Wychodzenie na prostą

Rafał: Jak to jest, gdy bierze się narkotyki? Bierze się nie dlatego, że jest się złym, tylko po to, aby poczuć się dobrze, wręcz rewelacyjnie. Tego nie wolno mi analizować, to chyba jasne - mógłbym poczuć się źle, przecież odbywam tutaj terapię już dziewiąty miesiąc. Spróbuję jednak wyjaśnić, dlaczego. Z nudy, z bezmyślności, z ciekawości. Miałem 14 lat i byłem bardzo ciekawy, jak to jest po narkotykach. Sporo o tym czytałem, połykałem artykuły w gazetach, jakieś broszury. Ciągnęło mnie do narkomanów, bo byli jakby inni - na luzie, wyzwoleni. Ojciec był wtedy za granicą, pieniądze w domu nie stanowiły większego problemu. Początkowo nikt się nie domyślał. Eksperymentowałem ze wszystkimi narkotykami, łączonymi także z alkoholem. A trwało to wszystko kolejnych 14 lat. Dzisiaj mam 28.

Wymieniały się ekipy kumpli, Rafał brał wciąż więcej i więcej. Po szkole zawodowej pracował jako monter elektronik, trzykrotnie zawalił technikum. Zaczął brać heroinę dożylnie.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Rafał: Każdy narkoman potrafi do perfekcji oszukiwać, kamuflować się. Kiedy mama znajdowała nadpaloną świeczką łyżeczkę, mówiłem, że kleiłem buty. Znalazła narkotyki - przysięgałem, że nie moje. Rodzice i starsza siostra domyślali się, że coś jest nie tak. Wydaje mi się, że po tym, co przeżyłem, chyba w porę potrafiłbym dostrzec niepokojące sygnały u własnego dziecka. Po czym można się zorientować? Późne powroty do domu, brak kontaktu, zmienne nastroje, zamykanie się w swoim pokoju, znikające pieniądze.

Dwukrotnie próbował uciec przed narkotykami do Stanów, do brata (Rafał jest najmłodszy z trójki rodzeństwa). Brat, który szybko zorientował się w sytuacji (przerwana szkoła, niezapłacone rachunki), zmusił go do 10-dniowego detoksu, opłaconego zarobionymi przez niego pieniędzmi. Rafał podreperował zdrowie, wyglądał lepiej, ale z narkotykami nie zerwał. Rodzina kupiła mu więc bilet powrotny. Mama organizowała detoksy i ośrodki. Był m.in. w Rzeszowie, Piastowej, Leżajsku, Jarosławiu i Krakowie. Rodzice kilka razy przyjmowali go do domu i wyrzucali, gdy w ogóle nie starał się o pracę, gdy ćpał, gdy ich okradał.

Reklama

Rafał: Chyba byli bezsilni. Wtedy staczałem się już lawinowo i konkretnie. Sprzedałem moją 2-letnią corsę, sprzęt, ubrania, wynosiłem z domu wszystko, co się dało, żeby mieć na ćpanie - tylko to się liczyło. Jak nie miałem pieniędzy, to kradłem, biłem i szantażowałem. Gdy definitywnie wyrzucono mnie z domu, wylądowałem w Krakowie - w noclegowni dla narkomanów. Tam wychodzi się o 10.00, wraca przed 18.00. Ćpałem ostro. Plątałem się między Caritasem a Albertynami, żeby zdobyć coś do jedzenia... Wtedy rodzice znowu załatwili detoks; padła chyba nazwa ośrodka w Chęcinach, ale ja już osiągnąłem kompletne dno. Zerwałem kontakty. Pewnego dnia zadzwoniła siostra. Zapytała, czy jeszcze żyję, czy czegoś mi potrzeba? Jakoś mi się tak smutno zrobiło... - Wróć - powiedziała - rodzina ci pomoże. Tydzień umierałem w łóżku (kto tego nie przeżył, nie wie, jak boli odtrucie).

Przywieźli go tutaj, do franciszkańskiego Ośrodka Leczenia Uzależnień od Środków Psychoaktywnych „San Damiano” w Chęcinach k. Kielc. Było ciężko, bardzo ciężko, ale wszyscy go wspierali.

Rafał: Nie znoszę krzyku, nareszcie trafiłem do miejsca, gdzie go nie ma. Kadra, chłopaki oraz bracia pomagali mi zrozumieć bezsens brania i sens życia bez brania. Czy czuję się silny? Jeszcze nie, miewam chwile zwątpienia, ale stoi za mną cała społeczność, terapeuci, którzy kiedyś brali, neofici. Opowiadają, że każdemu było ciężko. To dodaje odwagi.

Rafał, jak każda z kilkunastu odbywających tutaj terapię osób, pracuje na rzecz społeczności w Domostwie „San Damiano”. Właśnie skończył malowanie sufitu w kolejnej z urządzanych sal, w remontowanym pofranciszkańskim kompleksie. Schodzi ze szczytu drabiny, odkłada pędzel, zamyśla się. Rozmowa wcale nie jest łatwa, wiele pomijamy milczeniem. Ale osiągnął już tyle, że wolno mu marzyć, że chce marzyć: o maturze, może o studiach, może o zostaniu terapeutą... Niechby to jego pogmatwane życie, opowiedziana historia komuś się przydały. Niełatwo wychodzić na prostą. Jemu powinno się udać.
Powodzenia!

Kilka informacji o ośrodku

Ośrodek powstał w kwietniu 2004 r. z inicjatywy Zakonu Franciszkanów, który przeznaczył na ten cel własne środki finansowe. Stanowi część Franciszkańskiego Centrum Profilaktyki Uzależnień, współpracuje ze szpitalami, poradniami i stowarzyszeniami kieleckimi, zajmującymi się uzależnieniami, oraz z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim.
Został zarejestrowany jako Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej.
Pracę terapeutyczną nadzoruje superwizor rekomendowany przez Krajowe Biuro ds. Narkomanii. Docelowo w ośrodku może przebywać 20 osób - mężczyzn i kobiet w wieku 18-26 lat, przejmowanych tutaj po detoksykacji (jeśli jest taka potrzeba). Orientacja religijna nie ma znaczenia, należy jednak zaakceptować franciszkański charakter miejsca, a więc promowane tutaj wartości.
Program terapii budowany jest w oparciu o model społeczności terapeutycznej, która zrodziła się w latach 60. w Stanach Zjednoczonych, z tą różnicą, że minispołeczność uzależnionych przenika się tutaj ze społecznością zakonników.
Terapia prowadzona przez zatrudnionych w ośrodku specjalistów ma charakter indywidualny i grupowy. Może to być terapia w formie wykonywanej pracy, licznych warsztatów o szeroko rozumianym podłożu psychologicznym i edukacyjnym. Przeprowadzana jest również cała gama zajęć rekreacyjnych i sportowych oraz szkoleń zawodowych. Istnieje też możliwość kontynuowania przerwanej nauki szkolnej.
Sama nazwa ośrodka: „San Damiano” nawiązuje do istotnych przemian w życiu św. Franciszka, który podczas medytacji przed ikoną w zniszczonym kościółku San Damiano usłyszał w sobie głos - wezwanie do gruntownej odbudowy zniszczonego domu Bożego.

Adres ośrodka: Niezależne Domostwo „San Damiano”, ul. Franciszkańska 10, 26-060 Chęciny (woj. świętokrzyskie); tel./fax (0-41) 315-11-40; e-mail: terapia@franciszkanie.pl; www.checiny.franciszkanie.pl

Urodził się około 349 r. w Antiochii w Syrii (dzisiaj Antakya na południu Turcji), tam też podejmował posługę kapłańską przez około 11 lat, aż do 397 r., gdy został mianowany biskupem Konstantynopola. W stolicy cesarstwa pełnił posługę biskupią do czasu dwóch wygnań, które nastąpiły krótko po sobie - między 403 a 407 r. Dzisiaj ograniczymy się do spojrzenia na lata antiocheńskie Chryzostoma. W młodym wieku stracił ojca i żył z matką Antuzą, która przekazała mu niezwykłą wrażliwość ludzką oraz głęboką wiarę chrześcijańską. Odbył niższe oraz wyższe studia, uwieńczone kursami filozofii oraz retoryki. Jako mistrza miał Libaniusza, poganina, najsłynniejszego retora tego czasu. W jego szkole Jan stał się wielkim mówcą późnej starożytności greckiej. Ochrzczony w 368 r. i przygotowany do życia kościelnego przez biskupa Melecjusza, przez niego też został ustanowiony lektorem w 371 r. Ten fakt oznaczał oficjalne przystąpienie Chryzostoma do kursu eklezjalnego. Uczęszczał w latach 367-372 do swego rodzaju seminarium w Antiochii, razem z grupą młodych. Niektórzy z nich zostali później biskupami, pod kierownictwem słynnego egzegety Diodora z Tarsu, który wprowadzał Jana w egzegezę historyczno-literacką, charakterystyczną dla tradycji antiocheńskiej. Później udał się wraz z eremitami na pobliską górę Sylpio. Przebywał tam przez kolejne dwa lata, przeżyte samotnie w grocie pod przewodnictwem pewnego „starszego”. W tym okresie poświęcił się całkowicie medytacji „praw Chrystusa”, Ewangelii, a zwłaszcza Listów św. Pawła. Gdy zachorował, nie mógł się leczyć sam i musiał powrócić do wspólnoty chrześcijańskiej w Antiochii (por. Palladiusz, „Życie”, 5). Pan - wyjaśnia jego biograf - interweniował przez chorobę we właściwym momencie, aby pozwolić Janowi iść za swoim prawdziwym powołaniem. W rzeczywistości, napisze on sam, postawiony wobec alternatywy wyboru między trudnościami rządzenia Kościołem a spokojem życia monastycznego, tysiąckroć wolałby służbę duszpasterską (por. „O kapłaństwie”, 6, 7), gdyż do tego właśnie Chryzostom czuł się powołany. I tutaj nastąpił decydujący przełom w historii jego powołania: został pasterzem dusz w pełnym wymiarze! Zażyłość ze Słowem Bożym, pielęgnowana podczas lat życia eremickiego, spowodowała dojrzewanie w nim silnej konieczności przepowiadania Ewangelii, dawania innym tego, co sam otrzymał podczas lat medytacji. Ideał misyjny ukierunkował go, płonącą duszę, na troskę pasterską. Między 378 a 379 r. powrócił do miasta. Został diakonem w 381 r., zaś kapłanem - w 386 r.; stał się słynnym mówcą w kościołach swego miasta. Wygłaszał homilie przeciwko arianom, następnie homilie na wspomnienie męczenników antiocheńskich oraz na najważniejsze święta liturgiczne. Mamy tutaj do czynienia z wielkim nauczaniem wiary w Chrystusa, również w świetle Jego świętych. Rok 387 był „rokiem heroicznym” dla Jana, czasem tzw. przewracania posągów. Lud obalił posągi cesarza, na znak protestu przeciwko podwyższeniu podatków. W owych dniach Wielkiego Postu, jak i wielkiej goryczy z powodu ogromnych kar ze strony cesarza, wygłosił on 22 gorące „Homilie o posągach”, ukierunkowane na pokutę i nawrócenie. Potem przyszedł okres spokojnej pracy pasterskiej (387-397). Chryzostom należy do Ojców najbardziej twórczych: dotarło do nas jego 17 traktatów, ponad 700 autentycznych homilii, komentarze do Ewangelii Mateusza i Listów Pawłowych (Listy do Rzymian, Koryntian, Efezjan i Hebrajczyków) oraz 241 listów. Nie uprawiał teologii spekulatywnej, ale przekazywał tradycyjną i pewną naukę Kościoła w czasach sporów teologicznych, spowodowanych przede wszystkim przez arianizm, czyli zaprzeczenie boskości Chrystusa. Jest też ważnym świadkiem rozwoju dogmatycznego, osiągniętego przez Kościół w IV-V wieku. Jego teologia jest wyłącznie duszpasterska, towarzyszy jej nieustanna troska o współbrzmienie między myśleniem wyrażonym słowami a przeżyciem egzystencjalnym. Jest to przewodnia myśl wspaniałych katechez, przez które przygotowywał katechumenów na przyjęcie chrztu. Tuż przed śmiercią napisał, że wartość człowieka leży w „dokładnym poznaniu prawdziwej doktryny oraz w uczciwości życia” („List z wygnania”). Te sprawy, poznanie prawdy i uczciwość życia, muszą iść razem: poznanie musi się przekładać na życie. Każda jego mowa była zawsze ukierunkowana na rozwijanie w wierzących wysiłku umysłowego, autentycznego myślenia, celem zrozumienia i wprowadzenia w praktykę wymagań moralnych i duchowych wiary. Jan Chryzostom troszczył się, aby służyć swoimi pismami integralnemu rozwojowi osoby, w wymiarach fizycznym, intelektualnym i religijnym. Różne fazy wzrostu są porównane do licznych mórz ogromnego oceanu: „Pierwszym z tych mórz jest dzieciństwo” (Homilia 81, 5 o Ewangelii Mateusza). Rzeczywiście, „właśnie w tym pierwszym okresie objawiają się skłonności do wad albo do cnoty”. Dlatego też prawo Boże powinno być już od początku wyciśnięte na duszy, „jak na woskowej tabliczce” (Homilia 3, 1 do Ewangelii Jana): w istocie jest to wiek najważniejszy. Musimy brać pod uwagę, jak ważne jest, aby w tym pierwszym etapie życia człowiek posiadł naprawdę te wielkie ukierunkowania, które dają właściwą perspektywę życiu. Dlatego też Chryzostom zaleca: „Już od najwcześniejszego wieku uzbrajajcie dzieci bronią duchową i uczcie je czynić ręką znak krzyża na czole” (Homilia 12, 7 do Pierwszego Listu do Koryntian). Później przychodzi okres dziecięcy oraz młodość: „Po okresie niemowlęcym przychodzi morze okresu dziecięcego, gdzie wieją gwałtowne wichury (…), rośnie w nas bowiem pożądliwość…” (Homilia 81, 5 do Ewangelii Mateusza). Potem jest narzeczeństwo i małżeństwo: „Po młodości przychodzi wiek dojrzały, związany z obowiązkami rodzinnymi: jest to czas szukania współmałżonka” (tamże). Przypomina on cele małżeństwa, ubogacając je - z odniesieniem do cnoty łagodności - bogatą gamą relacji osobowych. Dobrze przygotowani małżonkowie zagradzają w ten sposób drogę rozwodowi: wszystko dzieje się z radością i można wychowywać dzieci w cnocie. Gdy rodzi się pierwsze dziecko, jest ono „jak most; tych troje staje się jednym ciałem, gdyż dziecko łączy obie części” (Homilia 12, 5 do Listu do Kolosan); tych troje stanowi „jedną rodzinę, mały Kościół” (Homilia 20, 6 do Listu do Efezjan). Przepowiadanie Chryzostoma dokonywało się zazwyczaj podczas liturgii, w „miejscu”, w którym wspólnota buduje się Słowem i Eucharystią. Tutaj zgromadzona wspólnota wyraża jeden Kościół (Homilia 8, 7 do Listu do Rzymian), to samo słowo jest skierowane w każdym miejscu do wszystkich (Homilia 24, 2 do Pierwszego Listu do Koryntian), zaś komunia Eucharystyczna staje się skutecznym znakiem jedności (Homilia 32, 7 do Ewangelii Mateusza). Jego plan duszpasterski był włączony w życie Kościoła, w którym wierni świeccy przez fakt chrztu podejmują zadania kapłańskie, królewskie i prorockie. Do wierzącego laika mówi: „Również ciebie chrzest czyni królem, kapłanem i prorokiem” (Homilia 3, 5 do Drugiego Listu do Koryntian). Stąd też rodzi się fundamentalny obowiązek misyjny, gdyż każdy w jakiejś mierze jest odpowiedzialny za zbawienie innych: „Jest to zasada naszego życia społecznego (…) żeby nie interesować się tylko sobą” (Homilia 9, 2 do Księgi Rodzaju). Wszystko dokonuje się między dwoma biegunami, wielkim Kościołem oraz „małym Kościołem” - rodziną - we wzajemnych relacjach. Jak możecie zauważyć, Drodzy Bracia i Siostry, ta lekcja Chryzostoma o autentycznej obecności chrześcijańskiej wiernych świeckich w rodzinie oraz w społeczności pozostaje również dziś jak najbardziej aktualna. Módlmy się do Pana, aby uczynił nas wrażliwymi na nauczanie tego wielkiego Nauczyciela Wiary.