Dzieło, którego założycielami byli ks. Franciszek Blachnicki i ks. Wojciech Danielski, prowadzone jest od strony dydaktyczno-naukowej przez Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, a od strony formacyjnej przez Ruch Światło-Życie. – Ksiądz Blachnicki inspirował się postanowieniami Soboru Watykańskiego II. Kiedy organizował instytut, był wtedy profesorem lubelskiej uczelni. Pięćdziesiąt lat to spory okres czasu i cieszymy się, że możemy spotkać się z okazji tego jubileuszu – powiedział kierujący instytutem ks. dr hab. Piotr Kulbacki, ukazując m.in. jego rolę formacyjną.

Studia na KUL-u dla moderatorów służby liturgicznej w zakresie formacji pastoralno-liturgicznej po raz pierwszy rozpoczęły się w roku akademickim 1973/1974. Wówczas miały one charakter stacjonarny. Ich inicjatorem był ks. Franciszek Blachnicki. – Czcigodny sługa Boży powtarzał zdanie, że „nie ma nic bardziej praktycznego niż dobra teoria”. Wskazuje ono na jego osobistą cechę, która jest nieczęsta wśród naukowców. Na umiejętność wprowadzania owoców swojej pracy naukowej w praktykę, w jego przypadku duszpasterską – dodał ks. dr Marek Sędek. Moderator generalny Ruchu Światło-Życie zauważył, że instytut pełni funkcję przygotowania moderatorów dla pogłębionej wizji odnowy życia chrześcijańskiego, Kościoła według Soboru Watykańskiego II.

Po kilku latach doświadczeń, najbliższy współpracownik ks. Franciszka Blachnickiego – ks. Wojciech Danielski – jako współzałożyciel ukształtował studia w formie znanej do dziś – po 6 zjazdów przez dwa lata. Kolejne etapy rozwoju nadały im charakter 2-letnich studiów akademicko-formacyjnych wieńczonych kanonicznym licencjatem z teologii. – Słowo Boga i liturgia to dwa narzędzia, które nie przestały działać i mają swoją moc. To w liturgii dokonuje się prawdziwa odnowa Kościoła. To w niej bije nieustannie źródło ewangelizacji. To liturgia decyduje o dynamizmie ewangelizacyjnym – mówił ks. prof. dr hab. Stanisław Dyk, spoglądając na IFPL z perspektywy liturgiki oraz homiletyki. – Jeżeli ktoś ma głęboką wiarę i świadomość, czym jest liturgia, będzie ewangelizował – dodał.

„Najpilniejszym zadaniem jest formacja biblijna i liturgiczna ludu Bożego, pasterzy i wiernych. Już w Konstytucji zostało podkreślone, że „osiągnięcia tych rezultatów (uczestnictwa pełnego i czynnego całego ludu) nie można się spodziewać, jeżeli najpierw sami duszpasterze nie będą przeniknięci duchem i mocą liturgii i nie staną się jej nauczycielami” – mówił bp Krzysztof Włodarczyk, cytując słowa listu apostolskiego Jana Pawła II „Vicesimus quintus annus”, który opublikowany został w 25. rocznicę ogłoszenia Konstytucji Soborowej o Świętej Liturgii.

Przywołując dokument, delegat Konferencji Episkopatu Polski ds. Ruchu Światło-Życie, dodał, że „formacja, dostosowana do ich stanu, jest niezbędna także dla ludzi świeckich, tym bardziej, że w wielu krajach są oni dziś powołani do podejmowania w coraz większym stopniu odpowiedzialności za wspólnotę”. – Zachęcam kapłanów, by odkrywali piękno liturgii, uczyli się jej w dwóch wymiarach – przeżywania i ukazywania przez słowo, gesty. By danego znaku nie zasłaniali sobą, ale wskazywali, co się za nim kryje, doprowadzając w liturgii do spotkania ze Zmartwychwstałym – powiedział.

Biskup Krzysztof Włodarczyk przypomniał, że II Polski Synod Plenarny zalecił formację liturgiczną całej wspólnoty parafialnej, także powstawanie w każdej parafii zespołów liturgicznych złożonych z dorosłych, młodzieży i dzieci. Za przykład podał działające w diecezji bydgoskiej Centrum Formacji Liturgicznej, któremu patronuje bł. Carlo Acutis. Stwierdził również, że wciąż potrzeba animatorów do pracy w małych grupach. – Stąd powołałem Szkołę św. Pawła dla katechistów, która współpracuje ze wspomnianym Centrum – mówił.

Na zakończenie przywołał słowa posynodalnej adhortacji apostolskiej Benedykta XVI „Sacramentum Caritatis” o Eucharystii, źródle i szczycie życia i misji Kościoła. „Piękno liturgii jest częścią tej tajemnicy; ona jest najwyższym wyrazem chwały Bożej i stanowi, w pewnym sensie, otwarcie się Nieba ku ziemi (…). Piękno nie jest więc jedynie czynnikiem dekoracyjnym liturgii; ono jest jej elementem konstytutywnym, gdyż jest atrybutem samego Boga i Jego Objawienia. Wszystko to winno sprawić, byśmy byli świadomi, jaką należy zachować uwagę, by liturgia jaśniała zgodnie z jej właściwą naturą”.

Postulator procesu beatyfikacyjnego ks. Blachnickiego – bp Adam Wodarczyk – dodał, że słudze Bożemu chodziło o wypracowanie umiejętności kształtowania zgromadzenia eucharystycznego oraz pełnego w nim uczestnictwa różnych grup wiernych poprzez odpowiednie przygotowanie homilii, komentarzy, modlitwy, śpiewów, ogółu wiernych, przy wsparciu zespołu animatorów zgromadzenia liturgicznego.

Absolwent instytutu, a dziś biskup pomocniczy archidiecezji katowickiej, wygłosił homilię w Kościele Akademickim podczas Mszy św., której z udziałem wykładowców i absolwentów, przewodniczył Wielki Kanclerz KUL, metropolita lubelski abp Stanisław Budzik.

Uczestnikami studiów Instytutu Formacji Pastoralno-Liturgicznej w Lublinie było ok. 900 studentów. Przez ten czas wydano ok. 500 dyplomów, a ok. 40 absolwentów uzyskało doktorat. Miejscem świętowania jubileuszu było m.in. Collegium Ioannis Pauli II.