Młody żołnierz
Święty Teodor urodził się w drugiej połowie III w. w Armenii lub Syrii. Był chrześcijaninem i już za młodu wstąpił do wojska rzymskiego. Był zwykłym legionistą w armii cesarza Maksymina, który rozpoczął rządy w roku 305.
Trudne czasy
W tych czasach trwało ostatnie, najdłuższe i najkrwawsze prześladowanie chrześcijan. Jako wierny żołnierz Teodor przebywał wówczas z garnizonem wojskowym w Amazei, w Poncie. Jeden z ukazujących się wówczas dekretów nakazywał żołnierzom rzymskim wyznawanie narodowej religii – kultu bóstw rzymskich. Każdy żołnierz miał potwierdzić swą wiarę przez złożenie na ołtarzach pogańskich bóstw ofiary z kadzidła.
Odważny wyznawca Chrystusa
Ponieważ Teodor nie ukrywał swojej wiary, dano mu trzy dni do namysłu, by ją zmienił. Teodor wykorzystał tę okazję i dla podkreślenia, że potępia bałwochwalstwo, jako odważny chrześcijanin, podpalił świątynię w Cybeli, przyznając się do tego czynu. Bez dochodzenia został za to natychmiast aresztowany i jako świętokradca poddany najbardziej wyszukanym mękom. Dręczono go głodem, rozciągano na koźle, wreszcie spalono go żywcem w 306 r. w Euchaicie.
Kult Świętego Teodora
Na miejscu męczeństwa Teodora w latach 491-518 cesarz Anastazy wystawił wspaniałą bazylikę, która rychło stała się celem licznych pielgrzymek z Małej Azji. Równie piękną świątynię wystawiono mu w Konstantynopolu, potem także W Licjii, Izarii, Galacji, Lidii, Edesiie, Nisibis, Damaszku, Aleksandrii i na Krecie. Jego kult znany był także na Zachodzie – w Rzymie, w Palermo, Messynie i Vercelli.
