Wśród dóbr materialnych dużą wartość mają na ogół nieruchomości, choć może się zdarzyć, że klejnot jako rzecz ruchoma zdecydowanie przewyższy wartość domu z ogrodem. Nieruchomości są - podobnie jak rzeczy ruchome - przedmiotem obrotu gospodarczego. Możemy je sprzedawać, kupować, darować, zastawiać. Dla zachowania ładu i w celu uniknięcia nieporozumień dla każdej nieruchomości prowadzi się osobną księgę zwaną wieczystą, gdzie odnotowuje się wiele informacji o danej nieruchomości.
Księgi prowadzi się dla:
Księga wieczysta składa się z czterech działów:
Dział I charakteryzuje nieruchomość pod względem faktycznym, określa jej położenie z powołaniem się na plan, rodzaj zabudowy, przeznaczenie nieruchomości; zawiera również prawa rzeczowe ustanowione na korzyść danej nieruchomości (np. służebności gruntowe przysługujące każdoczesnemu właścicielowi nieruchomości jako nieruchomości władnącej).
W dziale II wpisuje się właściciela nieruchomości i użytkownika wieczystego. Jeżeli nieruchomość ma kilku współwłaścicieli, wpisuje się każdego z nich z zaznaczeniem jego udziału.
Dział III poświęcony jest wpisom praw rzeczowych obciążających nieruchomość z wyjątkiem hipoteki. Ponadto ujawnia się ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością.
Dział IV zawiera wpisy hipoteczne.
Księgi wieczyste są więc dokumentami, z których możemy uzyskać podstawowe informacje dotyczące danej nieruchomości. Mogą być prowadzone w formie papierowej lub elektronicznej. Dodatkowo przy każdej księdze wieczystej prowadzone są akta księgi wieczystej, które zawierają dokumenty dotyczące danej nieruchomości, i dopiero tu znajdziemy wiedzę może nie pełną, ale z pewnością znacznie rozszerzoną, bowiem sama księga wieczysta może nie ujawniać wszystkiego.
Wpisy do księgi wieczystej dokonywane są na wniosek, chyba że przepis szczególny przewiduje dokonanie wpisu z urzędu. Wniosek o wpis składa się na piśmie - art. 38 podp. 1 k.c.
Postępowanie sądowe w sprawach ksiąg wieczystych jest postępowaniem nieprocesowym. Odnoszą się do niego przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Postępowanie może być wszczęte z urzędu lub na wniosek. Podstawą wniosku o wpis do księgi wieczystej może być:
Niezgodność księgi wieczystej z rzeczywistością
Jeżeli stan prawny danej nieruchomości ujętej w księdze wieczystej jest niezgodny z rzeczywistością, można wystąpić do sądu z żądaniem usunięcia tej niezgodności.
Z pozwem może wystąpić osoba, której prawo zostało naruszone lub która ma w tym interes prawny, np. wierzyciel. Musi ona udowodnić, że rzeczywisty stan nieruchomości jest inny niż wpis w księdze. Dowodami mogą być, jak w każdym procesie, dokumenty, zeznania świadków, oględziny. Roszczenie o uzgodnienie stanu prawnego księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nie ulega przedawnieniu. Procedura ta nie dotyczy jednak sprostowania wielkości powierzchni nieruchomości.
Jeśli nieruchomość - dom jednorodzinny jest wspólnym dorobkiem małżeństwa, a zatem jest objęty wspólnością ustawową, a w księdze wieczystej figuruje jako własność tylko jednego z małżonków, drugi małżonek może wystąpić do sądu z żądaniem wpisania go do księgi.
Wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną, tzn. od dnia złożenia wniosku o dokonanie wpisu, a w wypadku wszczęcia postępowania z urzędu - od dnia wszczęcia tego postępowania - art. 29 k. c.
Za tydzień - o rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych.
Pomóż w rozwoju naszego portalu