Reklama

625 lat parafii w Nowosielcach

Historia w drewno wpisana

Niedziela przemyska 32/2009

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Parafia w Nowosielcach jest jedną z najstarszych w archidiecezji przemyskiej, a jej korzenie sięgają głęboko w czasy średniowiecza. Nazwa miejscowości, oznaczająca nowe sioło, pojawiła się po raz pierwszy w dokumencie wystawionym 14 grudnia 1372 r. przez księcia Władysława Opolczyka, namiestnika królewskiego na Rusi, dla niejakiego Franczka z Marszowic za wierną służbę rycerską. Za datę erygowania parafii pw. św. Marii Magdaleny uważa się rok 1384. Wtedy także - 19 października - wdowa po znanym nam już właścicielu wsi, Katarzyna, uposaża parafię łanem ziemi, karczmą i terenem pod zabudowania plebańskie. Od roku 1630 parafia należała do dekanatu jarosławskiego, później, w poł. XVIII wieku, do archidiakonatu jarosławskiego, następnie w XIX stuleciu do kańczudzkiego, a obecnie przynależy do dekanatu przeworskiego.
Prawdziwą ozdobą parafii nowosieleckiej, ale także całej wsi jest piękny drewniany kościół, konsekrowany 28 kwietnia 1595 r. przez arcybiskupa lwowskiego Jana Dymitra Solikowskiego. Kościół wzniesiony w tradycji gotyckiej, położony na wzgórzu nad stawem, pełnił przez wieki funkcje obronne i był schronieniem dla miejscowej ludności. Posiadał fortyfikacje ziemne (wał wewnętrzny i zewnętrzny), groblę i most zwodzony. Posiada murowane fundamenty. Na jego miejscu stał zapewne wcześniej kościół wystawiony w czasach erygowania parafii, a jeszcze wcześniej obronne grodzisko. W 1624 r., w dniach 9-13 czerwca, nowosielecka świątynia przeżywała oblężenie wojsk tatarskich. W kościele schroniła się wówczas okoliczna ludność. Na kościelnej wieży ustawiono śmigownice, które obsługiwał artylerzysta wojsk koronnych, Franciszek Dudek, sam będąc już inwalidą wojennym (nogę stracił podczas walk pod Chocimiem). Obroną miejscowości dowodził wójt Michał Pyrz, na którego cześć w 1936 r. usypano pamiątkowy kopiec. Bohaterem walk był także niejaki Jaśko, który wprowadził zamieszanie w obozie tatarskim, płosząc tabun koni, a także ówczesny proboszcz Piotr Kisiel. 29 czerwca 1936 r., w czasie uroczystości odsłonięcia kopca dzielnego obrońcy Nowosielec Michała Pyrza, miała miejsce wielka manifestacja chłopska przeciwko polityce rządów sanacji, chłopi zakrzyczeli wówczas generała Edwarda Rydza-Śmigłego.
Widoczna już z daleka sylweta nowosieleckiego kościoła, usytuowanego na lekkim wzniesieniu, urzeka swoim pięknem. Świątynia o konstrukcji zrębowej nakryta jest gontowym dachem z wieżyczką na sygnaturkę, posiada nawę i węższe orientowane trójboczne prezbiterium, do którego od północy przylega zakrystia. Od zachodu do kościoła przylega wieża konstrukcji słupowej z izbicą, kryta czterospadowym dachem gontowym, na szczycie znajduje się złocony krzyż na kuli. Właśnie w wieży natrafiono swego czasu na mosiężną tablicę pochodzącą z 1631 r., z napisem w języku łacińskim, z którego wynika, że niejaka księżna Anna ze Sztembergu ofiaruje pozłacaną kulę ze złotym krzyżem na szczycie. Na odwrocie wspomnianej tabliczki wspomniano o XIX-wiecznym remoncie wieży. W wieży kościelnej w specjalnej drewnianej skrzyni przechowywano też, w czasach ataków wroga, szczególnie cenne przedmioty: monstrancję, kielichy, ornaty itp. Pod koniec XX wieku przebudowano przyziemie wieży, m.in. dostawiając kamienny przedsionek z okienkami i przyporami na narożach. Wokół kościoła dostawiono soboty, stanowiące schronienie przed zimnem i deszczem dla przybywających w soboty wieczorem wieśniaków z okolicznych miejscowości, m.in. Bud Łańcuckich, którzy oczekiwali na niedzielną Mszę św.
Wchodząc do wnętrza świątyni, zwracamy oczywiście uwagę na ołtarz główny z ok. 1773 r., w którym niedawno ponownie umieszczono obraz patronki świątyni, św. Marii Magdaleny, pędzla dziewiętnastowiecznego artysty. Święta trzyma w rękach czaszkę ludzką - symbol pokuty. W zwieńczeniu dwukondygnacyjnego ołtarza znajduje się obraz przedstawiający Ukrzyżowanie, z postaciami Matki Bożej, Marii Magdaleny i św. Jana Ewangelisty. Zwracamy uwagę na płaski sufit, ozdobiony polichromią, ściany z prostokątnymi otworami okiennymi. Wnętrze nakryte jest płaskim stropem, a dwa duże drewniane słupy podtrzymują strop.
Także w prezbiterium, po bokach ołtarza głównego, oglądać dziś możemy piękne obrazy. Po lewej stronie zawieszono zabytkowy, późnogotycki obraz Matki Bożej Nowosieleckiej, pochodzący z około 1529 r., malowany temperą na desce lipowej. Maria trzymająca Dzieciątko, otoczona owalną aureolą, wsparta jest na półksiężycu, w dolnym rogu klęczy malutka postać anonimowego duchownego. Obraz wypełnia złocone tło. Dawniej umieszczony był on w ołtarzu głównym. Po prawej stronie, w owalnych ramach obraz z XVII stulecia „Ecce Homo”, przedstawiający umęczonego Chrystusa w koronie cierniowej na głowie. Na belce tęczowej znajduje się barokowa, XVIII-wieczna Grupa Ukrzyżowania: Jezus na krzyżu z Matką i św. Janem.
Przy belce po lewej stronie oglądamy przepiękną, rokokową ambonę z II poł. XVIII wieku. Ambonę przykrywa baldachim zwieńczony wolutami, z postacią aniołka na złączeniu. Po prawej stronie belki tęczowej zaplecek z baldachimem, na którym również uskrzydlona postać aniołka, u góry kartusz z łacińskim napisem. Tutaj też ustawiono przepiękną rokokową chrzcielnicę z III ćw. XVIII wieku. Czasza chrzcielnicy podtrzymywana jest przez klęczącą postać. Na pokrywie scena przedstawiająca chrzest Jezusa w Jordanie. W prezbiterium znajdują się też czterosiedziskowe stalle z II poł. XIX wieku, ze zdobionym wicią roślinną baldachimem.
Rokokowe ołtarze boczne z XVIII wieku: ołtarz prawy - obraz serca Jezusa (XIX wiek) na zasuwie, obraz św. Mikołaja przekazującego posag trzem ubogim pannom (XVIII wiek) i w zwieńczeniu św. Antoni z Dzieciątkiem; po lewej stronie, w bocznym ołtarzu obraz Madonny w typie Hodegetrii z poł. XVIII wieku, na zasuwie Serce Marii (XIX wiek) oraz w zwieńczeniu św. Józef z Dzieciątkiem.
W kościele znajdują się też na rokokowym chórze z XVIII wieku pięknie zdobione organy, zabytkowa kropielnica z XVII wieku typu kielichowego, dębowe skrzynie z XVI wieku z okuciami żelaznymi. Na jednej ze ścian umieszczono tablicę epitafijną z 1883 r., upamiętniającą proboszczów parafii, począwszy od XVII wieku. Dzisiaj, od 2004 r., swoim parafianom służy proboszcz ks. Piotr Walasz. Na ścianach zawieszono też, wykonane techniką cynkopii siatkowej, XIX-wieczne stacje drogi krzyżowej.
Kościół był wielokrotnie remontowany na przestrzeni wieków, m.in. w latach osiemdziesiątych XX wieku. Na początku XXI wieku, podczas prac remontowych natrafiono na krypty grzebalne pod prezbiterium, w których znaleziono doczesne szczątki proboszczów nowosieleckich.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2009-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Koronka na ulicach miast świata – modlitwa, która zmienia rzeczywistość

2025-09-26 21:02

[ TEMATY ]

Koronka na ulicach miast

Koronka do Bożego Miłosierdzia

Bożena Sztajner/Niedziela

Od 2008 roku na skrzyżowaniach miast i ulic na świecie rozbrzmiewa Koronka do Miłosierdzia Bożego. Podobnie będzie w najbliższą niedzielę 28 września o 15:00, gdy wierni znów staną razem w rocznicę beatyfikacji ks. Michała Sopoćki, aby modlić się o pokój i miłosierdzie dla świata. „Co roku udaje się nam gromadzić sporą rzeszę wiernych na całym świecie” – powiedział Radiu Watykańskiemu-Vatican News Tomasz Talaga, współorganizator akcji „Koronka na ulicach miast świata”.

Inicjatywa publicznej modlitwy Koronką do Miłosierdzia Bożego zapoczątkowano w 2008 roku w Łodzi. Impulsem stał się 28 września 2008 roku i beatyfikacja ks. Michała Sopoćki, spowiednika św. siostry Faustyny Kowalskiej. Jak podkreślił Tomasz Talaga, choć sama modlitwa trwa zaledwie kilkanaście minut, jej znaczenie jest duże, ponieważ odbywa się w przestrzeni publicznej. Wierni wychodzą na ulice, by prosić Boga o miłosierdzie dla rodzin, wspólnot i całych miejscowości.
CZYTAJ DALEJ

Wałbrzych. Ks. Kazimierz Kordek pożegnał swojego tatę

2025-09-26 17:38

[ TEMATY ]

Wałbrzych

bp Ignacy Dec

pogrzeb taty kapłana

ks. Kazimierz Kordek

ks. Mirosław Benedyk/Niedziela

Ks. Kazimierz Kordek prowadzi trumnę swojego ojca śp. Czesława na cmentarzu parafialnym w Poniatowie

Ks. Kazimierz Kordek prowadzi trumnę swojego ojca śp. Czesława na cmentarzu parafialnym w Poniatowie

W kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Wałbrzychu-Poniatowie odbyły się uroczystości pogrzebowe śp. Czesława Kordka, ojca ks. Kazimierza Kordka. Eucharystii przewodniczył bp Ignacy Dec w koncelebrze 27 kapłanów z diecezji świdnickiej, legnickiej i wrocławskiej.

W homilii biskup senior przypomniał prawdę o sądzie indywidualnym i ostatecznym. - Przy odejściu z tej ziemi liczą się tylko spełnione z wiary i miłości dobre uczynki – nie stanowiska, nie tytuły, nie majątek. Odwołując się do encykliki Benedykta XVI Spe salvi, dodał: - Sąd nie jest obrazem grozy, ale nadziei. Doświadczymy wtedy, że miłość Boża przewyższa całe zło świata i zło w nas.
CZYTAJ DALEJ

Kard. Ryś na V Międzynarodowej Konferencji Ekumenicznej w węgierskim opactwie Pannonhalma

2025-09-26 16:49

[ TEMATY ]

ekumenizm

Węgry

kardynał Grzegorz Ryś

ks. Paweł Kłys

W węgierskim Opactwie Benedyktyńskim Pannonhalma trwa V Międzynarodowa Konferencja Ekumeniczna, której hasłem są słowa z Księgi Izajasza (Iz. 51,3) „Uczyni swoją pustynię ogrodem Pana”. W międzynarodowej konferencji - odbywającej się w dniach 26-27 września br. - biorą udział duchowni z całego świata, wśród których są: kardynał Grzegorz Ryś - arcybiskup łódzki; bp Hiob Getcha - metropolita pizydyjski; światowi przywódcy Kościoła luterańskiego i reformowanego, a także liczni wybitni przedstawiciele ruchu ekumenicznego z całego świata.

Jak wskazują organizatorzy głównym tematem konferencji jest „ogród”. Zwracają uwagę, że obraz ogrodu może wydawać się nietypowy, ale historia ogrodów utraconych, zapomnianych, ponownie odkrytych lub odtworzonych przewija się przez Pismo Święte oraz starożytną i średniowieczną refleksję chrześcijańską. Znajduje ona również liczne echa we współczesnej refleksji teologicznej, filozoficznej i duchowej.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję