Korzenie

Tradycje Krakowa jako ośrodka pielgrzymkowego sięgają XII stulecia. Przez wieki ciągnęli tu pątnicy, którzy nawiedzali groby „świętych krakowskich”. Głównymi ośrodkami kultu były zawsze katedra na Wawelu oraz Skałka. Nowa epoka w dziejach pielgrzymek krakowskich wiąże się przede wszystkim z sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach i kultem św. Faustyny Kowalskiej.
Z miejscami świętymi miasta od wczesnej młodości związany był Karol Wojtyła, który już jako uczeń przyjeżdżał z Wadowic w celu nawiedzenia krakowskich loca sacra. Potem, jako metropolita, starał się podtrzymywać tradycje pielgrzymkowe Krakowa. Główne pielgrzymki wiązały się zwłaszcza z dorocznymi uroczystościami św. Stanisława (Wawel, Skałka) i świętem Podwyższenia Krzyża Świętego (Mogiła).

Blisko siostry Faustyny

Szczególną rolę odegrał jednak kard. Karol Wojtyła, a potem Jan Paweł II w rozwoju ośrodka pielgrzymkowego w Łagiewnikach. Przypomnijmy, że pielgrzymki do Łagiewnik rozpoczęły się w okresie drugiej wojny światowej, a więc wkrótce po śmierci s. Faustyny (5 października 1938 r.). Kaplica klasztorna została wówczas udostępniona ogółowi wiernych, a wiele osób zaczęło nawiedzać grób s. Faustyny na przyklasztornym cmentarzu. W 1943 r., w drugą niedzielę Wielkanocy, w kaplicy został poświęcony obraz Jezusa Miłosiernego autorstwa Adolfa Hyły. Od tego też czasu z inicjatywy o. Andrasza zaczęto odprawiać nabożeństwa do Miłosierdzia Bożego, na które przybywali mieszkańcy Łagiewnik i Krakowa. W owym okresie codziennym pątnikiem był tutaj Karol Wojtyła, o czym wspominał jako Papież Jan Paweł II podczas konsekracji nowej bazyliki 17 sierpnia 2002 r. Po zakończeniu wojny kult się rozwijał, zataczając coraz szersze kręgi. Pielgrzymi pochodzili z całej Polski, coraz częściej zaczęli się też pojawiać obcokrajowcy. Będąc wielkim orędownikiem kultu Bożego Miłosierdzia, metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła 22 czerwca 1968 r. wpisał to miejsce na listę sanktuariów diecezjalnych. Liczba pielgrzymów wyraźnie wzrosła w drugiej połowie lat 60., po rozpoczęciu w 1965 r. przez metropolitę Karola Wojtyłę procesu informacyjnego zmarłej w opinii świętości s. Faustyny i przeniesieniu jej doczesnych szczątków z cmentarza do kaplicy klasztornej. W 1993 r. Jan Paweł II dokonał beatyfikacji s. Faustyny, a w 2000 r. jej kanonizacji. Po raz pierwszy Jan Paweł II nawiedził sanktuarium łagiewnickie 7 czerwca 1997 r., po raz wtóry przybył tu 17 sierpnia 2002 r. Celem tego ostatniego pobytu była konsekracja nowej bazyliki Bożego Miłosierdzia.
Oba pobyty Ojca Świętego w Łagiewnikach odegrały ważną rolę w rozwoju kultu Bożego Miłosierdzia i św. Faustyny w Kościele powszechnym i na całym świecie. Wizyta w 2002 r. była wielkim wołaniem o Miłosierdzie Boże dla współczesnego świata. Znalazło to swój wyraz zwłaszcza w przejmującym „Akcie zawierzenia świata Bożemu Miłosierdziu”.
Wizyty Jana Pawła II w Łagiewnikach i kanonizacja s. Faustyny sprawiły, że ośrodek ten zaczął odgrywać coraz znaczniejszą rolę w światowych migracjach pielgrzymkowych. Ustanowienie tu przez Ojca Świętego światowego centrum kultu Bożego Miłosierdzia oraz dokonane właśnie w Łagiewnikach zawierzenie świata Bożemu Miłosierdziu znacznie podniosły rangę tego sanktuarium. Należy przypuszczać, że już w niedalekiej przyszłości liczba pielgrzymujących tu wiernych zbliży się do 3 milionów.

Krakowskie stacje

Wspomnieć też należy o bardzo specyficznych pielgrzymkach Polaków i obcokrajowców wędrujących na spotkanie z Janem Pawłem II podczas Jego wizyt w Krakowie. Ojciec Święty odwiedził nasze miasto siedem razy, w latach: 1979, 1983, 1987, 1991, 1997, 1999, 2002. Na główne uroczystości z udziałem Papieża przybywały setki tysięcy, a nawet miliony pątników, niekiedy z regionów i krajów znacznie oddalonych od Krakowa. W latach systemu komunistycznego te spotkania z Papieżem dawały wszystkim poczucie siły i wzajemnej solidarności. Najbardziej zapadły w pamięci spotkania z Janem Pawłem II na krakowskich Błoniach w 1979 i 2002 r. Podczas Jego ostatniej pielgrzymki w spotkaniu uczestniczyło ok. 2,5 mln wiernych. Wielu z uczestników tych zgromadzeń zaczęło potem regularnie nawiedzać główne miejsca święte Krakowa.

Szlakiem Jana Pawła II

Kraków zawsze był miastem Jana Pawła II. Sam Ojciec Święty przy każdej okazji podkreślał to z całą mocą. I takim miastem Kraków pozostanie również w przyszłości. Będzie tu przyjeżdżać coraz więcej osób z kraju i z zagranicy, wędrujących „Szlakiem Jana Pawła II”. Szlak ten obejmuje wiele miejsc związanych z różnymi momentami życia i działalności Karola Wojtyły, a także nawiedzanych później podczas wizyt papieskich. Wymieńmy przynajmniej kilka, do których najczęściej kierują się osoby wędrujące śladami Jana Pawła II: Pałac Biskupów Krakowskich ze słynnym na cały świat oknem, z którego Jan Paweł II prowadził rozmowy z młodzieżą; pobliska bazylika Ojców Franciszkanów, którą często nawiedzał już od czasów akademickich, modląc się w ławce, którą dziś nazywa się papieską; katedra Wawelska, gdzie w krypcie św. Leonarda odprawił 2 listopada 1946 r. swoją Mszę św. prymicyjną; Skałka, na którą przez wiele lat prowadził tradycyjną procesję z Wawelu; Uniwersytet Jagielloński, zwłaszcza Collegium Novum i Collegium Maius; bazylika św. Floriana, w której był wikarym i duszpasterzem akademickim w latach 1949-51; cmentarz Rakowicki, na którym spoczywają Jego Rodzice; bazylika Mariacka; kościół „Arka Pana” w Bieńczycach - miejsce, które zasłynęłoz walki z władzą komunistyczną o drewniany krzyż, gdzie od 1960 r. Karol Wojtyła odprawiał słynne Pasterki pod gołym niebem; kamieniołomy na Zakrzówku oraz tereny po dawnych Zakładach Sodowych „Solvay” w Borku Fałęckim, gdzie Karol Wojtyła pracował jako robotnik w latach okupacji hitlerowskiej; sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach. Janem Pawłem II jest „napełniony” cały Kraków - wszystkie ulice, place, zaułki, Planty, teatry, biblioteki i, oczywiście, świątynie. Pielgrzymi nawiedzają też groby osób beatyfikowanych i kanonizowanych przez naszego Papieża: bł. Angeli Truszkowskiej (kościół Sióstr Felicjanek), św. Brata Alberta i bł. Bernardyny Jabłońskiej (kościół Ecce Homo), bł. Anieli Salawy (bazylika Ojców Franciszkanów), św. Siostry Faustyny (sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach), bł. Stanisława Kazimierczyka (kościół Bożego Ciała). Ponadto w kościele salezjańskim wierni czczą pamięć beatyfikowanego w 1999 r. ks. Józefa Kowalskiego, zamordowanego przez hitlerowców w Oświęcimiu.

On tutaj jest!

Ciągle czujemy obecność Jana Pawła II z nami, mieszkańcami Jego umiłowanego miasta. Tę niezwykłą atmosferę bardzo dobrze rozpoznają, wyczuwają i akceptują przybywający do Krakowa pielgrzymi. Z inicjatywy kard. Stanisława Dziwisza - metropolity krakowskiego powstał projekt utworzenia Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się”. Zlokalizowane w pobliżu sanktuarium w Łagiewnikach przybliży całemu światu postać i nauczanie Papieża. Należy zmobilizować wszystkie siły, aby Kraków mógł pełnić - obok innych funkcji - również funkcję ośrodka kultu religijnego o randze światowej. Jesteśmy to winni Janowi Pawłowi Wielkiemu!