysunkowe do rycin oraz inne prace artystyczne jego autorstwa, a ponadto monety identyczne z tymi, które odwzorował na matrycach do ilustracji…”

    Joachim Lelewel urodził się w 1786 r. w Warszawie. W latach 1804–1807 w Wilnie uczy się na nauczyciela. W kolejnym roku przymierza się do rytownictwa i zostaje nauczycielem historii w Krzemieńcu. W 1811 roku wraca do Warszawy, gdzie podejmuj pracę biurową w administracji Ministerium Spraw Wewnętrznych. Pisze i ilustruje własne prace naukowe. Zostaje bibliotekarzem w bibliotece publicznej w Warszawie. Katedrę Historii Powszechnej na Uniwersytecie Wileńskim obejmuje na początku 1822 roku. Wspiera filomatów, za co musi opuścić Wilno. Wyjeżdża do Warszawy, gdzie bieduje. Angażuje się politykę i na kilka lat porzuca pracę naukową. Podczas powstania listopadowego jest członkiem konserwatywnego Rządu Narodowego i równocześnie przez młodych spiskowców zostaje wybrany na prezesa Towarzystwa Patriotycznego. Po upadku powstania rusza do Francji, skąd zostaje wydalony do Belgii. Schorowanego, klepiącego biedę starca przyjaciele wywożą w 1861 roku do Paryża, by ratować jego zdrowie. Wbrew ich staraniom Lelewel umiera i zostaje pochowany w zbiorowej mogile na cmentarzu Montmartre. Prochy Joachima Lelewela zostały sprowadzone do Wilna.